Читать книгу Terapia schematów w zaburzeniu osobowości typu borderline - Arnoud Arntz - Страница 14

W trakcie terapii zaburzenia osobowości typu borderline proces zmiany postępuje wzdłuż trzech odrębnych ścieżek: odczuwania, myślenia i działania. Odpowiadają one trzem poziomom reprezentacji wiedzy w ramach schematu, do których zaliczamy: wiedzę uzewnętrznioną (myślenie), wiedzę ukrytą, „odczuwaną” (w tym reprezentacje emocjonalne czy uczucia) oraz reprezentacje operacyjne (działanie).

Oprócz wymienionych ścieżek wyróżniamy jeszcze trzy odrębne obszary doświadczeń pacjentów, na które te ścieżki się nakładają, a mianowicie: życie poza terapią, doświadczenia nabyte podczas terapii i doświadczenia z przeszłości. W tabeli 3.1 zestawiamy ścieżki i obszary oraz pokazujemy, które techniki terapeutyczne są najbardziej odpowiednie w danej sytuacji.

Tabela 3.1. Techniki terapeutyczne

Źródło: opracowanie własne.

Niezależnie od tematu, którym pacjentka się zajmuje, i od ścieżki, którą terapeuta wypróbowuje, wszystkie techniki mogą przynieść skutek dopiero wtedy, gdy zbudowany zostanie pewien poziom zaufania i wytworzy się przywiązanie do terapeuty (zob. doświadczenia podczas terapii w tabeli 3.1). Ze względu na wagę relacji między pacjentką a terapeutą zajmiemy się nią osobno w rozdziale 4, zaraz po niniejszym opisie ogólnego przebiegu terapii. Dopiero po gruntownym omówieniu relacji terapeutycznej przejdziemy do poszczególnych technik. Na początek zajmiemy się zmianą w zakresie wiedzy ukrytej (rozdział 5, poświęcony technikom doświadczeniowym), później myśleniem, czyli wiedzą uzewnętrznioną (rozdział 6, poświęcony technikom poznawczym), i wreszcie zachowaniami, czy też zmianą reprezentacji operacyjnych (rozdział 7, poświęcony technikom behawioralnym). Każdą z technik przedstawionych w tabeli 3.1 można znaleźć w kolejnych rozdziałach tej książki. Zacznijmy jednak od omówienia faz terapii schematów w leczeniu zaburzenia osobowości typu borderline.