Читать книгу BGB-Schuldrecht Besonderer Teil - Volker Emmerich - Страница 35
На сайте Литреса книга снята с продажи.
Anmerkungen
Оглавление[1]
H. Honsell, in: Gedächtnisschrift f. Kinkel, 1985, S. 53.
[2]
S. z. B. Emmerich, in: Festschrift f. Jahr, 1993, S. 267 (276 ff m. Nachw.).
[3]
S. dazu die Begr. z. SMG, BT-Dr. 14/6040, S. 208 ff.
[4]
Zuletzt RGZ 97, S. 351 (Sologeigen-Fall); Fabricius, JuS 1964, S. 1; Haymann, in: RG-Praxis Bd. III, 1929, S. 317; Knöpfle, JuS 1988, S. 757.
[5]
Grdlg. RGZ 99, S. 147 (Haakjöringsköd-Fall); 161, S. 330 (332 ff) (Venusberg-Fall); BGHZ 54, S. 51 (53 f) = NJW 1969, S. 1171; BGHZ 98, S. 100 (104) = NJW 1986, S. 2824 = JuS 1987, S. 65 Nr 3; v. Caemmerer, in: Festschrift f. M. Wolf, 1952, S. 3; Flume, Eigenschaftsirrtum und Kauf, 1948.
[6]
Ebenso BGH, NJW 2006, S. 2694 = JuS 2007, S. 82 Nr 8.
[7]
Ausf G. Müller, WM 2017, 929, 981 ff m. Nachw.
[8]
S. BGHZ 132, S. 320 (324 ff) = NJW 1996, S. 2025 (2026) = JuS 1996, S. 1028 Nr 4 m. Nachw.
[9]
B. Grunewald, § 7 Rn 8.
[10]
Z. B. Beckmann, in: Eckpfeiler, Rn N 37; Looschelders II, Tz 38 f (S. 12); Medicus/Lorenz II, Tz 24 (S. 27); G. Müller, WM 2017, 981 ff m. Nachw.
[11]
BGH, NJW 2011, S. 1217 (1218, Tz 12 f).
[12]
BGH, NJW 2013, S. 1671 Tz 10 f (Cyanamidbelastung des Grundwassers).
[13]
Looschelders II, Tz 39.
[14]
S. Rn 17 sowie BGH, NJW 2016, S. 2874 Rn 14 ff.
[15]
Vgl BGHZ 52, 51 = NJW 1969, 1171; BGH, LM Nr 28 zu § 459 BGB = NJW 1972, 1462; OLG Karlsruhe, NJW-RR 2009, S. 134; s. u. Rn 19.
[16]
Begr. z. SMG, S. 212 f; BGHZ 181, S. 170 (174, Tz 9) = NJW 2009, S. 2807; NJW 2013, S. 1074 Tz 16 ff; NJW 2016, 3015 Rn 18 ff; NJW 2017, 2817 Rn 23; NJW 2018, 150 Rn 18 f; Looschelders II, Tz 44 ff (S. 15); Medicus/Lorenz II, Tz 77 ff (S. 29 f).
[17]
BGHZ 207, 349 (354 ff Rn 15 ff) = NJW 2016, 1815; sehr str.
[18]
S. insbesondere BGH NJW 2016, 3015 Rn 18 ff.
[19]
BGHZ 181, S. 170 (174, Tz 9) = NJW 2009, S. 2807; BGH NJW 2013, S. 2107 Tz 22; 2016, 3015 Rn 18, 31 ff; NJW 2017, 2817 Rn 13; 2018, 146 Rn 18; 2018, 150 Rn 16.
[20]
S. Art. 2 Abs. 2 lit a der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie.
[21]
BGH, NJW 2013, S. 1074 Tz 16, 18; NJW 2016, 3015 Rn 31 ff.
[22]
BGH, NJW 2013, S. 2749.
[23]
BGH, NJW 2008, S. 1517 f, Tz 12 ff; NJW 2013, S. 2107 Tz 22; NJW 2016, 3015 (3018 Rn 31 ff).
[24]
BGH, NJW 2008, S. 53 (54, Tz 17).
[25]
BGH, NJW 2008, S. 1517 (1518, Tz 16).
[26]
Zur Abgrenzung von den Rechtsmängeln s. u. Rn 34 ff.
[27]
BGHZ 67, S. 134 (136) = NJW 1976, S. 1888; s. u. Rn 36 ff sowie I. Koller, JuS 1984, S. 106.
[28]
BGH, LM Nr 33 zu § 912 BGB = NJW 1981, S. 1362.
[29]
BGHZ 114, S. 260 (262) = NJW 1991, S. 2138; BGH, LM Nr 85 zu § 459 BGB = NJW 1987, S. 2511 m. Anm. Knöpfle, JuS 1988, S. 767.
[30]
BGH, NJW 2013, S. 2182 Tz 9; ausf. Woitkewitsch, MDR 2017, 733.
[31]
BGH, LM Nr 72 zu § 133 (C) BGB = NJW 1991, S. 912.
[32]
BGH, LM Nr 49 zu § 276 (Ci) BGB = NJW 1993, S. 1323 (1324).
[33]
S. dazu Andreae, NJW 2007, 3457; Reinking/Eggert, Der Autokauf, 11. Aufl. (2012); Staudinger/Beckmann, 2014, § 434 Rn 190–234; Palandt/Weidenkaff, § 434 Rn 70 ff.
[34]
OLG Stuttgart, NJW-RR 2010, S. 412.
[35]
KG, NJW-RR 2010, S. 706.
[36]
BGH, NJW-RR 2010, S. 1289 Tz 24 f.
[37]
BGHZ 132, S. 55 (60 ff) = NJW 1996, S. 1337 = JuS 1996, S. 748 Nr 10; BGHZ 136, S. 94 (97 ff) = NJW 1997, S. 2590; BGH, NJW 2007, S. 2111 (2112, Tz 3); s. im Einzelnen M. Schmidt, NJW 2005, S. 329.
[38]
BGH, NJW 2005, S. 1422.
[39]
BGH, NJW 2006, S. 2694 = JuS 2007, S. 82 Nr 8; NJW 2010, S. 1588 Tz 10; 2016, 3015 (3019 Rn 45 f).
[40]
BGH NJW 2016, 3015 (3018 Rn 31 ff).
[41]
BGH NJW 2015, 1669 Rn 39 ff.
[42]
BGHZ 170, S. 86 (90 f, Tz 14 f) = NJW 2007, S. 1346.
[43]
Ebenso Beckmann, Eckpfeiler, Rn N 39 f; Grunewald, § 7 Rn 12; Looschelders II, Tz 47 (S. 16); Medicus/Lorenz II, Tz 81; anders z. B. Palandt/Weidenkaff, § 434 Rn 20 ff; weiter offenbar auch BGH NJW-RR 2012, 1078 = NZM 2012, 469 Rn 16; NJW 2017, 2817 Rn 16.
[44]
Ebenso MK/H.P.Westermann, § 434 Rn 18 ff.
[45]
BGH NJW 2017, 2817 Rn 18 f.
[46]
OLG München NJW 1995, 2566.
[47]
BGHZ 180, S. 205 (207 ff) = NJW 2009, S. 2120.
[48]
BGHZ 181, S. 170 (175) = NJW 2009, S. 2807.
[49]
Looschelders II, Tz 47; Medicus/Lorenz II, Tz 82.
[50]
BGH, NJW 2013, S. 1671 Tz 13.
[51]
Str., anders z. B. Looschelders II, Tz 48: Hypothetischer Parteiwille.
[52]
BGHZ 181, S. 170 (176, Tz 14) = NJW 2009, S. 2807; BGH, NJW 2007, S. 1351 (1353, Tz 21); 2009, S. 2056 Tz 9; ebenso zu dem vergleichbaren Art 35 Abs. 2 lit a CISG BGHZ 193, S. 370 (377 f, Tz 20) = NJW 2013, S. 304.
[53]
Wegen der Einzelheiten s. Tröger, JuS 2003, S. 503 (507 ff).
[54]
S. schon o. Rn 16; BGH, NJW 2009, S. 2056 Tz 11; OLG Hamm, NJW-RR 2010, S. 566.
[55]
OLG Karlsruhe, NJW-RR 2008, S. 137; OLG Hamm, NJW-RR 2009, S. 485 (486); OLG Schleswig, NJW-RR 2009, S. 1065.
[56]
BGH, WM 2017, 1369 Rn 15.
[57]
BGHZ 181, S. 170 (176, Tz 14) = NJW 2009, S. 2807; BGH NJW 2006, S. 434 (435, Tz 19); 2008, S. 53 (54, Tz 19); NJW 2009, S. 1588 Tz 13.
[58]
BGH NJW 2016, 3015 (3018 Rn 42).
[59]
BGH NJW 2009, S. 1588 Tz 15; NJW 2016, 3015.
[60]
BGH NJW 2008, S. 53 (54, Tz 18 ff); 2008, S. 1517 (1518, Tz 17 f).
[61]
S. o § 3 Rn 29; Beckmann, in: Eckpfeiler, 2014, Rn N 49; Medicus/Lorenz II, Tz 91.
[62]
S. die Begr. z. SMG, S. 315 f.
[63]
S. zu diesen vieldiskutierten Fällen z. B. BGHZ 63, S. 369 (371) = NJW 1975, S. 970 = JuS 1975, S. 592 Nr 5; BGH, LM Nr 29 zu § 119 BGB = NJW 1988, S. 2597 = JuS 1989, S. 59 Nr 5 „Leibl-Bild“ m. Nachw.
[64]
S. Emmerich, JuS 1997, S. 98 (102).
[65]
Emmerich/Doehner, in: Festschrift f. Kramer, 2004, S. 485 (489 ff m. Nachw.); Oetker/Maultzsch, § 2 Rn 159 (S. 87); Lettl, JuS 2002, S. 866; Looschelders II, Tz 71 (S. 24); Medicus/Lorenz II, Tz 96; Schulze, NJW 2003, S. 1022.
[66]
Wegen der Einzelheiten s. Emmerich/Doehner, in: Festschrift f. Kramer, 2004, S. 485 (489 ff).
[67]
S. o. Rn 30 und Emmerich/Doehner, in: Festschrift f. Kramer, S. 485 (494 f); Looschelders II, Tz 74 (S. 23).
[68]
Looschelders II, Tz 76; Oetker/Maultsch, § 2 Rn 174 (S. 92).
[69]
S. u. § 5 Rn 20; ebenso Medicus/Lorenz II, Tz 101 f.
[70]
Beckmann, in: Eckpfeiler, 2014, Rn N 56; Looschelders II, Tz 77 (S. 26).
[71]
S. dazu ausführlich die Begr. z. SMG, S. 219; Medicus/Lorenz II, Tz 119; Pahlow, JuS 2006, S. 289 (291 f).
[72]
S. u. § 6 Rn 15 sowie Beckmann, in: Eckpfeiler, 2014, Rn N 62; B. Grunewald, § 7 Rn 60 ff (S. 133 f); Looschelders II, Tz 81; Pahlow, JuS 2006, S. 289 (290 f); anders offenbar BGH NJW 2017, 1666 Rn 16 ff.
[73]
BGH, NJW 2004, S. 1802.
[74]
BGH NJW 2017, 1666 Rn 16.
[75]
Vgl für eine Dienstbarkeit BGH, LM Nr 15 zu § 434 BGB = NJW 2000, S. 803.
[76]
BGHZ 110, S. 196 (199 f) = NJW 1990, S. 1106 = JuS 1990, S. 666 Nr 3 „Boris Becker-Fall“; BGH, LM Nr 16 zu § 434 BGB = NJW-RR 2001, S. 268 (Patentrecht); Pahlow, JuS 2006, S. 289 (290).
[77]
Instruktiv ist der Boris Becker-Fall (s. vorige Fn), in dem es, vereinfacht, darum ging, dass der Käufer von T-Shirts mit dem Aufdruck „Boris Becker Superstar“ von Boris Becker an der Weiterveräußerung gehindert wurde, weil er nicht seine Erlaubnis zu diesem Eingriff in sein Namens- und Persönlichkeitsrecht gegeben hatte (§§ 12, 823 Abs. 1, 1004).
[78]
BGH, LM Nr 14 zu § 433 BGB = NJW 1998, S. 533 = JuS 1998, S. 368 Nr 8; LM Nr 163 zu § 276 (Fa) BGB = NJW 2001, S. 2875 = JuS 2001, S. 1022 Nr 6; NJW 2017, 1666 Rn 17.
[79]
S. o. § 3 Rn 4 f; BGHZ 174, S. 61 (68, Tz 27 ff) = NJW 2007, S. 3777 (3779); Beckmann, in: Eckpfeiler, Rn N 63; Grunewald, § 7 Rn 54 (S. 130 f); Looschelders II, Tz 79 (S. 25); Medicus/Lorenz II, Tz 117; anders Pahlow, JuS 2006, 289 (292 f); für das CISG auch BGH, NJW 2006, S. 1343 f.
[80]
Offen gelassen in BGHZ 174, S. 61 (68, Tz 28) = NJW 2007, S. 3777 (3779).
[81]
Vgl BGH, LM Nr 142 zu § 459 BGB = NJW 2001, S. 65 = JuS 2001, S. 298 Nr 9; LM Nr 163 zu § 276 (Fa) BGB = NJW 2001, S. 2875 = JuS 2001, S. 1022 Nr 6; NJW 2017, 1666 Rn 17.
[82]
BGHZ 113, S. 106 (112 ff) = NJW 1991, S. 915 = JuS 1991, S. 511 Nr 5; BGH, NJW 2004, S. 1802 = WM 2004, S. 2448; NJW 2006, S. 1343.
[83]
BGH, LM Nr 7 zu § 434 BGB = NJW 1983, S. 275; Landsberg, JuS 1982, S. 335.
[84]
BGH NJW 2017, 1666 Rn 22 ff; NJW 2017, 3292 = WM 2017, 1225 Rn 10, 13.
[85]
Pahlow, JuS 2006, 289 (291).
[86]
S. o. Rn 18 f; BGHZ 67, S. 134 (135 ff) = NJW 1976, S. 1888; BGHZ 96, S. 385 (387 f) = NJW 1986, S. 1605.
[87]
BGH, LM Nr 142 zu § 459 BGB = NJW 2000, S. 803 = JuS 2001, S. 298 Nr 9.
[88]
BGH, NJW 2011, S. 142 Tz 5, 7.
[89]
S. BGH, LM Nr 33 zu § 912 BGB = NJW 1981, S. 1362.