Читать книгу Hartklop Omnibus 1 - Malene Breytenbach - Страница 8

Brenda is skoon op haar senuwees terwyl sy wag om voor die komitee van die Departement Ginekologie en Verloskunde te verskyn. Dis weer die ou bekende gebou, met mense wat sy ken en groet en wat haar terug verwelkom en tuis laat voel. Selfs die reuke is bekend, en die vriendelike deurwagte by die ingange het haar sowaar herken. Dis asof sy nooit weg was nie.

Die komitee gaan haar aan ’n mondelinge kruis- en ondervraery onderwerp en sy sal haar storie moet ken. Sy stuur ’n smeekgebedjie op, haar hande inmekaargeklem. Al ken sy hulle reeds, weet sy dat dit streng gaan wees en dat die standaard hoog is. ’n Ander kandidaat is nou voor die komitee en sy het gelukkig tyd om te dink.

Sy kyk by die venster uit na die binneplein, die kafeteria en die koshuise in die verte. In daardie Huis Francie van Zijl het sy jare lank gebly en hard geswot. Nou het sy ’n dorpshuis in Loevenstein gekry, maar as sy nie vandag slaag nie, sal sy dit moet prysgee. Rolf het haar verseker dat sy altyd by sy praktyk op Stellenbosch kan kom aansluit, en sy is diep dankbaar vir dié vangnet indien sy val.

Eben wou nie saam terugkom nie, want hy wil nog vir minstens ses maande die groot salaris in Engeland verdien. Die probleem is net dat die lewenskoste daar so hoog is; dit sluk in elk geval baie van dié verdienste in. Nogtans het sy dit reggekry om heelwat te spaar.

Kevin het daarop aangedring om saam te kom na die lughawe om haar weg te sien, en hy het belowe dat hy nog vir haar in Suid-Afrika gaan kom kuier.

Thomas is besluiteloos oor sy toekoms, maar sy kry tog die indruk hy is uitgekuier met Londen, en veral met die jong dokter wat, soos hy beweer, haar kloue in hom wil slaan. Hy is net so bang vir ’n verbintenis soos sy wat Brenda is.

Die deur gaan oop en die ander kandidaat kom uit. Sy lyk vir Brenda taamlik bleek en bedremmeld.

“Was dit erg?” vra Brenda simpatiek.

“Sjoe, ek dag ek sneuwel. Hulle het my onder kruisverhoor geneem. Dis die ergste mondeling wat ek al ooit beleef het. Ek kan jou net sterkte toewens.”

Brenda byt op haar lip. As sy vandag faal, sal dit die eerste keer in haar lewe wees dat sy nie slaag in wat sy aanpak nie. Dit sal haar beslis nederigheid leer.

Sy bid weer soos sy haar hele lewe lank voor eksamens bid, met haar oë toe en haar hande teen mekaar.

“Dokter Wiechers,” laat ’n stem haar skrik en sy maak haar oë oop.

Dis professor Aucamp en hy glimlag vir haar. “Kom maar binne.”

Die volgende uur veg sy vir haar loopbaan en toekoms. Hulle peper haar met vrae, maar sy kan alles beantwoord. Sy vergeet skoon om senuagtig te wees, want haar kennis is blykbaar darem toereikend om hulle tevrede te stel.

Nogtans voel haar bene taamlik lam toe sy uitstap. Hulle sal haar die uitslag laat weet, en die wag gaan baie spanning meebring. Intussen sal sy teruggaan na Rolf en Lisa op Stellenbosch, wat haar moreel ondersteun.

Asof in ’n waas loop sy uit op die parkeerterrein en na haar geel Volksie. Sy sien niks en niemand raak nie. Die vrae en haar antwoorde maal deur haar kop.

Haar deur is halfpad oop toe ’n groot, silwer Mercedes baie vinnig by die parkeerplek langs hare intrek, sodat sy skrik, haar deur toeklap en teen die Volksie terugkrimp.

Wie is so onverskillig en haastig? dink sy ergerlik.

Die man wat uitklim, slaan haar asem skoon weg.

“Ekskuus, ek het jou amper te laat raakgesien,” hoor sy Charl Naudé se diep stem sê. “Dis van skone haastigheid.”

Sy staar hom aan en hy frons. Hy staar terug. “Maar my magtig, dis mos Brenda Wiechers. Wat maak jy hier?”

Waarom doen haar hart nou sulke snaakse toertjies en is sy so kortasem?

“Hallo, Charl. Ek is terug en het so pas vir my mondeling voor die ginekologie-keurkomitee gegaan. Dit was nogal senutergend.”

Hy kom om die motor gestap, asof hy vergeet het dat hy haastig was.

“Nou toe nou. Ek moet seker vir jou duim vashou, nè?”

Hy steek sy hand uit en sy neem dit. Die aanraking oorstuur haar amper. Hy los nie dadelik haar hand nie.

“Ja, asseblief. Dis die eerste dag van die res van my lewe. As ek nou verkeerd draai by die vurk in die pad … weet ek nie.”

Hy lag en kyk na die Volksie se naam in rooi geverf. “Skigtige Saartjie, nè?”

Dan besef hy blykbaar waar hy is. “Hemel, verskoon my tog. Ek is laat vir ’n belangrike afspraak.”

Vinnig maak hy sy kattebak oop en haal ’n aktetas uit.

“Sterkte en voorspoed, Brenda. Ek sal jou seker weer raakloop.”

“Ja, dankie …”

Brenda klim in haar motortjie en sit eers droomverlore. Haar pad het al ’n paar keer met Charl Naudé s’n gekruis. Dis onmoontlik om onverskillig of afsydig teenoor ’n man soos hy te staan. Om hom te sien was net so aardskuddend soos die mondeling.

Brenda val Rolf om die hals. “Ek het geslaag! Ek is in! Hulle bied my ’n pos as kliniese assistent aan!”

Haar lag sit om in trane van blydskap en hy hou haar styf vas. “Gode sy dank. Hoe ons met jou sou huishou as jy dit nie gekry het nie, weet ek nie. Maar ons het eintlik volle vertroue gehad dat jy dit sou kry. Geluk, my ou sussie. Mamma sou baie trots op jou gewees het.”

Sy snuif en vroetel in haar sak vir ’n snesie, vee haar oë en neus af. “Ja, ek voel altyd ek doen dit ook vir haar, want sy het my so aangemoedig.”

Met besitterstrots staan Brenda in haar nog karig gemeubileerde sitkamer. Sy het haar eie woonplek. Die deposito is betaal met wat sy uit haar Engeland-salaris gespaar het en nou behoort die plek aan haar. Die maandelikse paaiemente is bekostigbaar. Sy voel ryk, al is haar huidige salaris nie naastenby so groot soos in Londen nie. Hier is die lewe in elk geval nie so duur nie.

Rolf-hulle het vir haar ’n paar meubelstukke gegee, en sy het ’n paar gekoop. Sy wil nie skuld aangaan nie, want sy weet hoe dit voel om geldkommer te hê. Sy moet ook spaar vir ’n nuwe motor, want arme Saartjie is al bejaard. En sy sal baie moet ry, ook in die nag. Haar motor moet betroubaar wees, anders gaan staan sy langs die pad.

’n Motor toet voor die huis en sy haas haar buitentoe. Rolf se BMW staan daar, en sy en Lisa se glimlaggende gesigte kyk vir haar. Brenda maak Lisa se deur oop. “Kom kyk my paleis,” nooi sy uitgelate.

“Ons het kos en wyn gebring om dit in te wy,” sê Rolf. “Ek haal dit net gou uit die kattebak.”

Brenda verstom haar oor die hoeveelheid. “Dankie, maar hoe gaan ons so baie opgeëet kry?”

“Jy kan daarvan in jou yskas bêre vir môre,” sê Lisa.

“Ek sal moet leer kook. Daar was nog altyd koshuis- of kafeteriakos in my lewe, en jy kook so lekker by jou huis dat ek net kon aansit en geniet. My nuwe stoof roep my. Dis so mooi en aanloklik dat ek al resepteboeke gaan koop het. Een van die dae nooi ek julle vir ete.”

Hulle gaan sit by haar eetkamertafel en Rolf maak die wyn oop en skink.

“Ons drink op jou suksesvolle toekoms,” sê hy en hulle klink glase.

Brenda sug van lekkerkry. “Dis wonderlik om terug te wees in Suid-Afrika se sonskyn en om julle weer te sien. Ek het regtig na julle verlang. Ongelukkig verlang ek nou na ou Eben. Hy is tog so ’n tonic.”

“Wanneer kom hy terug?” vra Rolf.

“Miskien volgende jaar. Hy het natuurlik die voordeel dat sy broer nog vir ’n jaar in Londen gaan wees voordat sy termyn verstryk. Ons het lekker by hulle gekuier in hulle mooi huis in Wimbledon.”

“Dié Kevin Wakefield van wie jy geskryf het,” sê Lisa, “wou hy ernstig raak? Dit het so geklink.”

Brenda sug en kyk in die hart van haar glas rooiwyn. “Ek sou dalk langer gebly het as hy my nie so die skrik op die lyf gejaag het nie. Hy was van die begin af skoon oorhoeks. Hy het gedreig om eendag te kom kuier.”

“Maar jy stel regtig nie belang nie?”

“Nee, hemel. Hy maak my benoud.”

Voor haar geestesoog verskyn meteens die aantreklike gesig van Charl Naudé. Nee, sy moet ophou om aan hom te dink, betig sy haarself. Ophou om bewus te wees daarvan dat hy binne ’n radius van tien kilometer van haar af is. ’n Man soos hy is haar nie beskore nie.

Hoogs opgewonde meld Brenda haar die volgende dag by die hoof van die Departement Ginekologie en Verloskunde aan.

Martie Stiglingh, sy sekretaresse, verwelkom haar. “Haai, dokter, ek hoor jy word een van ons kliniese assistente. Welkom hier by ons.”

“Ja. Hallo, mevrou Stiglingh. Dis lekker om u weer te sien.”

Die sekretaresse lag en skud haar kop. “Jy kan my regtig nou Martie noem, en ek gaan jou Brenda noem. Ons ken mekaar mos al lank. Jy is een van vier kliniese assistente hier in ons departement en julle moet ongelukkig ’n kantoor deel. Maar julle is tog meesal in die hospitaal. Kom ek gaan wys jou, dan kan jy die ander personeel groet.”

Brenda het vir al die ou bekendes gaan dagsê, dié wat op kantoor is en nie by die hospitaal nie, en dan ontmoet sy een van die kliniese assistente. Hy sit en skryf iets op ’n skootrekenaar.

“Brenda, dis dokter Steve Mellon,” stel Martie haar voor. “Steve, dis dokter Brenda Wiechers. Sy begin nou hier. Steve is al die tweede jaar hier by ons.”

Hy staan op en skud Brenda se hand. “Wel, aangename kennis. Ek hoop jy kan vasbyt, want ons werk heluit hard.”

Hy lag egter en sy hou dadelik van hom. Hy is lank en skraal, met bruin krulhare wat deurmekaar is en vriendelike bruin oë agter ’n byderwetse brilletjie.

“Aangename kennis. Ek is nie bang vir harde werk nie. In my Zuma-jaar en by die hospitaal in Londen het ek lang ure gewerk en niks daarvan oorgekom nie.”

Hy bekyk haar waarderend op en af. “Jy lyk meer soos ’n filmster as ’n ginekoloog, maar ek glo jou as jy sê jy kan hard werk.”

Die man is ’n regte vleier, dink Brenda.

“Maak jou tuis, en dan gaan sien jy vir prof Aucamp,” sê Martie. “Hy wil jou in die ding inlyf. Lyk my jy is sommer weer sy blue-eyed girl. Ek het geweet hy sal sorg dat jy aangestel word. Hy het altyd gesê jy is die beste student wat hy al ooit gehad het; jy het die mans ver uitgestof.”

Toe Brenda die eerste keer op roep is, word sy met behulp van die draradio gevra om na ongevalle te kom. Sy haas haar van haar huis af Tygerberg toe, want sy moet binne ’n halfuur aanmeld, en hoe gouer hoe beter.

Die bekende reuke van die hospitaal begroet haar toe sy by die ginekologie-afdeling aankom. Die ongevallebeampte het ’n noodgeval ondersoek en die swanger vrou word ingestoot.

Brenda reël dadelik vir haar ’n bed, verlig dat een beskikbaar is. Toe ondersoek sy haar. Die jong vrou met die reusebuik steun en kreun van die pyn. Iets is nie heeltemal pluis nie, besef Brenda. Sy wil sowaar nie haar eerste pasiënt verloor nie. Die vrou se simptome is kommerwekkend. Sy probeer haar kalmeer, maar dis duidelik dat sy geweldige pyn ervaar.

“Ontspan net as u kan, mevrou,” paai sy. “U het niks te vrees nie.”

Maar sy is self bekommerd, want sy vermoed dat die vrou ’n buisswangerskap kan hê. Indien wel, moet sy dadelik opereer. Dit sal nie haar eerste operasie wees nie, maar haar eerste sedert sy as kliniese assistent aangestel is.

“As jy oor enigiets twyfel, skakel die konsultant of vir my,” het professor Aucamp haar dit op die hart gedruk. “Moenie onnodig kanse waag nie.”

Sy kan haar oë nie glo toe sy die naam en nommer van die konsultant op bystand sien nie: Charl Naudé. Hy gaan dink sy is onbeholpe. Nee, dit maak nie saak nie. Daar is lewens op die spel.

Sy skakel die nommer en die telefoon lui ’n ruk lank. “Antwoord asseblief!” smeek sy deur haar tande en stamp haar voet op die vloer van ongeduld.

“Charl Naudé,” kom die diep stem uiteindelik oor die telefoon.

“Charl, dis Brenda Wiechers …”

“Brenda?” Hy klink verras. “Wat kan ek vir jou doen?”

“Hier is ’n swanger vrou by ongevalle en ek vermoed sy het ’n buisswangerskap. Ek sal moet opereer, maar ek sal bystand waardeer.”

“Jy is skoon uitasem. Ek is binne twintig minute daar. Die teater moet solank reggekry word, en reël ’n narkotiseur.”

Brenda voel asof sy soos ’n rysmier op steroïede rondhardloop terwyl sy links en regs bevele gee. Toe sy weer opkyk, kom Charl vinnig in die gang aangeloop.

“Dankie dat jy gekom het,” hyg sy. “Kom kyk na die pasiënt.”

Hy buk oor die beswete vrou, haar gesig doodsbleek en angstig, en plaas sy hand op haar buik.

“Jy is in goeie hande, mevrou. Ons gaan opereer.”

Die vrou steek haar hand uit en hy neem dit. Sy lyk so vol vertroue, al het sy trane in haar oë. Brenda het lank laas iets so roerend gesien. Die arme pasiënt is vreesbevange; sy wil ook maar gerus gestel word en menslikheid ervaar. Charl het duidelik ’n slag met mense.

In die teater, geskrop en aangetrek, staan hulle en kyk hoe die narkose toegedien word.

“Jy opereer, ek kyk toe,” sê Charl.

Brenda put krag en kalmte uit sy nabyheid. Hy staan groot en rustig daar, asof hy haar ten volle vertrou.

Die operasie verg intense konsentrasie, en meganies pas sy alles toe wat sy geleer het. Die hele wêreld konsentreer in hierdie vrouelyf, haar twee hande en die instrumente wat die teatersuster aangee.

Dit ís toe ’n buisswangerskap, en Brenda handel alles onder Charl se wakende oog af.

Uiteindelik maak die verpleegster die bandjies van haar operasiejurk los en sy trek dit uit. Sy voel ’n hand op haar skouer en kyk om. Dis Charl, sonder sy masker en jurk.

“Welgedaan. Jy het my nie eens nodig gehad nie.”

Sy grysblou oë hou hare gevange. Sy glimlag dankbaar.

“Dankie dat jy gekom het. Ek het groter geskrik as wat ek moes. Volgende keer sal ek meer selfvertroue hê. Ongelukkig het die baba nie oorleef nie. Die arme jong ma. Sy gaan so hartseer wees as sy bykom.”

Sy blik versag toe hy die trane in haar oë sien. “Ja, sy gaan treur. Dis maar ons lot om met mense se vrese en teleurstellings ook saam te leef. Die gesonde geboortes en die blydskap maak gelukkig op vir die hartseer kere.”

“Dis juis oor dié hoop en die vooruitsigte dat ek graag ’n ginekoloog wil word. Dis tog die grootste wonderwerk in die wêreld as ’n baba gebore word.”

“Ja, is dit nie?”

Hy klink amper bewoë en sy voel deernis vir hom. Hy wil so graag self kinders hê, maar hy word dit ontsê.

“Ek kon professor Aucamp geskakel het,” sê sy verskonend. “Ek hoop ek het jou nie te veel verontrief nie.”

“Nee wat, ek is mos beskikbaar. Ek help al jare lank as konsultant. Al het ek ’n praktyk, wil ek graag my deel doen om aspirant-ginekoloë te help oplei. Dit gee my groot plesier om te sien hoe hulle ontwikkel.”

“Dankie weer eens.”

As hy só vir haar glimlag, word sy sommer week.

“Totsiens, Brenda. Sterkte met die werk,” groet hy.

“Totsiens, Charl. Of … ek behoort jou seker hier dokter te noem. Dis darem net meer professioneel.”

“Maak soos jy lekker kry. Ek gee nie om nie.”

Sy kyk die lang gestalte agterna toe hy wegloop. Geen man het nog ooit so ’n effek op haar gehad nie, sug sy innerlik. So asof al haar sintuie opgeskerp word.

Sy draai om en loop in die gang af. Sy sal die hartseer nuus aan die pa moet oordra, en haar hart krimp ineen by die gedagte. Arme jong mense, dis hulle eerste kind en hulle verloor hom. Dit verg altyd wilskrag om nie saam te huil nie. Sy sal hulle moet moed inpraat en probeer om haar oë droog en haar stem egalig te hou.

Charl loop na sy motor en adem die koue aandlug in. Om te dink dat dit Brenda Wiechers is wat hom laat kom het – sy wat altyd soveel selfvertroue het. Haar hande het egter nooit gebewe toe sy geopereer het nie. Sy was doelgerig en het haar goed van haar taak gekwyt.

Hy het hom nog klaargemaak om te kritiseer en raad te gee, maar dit was nie nodig nie. Sy het die vrou ook korrek gediagnoseer en waarskynlik haar lewe gered. Maar dis so jammer oor die baba. Hy kan nooit gewoond raak aan die hartseer wat mense by so ’n verlies ervaar nie. Het die man sy vrou maar vroeër hospitaal toe gebring. Nou moet die arme Brenda die slegte nuus aan hulle oordra.

Dié meisie het hom gefassineer van die eerste oomblik dat hy haar gesien het. Sy is hipersensitief en vreeslik trots. Die nekkie is so styf. Maar jy sien sommer sy is ’n vrou met hart, met deernis vir haar medemens.

Sy het baie meer ruggraat as sy arme nefie Thomas. Hy het Thomas al uit ’n paar moeilike situasies gered, maar die een ding wat hy nooit vir hom sal doen nie, is om ’n aborsie uit te voer op ’n meisie wat hy swanger gemaak het. Die lewe is heilig en moet gerespekteer word.

Gelukkig was die swangerskaptoets van die matriekmeisie wat in Thomas se eerste jaar gedink het sy is verwagtend negatief.

Hy sug toe hy dink hoe Maureen nou weer tekere sal gaan omdat hy uitgegaan het om ’n vroulike kliniese assistent by te staan. As sy moet weet dat dit die mooi meisie van die aand van Arnold se partytjie was, sal sy nog meer ontsteld wees.

Met haar jaloesie en selfsug het sy sy liefde doodgesmoor. Hy is siek en sat vir haar scènes oor niks, en haar ooraktiewe verbeelding. Hulle is al so lank ongelukkig. Is dit nodig om so voort te gaan terwyl hulle nie eens ’n kind het om hulle bymekaar te hou nie?