Читать книгу Jannie Mouton: En toe fire hulle my - Carié Maas - Страница 10

Daar is ’n rede hoekom ’n maatskappy jou afdank. Niemand word net uitgeskop nie. Dit is egter nie ’n besef wat oornag posvat nie, nie as rou emosies nog jou gal vir jou werk en jy nie gesien het waarop die spanning en onderlinge struwelinge in ’n snelgroeiende maatskappy kan uitloop nie.

Tuis was ek nog aan die steier van die skok. Die gevegslinie was nie meer teenoor my kollegas in die konferensiekamer of die raadsaal nie, die stryd het nou na my kop verskuif. My rug was teen die toue en verontregting was besig om die eerste ronde te wen.

Naas my werk het ek ook my maatskappy verloor – my plek, ’n groot deel van my identiteit en die visie wat ek oor soveel jare vir die vennootskap probeer opbou het.

En ’n mens verloor nie net jou werk nie, jy verloor ook jou vriende. En hul vroue was jou vrou se vriendinne, hul kinders jou kinders se vriende.

Daarom was Paul Harris se woorde balsem vir my twee dae oue wonde: “Pardie (partner), you’re the only man I know that quit stockbroking at the top.”

Hy en sy vrou, Jeanne, het my en Dana die Saterdagaand vir ete genooi. Ek was nog so naïef om te glo dat hy regtig dink ek het self bedank terwyl die hele wêreld al geweet het ek is eintlik in die pad gesteek.

Dit was nogtans die storie waarby ek hoog en laag gesweer het as vriende wou weet wat aangaan.

Dit het my verstom hoeveel ander personeellede van SMK my gebel het om my sterkte toe te wens, al kon ook hulle nie my vinnige vertrek kleinkry nie.

Goddank was ek ten minste nie finansieel teen die planke nie. Op grond van ons goeie winste was ek onafhanklik. My ma en Dana het elke pennie wat ek geleen het teruggekry. Ek was ’n paar miljoen sterk en het darem al ’n lekker groot huis in Northcliff gehad. Ek het sleg geslaap, maar nie oor geld nie. Wel, nog nie.

Dit is moeilik om so iets vir jou vrou te verduidelik, veral as jy self nie alles mooi verstaan nie. Dana se houding was eenvoudig sy bevraagteken nie die meriete daarvan nie, maar die manier waarop ek uitgeskop is. Sy het herhaaldelik gesê SMK was nog altyd ’n waardige firma wat respek afgedwing het – iets wat oor jare opgebou is, en waar die tradisie bestaan het dat daar altyd gesellig en met styl van vennote afskeid geneem is.

Die personeel het wel vir my ’n afskeid gehou, maar ek kan nie sê dat ek na ballonne en joligheid gevoel het nie. Ek het om die waarheid te sê later die braai wat ek geskenk gekry het liewer weggegee, braaifanatikus wat ek is.

In haar toespraak op die afskeid het ’n jong Janine McCann, een van ons heel eerste aanstellings by SMK, gesê dat ek ’n helse humeur het. “Jy neem in elk geval ’n besluit, luister na ’n ander se opinie en die meeste kere besluit jy reg.” Sy is vandag ’n uitstekende en lojale werknemer van PSG Online.

My humeur is ook waarna Johan Senekal verwys het toe ek hom net ná die hele petalje op kantoor op die plaas gebel het. Omdat hy ’n regverdige man is, het hy nie dadelik my kant gekies nie. “Jannie, jy kan ’n bietjie dwars en aggressief wees as jy die dag wil,” het hy my herinner.

Dit is nie lekker om dit te erken nie, maar daar is ’n dwarsgeit in my, ’n hardekwasgeit. Daar is ook diegene wat dit hardegat sal noem. Ek hou nie daarvan as ek nie my sin kry nie … maar ek is nie altyd reg nie.

My PSG-kollega en -steunpilaar Chris Otto sal vir jou die storie vertel van toe ons twee gesinne in 1988 saam in Namibië in ’n kombi gaan rondry het:

Ek en Jannie sit voor, rook so ’n bietjie saam en drink so ’n bier of wat vir die hitte terwyl die res agter sit. Die kinders geniet ook die ryery en drink net so lekker Coke en eet tjips en nog wat.

Die spulletjie begin Jannie toe so stadigaan irriteer en (soos ’n mens hom ken) neem hy in ’n sekere stadium ’n vinnige besluit: “Ek gee nie om wat die Otto’tjies doen nie, maar die Mouton-kinders se etery en drinkery is nou klaar.”

Daar is so ’n swanger stilte en toe sê Dana: “Ja, Jannie, maar wat van die Castles wat jy en Chris so elke halfuur sit en uitdrink?”

Chris sal ook vir jou sê ek het partykeer ’n ongenaakbare uiterlike, en Johan Holtzhausen, besturende direkteur van PSG Capital, dat die kaptein die sweep soms baie hard klap, maar sy adjudante help weer salf op wonde en ego’s smeer.

Ek sê weer: My vennote by SMK was smart ouens. Dit was ’n hoogs suksesvolle maatskappy en hy het gegroei dat dit gons. Moenie ’n fout maak nie: Die gemoedere het by tye hoog geloop. Jy word nie binne twee uur ge-fire as alles so rustig soos ’n kabbelende waterstroom vloei nie.

Ons was twintig ambisieuse mense met ’n ongelooflike onderliggende honger na geld. Dit maak jou eintlik mal om dit te bestuur, en ek het al baie gewonder of dit nie een van die sterkste aanleidende oorsake van die muitery was nie.

Omdat ons vennote was en nie aandeelhouers nie, moes die wins elke jaar verdeel word. In ander vennootskappe het die besturende direkteur besluit wat elke vennoot se winsdeel sal wees, en die fout wat ons gemaak het, was om dit demokraties te probeer doen.

Elkeen moes vir homself en elke ander vennoot op grond van die waarde wat elk syns insiens toegevoeg het, ’n punt uit honderd gee. Niemand het homself ooit swakker as enige van die ander negentien aangeslaan nie, en dit was my onaangename taak om dan die ouditeure se berekening van die totaal aan elk oor te dra. As die groep ’n gemiddelde van 5% aan iemand toegeken het en hy het gedink hy is eintlik 8% van die uiteindelike 100% werd, het dit geweldige argwaan veroorsaak. In stede van iemand motiveer, moes ek hom inroep sê hy is nie heeltemal so goed soos wat hy gedink het nie.

Van die veranderings wat ek teweeg wou bring, was om die vennootskap in ’n maatskappy te omskep.

Die nuwe bestuur by SMK het ander planne gehad en wou verkoop. Die JSE se reëls is aangepas en benewens individue kon maatskappye ook nou aandele in ’n makelaarsfirma besit. Baie vennote wou hê ’n groot buitelandse makelaar met toegang tot internasionale navorsing moes SMK koop. Ek was nie heeltemal onwillig oor dié opsie nie en ons het nogal rondgekyk, maar kon nêrens ’n bevredigende transaksie beding kry nie.

Einde ten laaste het ons by SMK eerder ’n plaaslike transaksie met Christo Wiese bewerkstellig, waarin 50% aan Boland Bank verkoop is. Die spanning het egter toegeneem.

Dié bank het toe later met BOE saamgesmelt en BOE het op sy beurt ’n belang in Ed Hern gehad, wat met SMK saamgesmelt en toe BOE Securities geword het. Later is BOE deur Nedbank gekoop en SMK is vandag deel van Nedcor Sekuriteite. Die gevolg daarvan was dat die vroeë SMK heeltemal verdwyn het.

My visie vir SMK was anders. Ek wou die firma in ’n tipiese beleggingsbank omskep met die bestuur in beheer, noteer om kapitaal te lok en institusionele aandeelhouers verkry, maar steeds onafhanklik bly. Met SMK as grondslag glo ek dit sou ’n fenomenale suksesstorie gewees het, al het ek dit seker vandag in die agterkop dat PSG Investment Bank toe nie gewerk het nie, maar by dié storie kom ek nog.

Intussen het die SMK-ding aan my bly knaag. Ek het nie geweet hoe om te hanteer wat gebeur het nie. ’n Mens is simpel, jy kry tot wraakgedagtes. As ek net, as ek net … maar wat? Jou hande is afgekap. En ek het ook begin worstel oor wat ’n SMK-aandeel werd was en wat aan my uitbetaal sou word.

Dit is toe dat Dana voorstel dat ek gaan gesels met Chris Otto, wat nog nie weer voltyds gewerk het sedert hy sy werk en, soos ons, ’n klomp geld by Quantum Properties verloor het nie.

Ek het hom vertel van die ambisies van die SMK-vennote, die binnegevegte en die stryd om almal gelukkig te hou, selfs van my dominerende bestuurstyl. En dat ek ge-fire is – ja, ek het hom alles vertel. Agterna het ek moes hoor een van my sondes was dat ek ’n bepaalde vennoot aangestel het sonder om die ander vennote in die saak te ken.

Hy kon nie glo wat hy hoor nie. “Jy moet so vinnig moontlik by die beste prokureur kom,” was sy geskokte raad.

Dit was wonderlik om ’n pel te hê wat in jou glo, jou ondersteun en die veggees weer in jou aanwakker. Daar en dan het ek helderheid begin kry.

Toevallig het ek twee dae voor my skielike vertrek ’n konserwatiewe waardasie van ’n aandeel in SMK aangevra vir onderhandelinge wat ek met die aanstel van twee vennote nodig gehad het. Dit het op R15 per aandeel gedui, maar die voorgestelde uitbetaling aan my was nie eens die helfte daarvan nie. Dit het ’n verskil van miljoene rande beteken.

Ek is na Jannie Kitshoff om raad te vra. Hy het probeer vure doodslaan en wou help om dinge weer aan mekaar te lap, maar tevergeefs. Op die ou end was sy raad dat ek met die uitbetaling moet vrede maak. Dit was ’n bitter pil om te sluk, maar vandag is ek éérs bly ek het alle reëlings toe net so aanvaar.

’n Paar van die vennote het vertroue in my verloor. Sonder daardie vertroue sou ek nie die onderneming kon lei nie, in elk geval nooit tot die hoogtes waarheen ek SMK graag wou lig nie.

Die gesegde “no man is ever whipped until he quits in his own mind” van die sakeskrywer Napoleon Hill sou ek nog ontdek.