Читать книгу Wit Wolf - Stefaans Coetzee - Страница 9

Jan Voetbol gee my ’n identiteit

My vriendskap met Benjan het vinnig sterker geword. En op die ou einde het dit daartoe gelei dat sy pa, groot Jan “Voetbol” van der Westhuizen, ’n pa-figuur in my lewe geword het. Onder sy invloed het ek my identiteit gevind. En vorentoe sou ek enigiets doen om sy goedkeuring te kry. Ja, uiteindelik selfs mense doodmaak.

Een van ons maats, Danie Rossouw, se pa het ’n videospeletjie-winkel gehad en eendag ná skool is ons soontoe. Toe was dit maar nog 20c per speletjie. Benjan het voorgestel ons kry by sy pa geld om te speel.

Jan van der Westhuizen het ’n werkwinkel in die industriële gebied gehad en ons het daarheen geloop. My heel eerste indruk van hom was een van ontsag. Vir ’n vaal seuntjie wat met die Rambo- en Rocky-fliekkarakters grootgeword het, het ek Jan op dieselfde platform geplaas as Sylvester Stallone, Arnold Schwarzenegger en Jean-Claude van Damme. Hulle het die ysterman-karakters in die flieks gespeel.

“Middag oom, ek is Stefan Coetzee,” het ek myself voorgestel.

“Watse naam is Stefan? Jy’s Stefaans,” het hy sonder enige omhaal van woorde gesê.

Op daardie oomblik het Jan in my lewe ingeloop. Hy was beter bekend as Jan Voetbol, ’n bynaam wat hy gekry het terwyl hy in sy jongdae vir die Noordwes-Kaap se provinsiale span rugby gespeel het en ’n rugbybal oor die lengte van Upington se rugbyveld kon skop. Hy het ook sy naam in die Guinness Book of Records ingespeel deur man-alleen 88 punte aan te teken – en dit was in die tyd toe ’n drie net drie punte getel het.

Toe hy vir my sê “Jy’s Stefaans” het ek meteens my identiteit gevind. Manlikheid word oorgedra, skryf John Eldredge in sy topverkoper, Die ongetemde hart, en daarom het ’n seun die geselskap van ’n man nodig om te leer wie hy is en waartoe hy in staat is. Ek het daardie man in Jan gesien.

Ek glo ’n pa speel ’n baie belangrike rol in ’n seun se identiteit. Ma’s sal na hul seuns as “bokkie” of “liefie” verwys, maar ’n pa sal sy seun prys met woorde soos “ramkat” of “jou yster”. In die Bybel is voorbeelde waar die pa sy seuns seën met ’n bepaalde naam. Die nuwe naam wat Jan my gegee het, was vir my iets wat ek met trots vorentoe sou dra. Ek sou nooit weer die naam Stefan gebruik nie.

Een Desembervakansie is ek saam met Benjan plaas toe. Daardie Desember op die plaas het ek met die Israel Visie-geloofsgroep kennis gemaak.

Volgens die Israel Visie se siening is God se uitverkiesing, Sy verbond en genadewerk tot Israel alleen beperk. Dit het beteken die hele mensdom word geneties in twee groepe verdeel: die kinders van God en die kinders van die duiwel. Geen “verbastering” kan plaasvind nie, want anders sal al die nasate deur Yahweh verwerp word. Ons het ook geglo dat wit mense afstammelinge is van Israel se twaalf stamme en dat swart mense die wilde diere van die veld is waarvan die Bybel praat. Die Israel Visie predik dat net wit mense deel van God se uitverkiesing is, en hulle praat van swart mense as die modderras.

Ons het saam met ander mense van die omgewing bymekaar gekom en om ’n groot tafel in die eetkamer Bybelstudie gedoen en oor ’n klomp dinge gesels. Daar was verskillende Bybels en Bybel-woordeboeke. Ons het ons geloof baie ernstig opgeneem en van Saterdae as die sabbatdag gepraat. Dan het almal netjies aangetrek en bymekaar gekom om die “sabbat” te gedenk. Jan en Bill Hammond, wat ook met sy gesin op die plaas gebly het, het beurtelings ’n preek voorberei.

Ds Gert Steenkamp was die geestelike leier van die Gemeente van die Geloftevolk, en dss Ben Maree en Dirk van Vuuren die geestelike leiers van die geloofsgroep Dogter van Sion. Hulle was van die geestelike skrywers wie se literatuur ons bestudeer het. Die gesprekke op die plaas het dikwels oor dinge soos die uitverkiesing gegaan. Hoe langer ek in hierdie mense se teenwoordigheid was, hoe meer het ek met die uitverkiesing-ideologie begin stoei en ná omtrent ’n jaar kon ek eerlik sê dat ek die geloof van die Israel Visie begin aanhang het. Fanaties aangehang het, sou meer korrek wees.

Volgens die Israel Visie word die begrip Israel uitgebrei om in die huidige tyd al die wit nasies van die Weste in te sluit. Daar word beweer dat die sogenaamde tien verlore stamme van Israel wat in 721 vC deur Assirië in ballingskap gestuur is, na Wes-Europa en die Britse eilande getrek het. Hul nasate sluit al die wit volke van vandag in. Hulle word skerp van die Jode onderskei. Die beweging sê ook daar kan of mag nooit van die volk Israel as Jode gepraat word nie.

Volgens die Israel Visie sou Suid-Afrika, soos in Jesaja 18:6 staan, aan swart mense, die wilde diere van die veld, oorgegee word. Hulle gebruik ook net die Hebreeuse name vir God en beweer dat die vertalings van die Bybel sekere heidense godsbegrippe in die Bybel ingebring het om dit meer aanvaarbaar te maak. Vir hulle is die naam Jesus uit die Griekse mitologie afkomstig en afgelei van “Je-Zeus” wat seun van Zeus beteken. Jan en diegene wat sy siening gedeel het, het na Jesus as Jeshua verwys, Christus is die Messias of Mashiach en God is Jahweh, Elohim of Adonai. Die Israel Visie propageer dat die Christelike godsdiens deur valse kerke beoefen word, en dat ’n mens net saligheid sal bereik indien jy soos hulle glo.

Later jare het Jan en Cliffie Barnard en Koper Myburgh, wat saam met hul gesinne in ’n stadium op die plaas gewoon het, die hele Bybel herskryf en daarna verwys as Die boek van herinnering – apartheid van Jahweh. Koper het voor die voltooiing hiervan onttrek. Terwyl ons nog op die plaas was, het ons uit die gewone 1933-vertaling gelees, maar baie selektief. Mettertyd het alles begin sin maak: Die geskiedkundige bewyse rondom die ontstaan van Kersfees, heidense gebruike van Kersvader, Kersbome en -geskenke en die Paashaas.

Ek was geweldig rassisties en hier deel hulle my mee dat net wit mense uitverkies is om hemel toe te gaan. Dit verklaar dan waarom die Nasionale Party-regering nie wou hê dat wit, swart en bruin mense God in dieselfde kerk moet aanbid nie, het ek geredeneer. Ek het van kindsbeen af geleer dat ons God se uitverkore volk is. Hoe kon ek dan weier om in die uitverkiesing te glo?

In standerd 9 (vandag graad 11) het daar iets gebeur wat my lewe weer in ’n ander rigting sou stuur. Dawid Olivier was toe my ma se kêrel. Eendag het hy en Lindi eenkant oor iets gestry. Ek het nie gehou van die manier waarop die nuwe indringer met my suster praat nie. “Dis ons huis dié. Ek sal nie toelaat dat jy my suster so sleg behandel nie,” het ek woedend gesê.

Dawid was dadelik op sy agtervoete. “Ek hoor jy is so ’n breker,” het hy my toegesnou en daar het harde woorde geval. Dit was vir my erg dat my ma glad nie tussenbeide getree en vir my of my sussie opgekom het nie. Dit was eintlik haar huis en Dawid was ’n huurder in een van die woonstelle op die erf. Die hele situasie was net vir my verkeerd.

Lindi het vir Fielies gebel en hom vertel wat gebeur het. Hy het toe op Schweizer-Reneke by Oupa Danie gebly. Lindie het gevra of sy by hom kon gaan bly, en toe hy inwillig, het ek sonder om ’n oog te knip besluit om saam met haar Schweizer-Reneke toe te gaan.

Dit was lekker om Fielies weer ná baie jare te sien en hy het dadelik probeer om dinge vir ons so maklik as moontlik te maak. Teen dié tyd was hy al bles aan die voorkant, maar agter het hy sy lang hare in ’n poniestert vasgemaak. Hy was sieklik en verskriklik uitgeteer. Ek was ontsteld toe ek sien dat Fielies sy broek byna twee keer om sy lyf kon draai. Dit was egter lekker om Fielies nugter te sien, want hy het intussen opgehou drink. Hy sou tot en met sy dood nooit weer sy mond aan alkohol sit nie.

Fielies het vir ons skoolklere gekoop. Reeds die tweede dag by die skool het dinge vir my verkeerd geloop. Terwyl ek op die gras voor die skool gesit het, het ’n seun na my toe gestap en ek het dadelik geweet hier kom moeilikheid. Teen hierdie tyd het ek al die lot van ’n nuweling geken.

“Ek is nie lus vir jou kak nie,” het ek reguit vir hom gesê, opgestaan, my tas gevat en huis toe gegaan. By die huis het ek vir Fielies gesê dat ek klaar is met skool.

Ek het sowat ’n maand by Fielies gebly. Dit was ’n goeie tyd waaroor ek nou baie dankbaar is. Elke oggend en middag het ek gaan draf en dan het Fielies in sy Datsun 1400 langs my gery en my aangemoedig. Hy het in my vermoëns as atleet geglo. By die huis het ons saam tuin natgemaak en ons kon oor enigiets gesels.

Fielies het nie gewerk nie en die geld wat my oupa vir hom gegee het, moes hy met ons twee kinders deel. Ek sou moes begin om my eie inkomste te verdien. Eers het ek my bokshandskoene en -toksak by ’n pandjieswinkel verkoop en die geld gebruik om aan die lewe te bly, maar dit het nie lank gehou nie.

Uiteindelik het ek by my ma op Upington gaan kuier terwyl Lindie by Fielies agtergebly het. My ma het my toe vertel van ’n werkgeleentheid wat haar baas vir my gehad het. Ek is kort daarna na die gewese tuisland Bophuthatswana waar hulle my geleer het om met elektrisiteit te werk. Dit was lekker werk en ek het die tyd daar baie geniet.

Een naweek toe ek weer by my ma gaan kuier het, het sy my vertel dat Jan Voetbol van der Westhuizen my soek. By Jan aangekom, het hy gesê hy weet ek het skool gelos en ek moet eerder by hom gaan bly op sy plaas Wilgerboskloof, 89 km van Beaufort-Wes in Fraserburg se rigting. Dit was vir my baie lekker om weer by Jan te wees en vir eers was my eie pa uit my gedagtes uit.

Die boerdery se naam was Aljan Boerdery – Jan het dit saam met Alwyn Hugo, ’n boesemvriend van hom sedert hul skooljare, bedryf. Hulle het meestal met skape geboer. Die Hammonds, Bill, sy vrou, Samantha, hul seun, Mark, en dogter het ook op die plaas gewoon. Hulle het ook ’n paar skape en bokke daar aangehou.

Min het ek toe geweet ek sou binnekort op daardie plaas veel meer as net plaaswerk doen.