Читать книгу Vreedsame revolusie - Нил Барнард - Страница 4

As hoof van die Nasionale Intelligensiediens gedurende die apart­heidsbedeling was Niël Barnard in ’n unieke posisie om nie net die historiese oorgang in Suid-Afrika met besondere agtergrondkennis te betrag nie, maar ook om ’n invloed op die gebeure self uit te oefen. Komende van iemand wat midde-in die branding gestaan het, is dié boek, wat ’n onverbloemde binneblik op die gebeure werp, ’n besonder welkome toevoeging tot die skamele literatuur van hierdie aard.

Die skrywer skroom nie om sy eerlike mening oor sake en individue te gee nie. Alhoewel sommige onderhandelaars oor denkfoute, onvanpaste strategieë en by tye gebrekkige toewyding ge­striem word, is Barnard nie daarop ingestel om ander voor die voet te verdoem nie. Hy temper sy uitgesprokenheid met insig. Soms is hy ook krities oor sy eie rol tydens die onderhandelinge.

Uit hierdie werk blyk eweneens die uitermate hoë druk waaronder onderhandelaars verkeer het en die onstuimige konteks waarbinne lotsbepalende besluite geneem moes word. Dit dwing die leser om nie self haastige oordele te vel nie en om die uitkomste in ’n breër verband te beskou. As ’n uitmuntende voormalige akademikus en toe langer as ’n dekade die intelligensiehoof in ’n snel veranderende Suid-Afrika het Barnard ’n skerp en ewewigtige oordeel ontwikkel. Dit stel hom in staat om ’n volronde beeld van komplekse verwikkelinge aan te bied.

Dié boek bevat ook nuwe insigte oor die denke wat in die geledere van onder andere die African National Congress (ANC) en Inkatha geheers het en die vernuftige voetwerk wat dit geverg het om veelpartyonderhandelinge op koers te hou. Die verloop van die geskiedenis kan wel met die voordeel van agternakennis logies en vanselfsprekend lyk, maar tydens die gebeure was dit selde die geval. Dié kwessie het ook, soos Barnard uitwys, by die omstrede Waarheids-en-Versoeningskommissie ter sprake gekom.

Wat tydens die onderhandelinge gebeur het en die wyse waar­op die ANC die mag ingepalm het, asook die dikwels onuitgesproke aannames wat daarmee gepaardgegaan het, werp ’n lang skaduwee oor Suid-Afrika se resente geskiedenis. In ’n maklik leesbare styl laat die skrywer die soeklig op die dinamika van destydse gebeure val wat ons in staat stel om die huidige beter te verstaan.

Prof Albert Grundlingh

Departement Geskiedenis

Universiteit Stellenbosch