Читать книгу Прямая речь: о чем говорят пророки, политики и писатели. Памятные изречения и их переводческие соответствия на английском, казахском и русском языках - Ерлан Искаков - Страница 6

Нагорная проповедь.

Евангелие от Матфея, главы 5—7

Jesus of Nazareth.

The Sermon on the Mount.

Matthew, Chapters 5—7

Иса.

Таудағы уағыз.

Матай, 5—7 тараулар

«У тебя же, когда творишь милостыню, пусть левая рука твоя не знает, что делает правая».

«But when you do your charitable deeds, do not let your left hand know what your right hand is doing.»

«Ал сендер қайыр бергенде, не істегендеріңді сырлас достарың да білмесін!».

«Вы – соль земли*. Если же соль потеряет силу, то чем сделаешь ее соленою? Она уже ни к чему негодна, как разве выбросить ее вон на попрание людям».

«You are the salt of the earth. But if the salt loses its saltiness, how shall it be made salty? It is from then on good for nothing but to be thrown out and to be trampled underfoot by men.»

«Сендер жер бетінде тұз сияқтысыңдар. Ал егер тұз өз күшінен айырылған болса, онысын қалай қалпына келтіруге болады? Еш нәрсеге жарамсыз болып шыққандықтан, оны лақтырып тастап, аяқ асты ету ғана қалады».

* Люди, достигнувшие духовного совершенства, последователи Иисуса Христа. В казахском языке есть поговорка «Ет бұзылса тұз себер, тұз бұзылса не себер?» [Чтобы не портилось мясо, его посыпают солью, но что делать, если начнет портиться соль?]. В более современных примерах ее часто используют, когда говорят о людях, обязанных охранять закон и справедливость (например, судьи, сотрудники правоохранительных органов), но которые на деле изменяют своему долгу.

«…Око за око и зуб за зуб».

«An eye for an eye, and a tooth for a tooth.»*

«Көзге көз, тіске тіс».

*Tit for tat.

«…Не противься злому. Но кто ударит тебя в правую щеку твою, обрати к нему и другую»*.

«…Do not resist an evil person. But whoever strikes you on your right cheek, turn to him the other as well.»

«…Зұлымдық жасағаннан кек алма! Егер біреу бетіңнің оң жағын ұрса, оған сол жағыңды да тос».

* Ударят по одной щеке, подставь другую.

Таспен ұрғанды аспен ұр.

«…Хлеб наш насущный дай нам на сей день».

«Give us this day our daily bread.»

«Күнделікті нанымызды бүгін де бере гөр».

«Светильник для тела есть око. Итак, если око твое будет чисто, то всё тело твое будет светло».

«The light of the body is the eye. Therefore, if your eye is clear, your whole body will be full of light.»

«Дененің «шамы» – көз. Көзің кіршіксіз таза болғанда өмірің түгелдей нұрға кенеледі»*.

* Жаны тазаның тәні таза.

«Не судите, да не судимы будете, ибо каким судом судите, (таким) будете судимы; и какою мерою мерите, (такою) и вам будут мерить».

«Judge not, that you be not judged. For with what judgment you judge, you will be judged. And with the measure you use, it will be measured again for you.»

«Құдай өздеріңе үкім шығармас үшін сендер басқаларға үкім айтпаңдар! Себебі басқаларға қандай үкім айтсаңдар, өздеріңе де сондай үкім шығарылады. Сендер өзгелерге қолданған өлшем өздерің үшін де қолданылмақ».

«Никто не может служить двум господам: ибо или одного будет ненавидеть, а другого любить; или одному станет усердствовать, а о другом нерадеть. Не можете служить Богу и маммоне».

«No one can serve two masters. For either he will hate the one and love the other, or else he will hold to the one and despise the other. You cannot serve God and money.»

«Ешкім екі қожайынға бірдей қызмет ете алмайды. Өйткені ол біреуін екіншісінен артық көріп, соған бағышталады, ал екіншісіне немкетті қарайтын болады. Сол сияқты, сендер де Құдайға және байлыққа бірдей бағышталып қызмет ете алмайсыңдар!».

«И что ты смотришь на сучок в глазе брата твоего, а бревна в твоем глазе не чувствуешь»*.

«And why do you see the speck that is in your brother’s eye, but do not consider the plank that is in your own eye?»

«Неге бауырыңның көзіндегі жаңқаны көре тұра, өз көзіңдегі бөренені байқамайсың?».

*В чужом глазу соломинку видеть, а в своем бревна не замечать / в чужом глазу соринку приметил, а в своем и бревна не увидел.

To see the mote (speck) in your neighbor’s eye and not the beam in your own eye.

Өзгенің кемшілігін көруге бар, өзінің осалдығын көруге жоқ / өзгенің кемшілігін іздеуге шебер, өзінің кемшілігін көрмейді.

«Не давайте святыни псам и не бросайте жемчуга вашего перед свиньями*, чтобы они не попрали его ногами своими и, обратившись, не растерзали вас».

«Do not give what is holy to the dogs, nor throw your pearls before swine, lest they trample them under their feet and turn around and attack you.»

«Қасиеттілерді иттерге тастамаңдар, інжу-маржандарыңды шошқалар алдына лақтырмаңдар! Әйтпесе олар соларды аяқтарымен таптап, бұрылып келіп, өздеріңді жарып тастамақ».

* Метать бисер перед свиньями.

To cast pearls before swine / to preach to deaf ears.

Босқа арам тер болу / сөзін рәсуа ету / текке әуре болу.

«Просите, и дано будет вам; ищите, и найдете; стучите, и отворят вам».

«Ask and it will be given to you; seek and you will find; knock and it will be opened to you.»

«Құдайдан сұраңдар, сонда ол сендерге (мұқтаждарыңды) береді; іздеңдер, сонда табасыңдар; есікті қағыңдар, сонда ол сендерге ашылады».

«Итак во всем, как хотите, чтобы с вами поступали люди, так поступайте и вы с ними, ибо в этом закон и пророки».

«Therefore, everything you would like men to do to you, do also to them, for this is the Law and the Prophets.»

«Барлық істе де басқалар өздеріңе қалай істесін десеңдер, сендер де оларға солай істеңдер! Бұл Таурат пен Пайғамбарлар жазбаларының тәліміне сай».

«Берегитесь лжепророков, которые приходят к вам в овечьей одежде*, а внутри суть волки хищные».

«Beware of false prophets who come to you in sheep’s clothing, but inwardly they are ravenous wolves.»

«Жалған пайғамбарлардан сақтанып жүріңдер! Олар сендерге қой терісін жамылып келеді, бірақ шынында олар – жыртқыш қасқырлар».

* Волк в овечьей шкуре.

A wolf in sheep’s clothing.

Қой терісін жамылған қасқыр

«Так всякое дерево доброе приносит и плоды добрые, а худое дерево приносит и плоды худые».

«Even so, every good tree bears good fruit. But a corrupt tree bears evil fruit.»

«Сол секілді, әрбір жақсы ағаш жақсы жеміс, ал жаман ағаш жаман жеміс береді».