Читать книгу Skarbiec nauczyciela-terapeuty (na bazie własnych doświadczeń z pracy terapeutycznej) - Группа авторов - Страница 6

Zabawa w domu – zabawa może przebiegać w kąciku zabaw, kąciku lalek (zabawa polega na wykonywaniu przez dziecko codziennych czynności naśladowanych na podstawie własnej obserwacji, nabytego doświadczenia i umiejętności).

Zadaniem nauczyciela jest aktywne prowadzenie obserwacji, w wyniku której potrafi określić stopień opanowania czynności i zaradności życiowej dziecka.

1. „Jem”.

Przykładowe zadania dziecka:

● zabawa w przygotowanie posiłku (dziecko wykonuje szereg ruchów składających się na konkretną czynność – naśladuje ruchy niezbędne do przygotowania posiłku: przygotowanie naczyń, urządzeń itp.);

● wycięcie, wspólnie z nauczycielem, poszczególnych elementów znajdujących się na obrazku, a następnie stworzenie historyjki sytuacyjnej (można np. poprosić dziecko, by posadziło lalkę przy stole i wybrało przedmioty, które są potrzebne do przygotowania posiłku, np. śniadania, obiadu):

● układanie przedmiotów – wybranych przez nauczyciela (najlepiej rozpocząć od jednego przedmiotu) i zgodnie z jego poleceniem (przy pomocy tej zabawy możemy wstępnie zbadać rozumienie pojęć przestrzennych: na, pod, obok):

● zabawa w karmienie i zjadanie posiłków – dziecko wybiera przedmioty potrzebne do zjedzenia posiłku: przygotowuje talerze, kubki, sztućce, odpowiednio je ustawia, naśladuje ruchy wykonywane podczas posiłku (obserwujemy działania dziecka w zakresie samoobsługi, umiejętność posługiwania się sztućcami, umiejętność wykorzystania przedmiotów zgodnie z ich przeznaczeniem, radzenie sobie z trudnościami, umiejętność wykorzystania zasobów do aktualnych potrzeb, czemu służą np. zabawy z owocami i warzywami – rozpoznawanie, smakowanie, nazywanie, segregowanie, przeliczanie; przeważającą stronność ciała w zabawach, czyli która ręka dziecka przeważa w czynnościach i zabawach – badamy lateralizację);

● zabawa w sprzątanie po posiłku (diagnozujemy umiejętność zakończenia zabawy – odkładanie przedmiotów na swoje miejsce po umyciu, wykorzystaniu).

2. „Ubieram się”.

Przykładowe zadania dziecka:

● zabawa „idziemy na spacer” – przygotowanie rzeczy potrzebnych do wyjścia na dwór (badamy umiejętność dostrzegania warunków pogodowych, pór roku i ich cech charakterystycznych, dobranie właściwych elementów odzieży potrzebnej do wyjścia na dwór, zdolność przyporządkowania elementów odzieży do odpowiedniej części ciała, nakładanie elementów odzieży, ubieranie lalki, misia, siebie):

■ wybieranie ubrań na daną część ciała, czyli zabawa „co gdzie nosimy”,

■ segregowanie ubrań: według przeznaczenia, według rodzaju (bielizna, odzież spodnia, wierzchnia), w zależności od pory roku (ubrania zakładane latem, jesienią, zimą, wiosną),

■ układanie ubrań, np. zabawa „porządki w szafie” – układanie według poleceń: czapka na górze, obok szalik i rękawiczki, buty na dole, kurtka wisi na wieszaku itp.:

● zabawy z ubraniami, np. „dobierz do pary” – łączenie elementów odzieży w pary (dwa buty, dwie skarpety, rękawiczki itp.):

3. „Dom”.

Przykładowe zadania dziecka:

● zabawy w łazience – naśladowanie i wykonywanie czynności związanych z zachowaniem higieny osobistej (naśladowanie czynności i samodzielne mycie rąk, odkręcanie i zakręcanie wody, korzystanie z mydła, ręcznika, mycie twarzy, zębów; korzystanie z toalety: rozbieranie się i ubieranie, spuszczanie wody, podcieranie; próby wyjaśnienia: kiedy i po co się myjemy);

● zabawa „moja łazienka” – wykorzystanie karty pracy bądź ilustracji, na bazie której można poprowadzić następujące zabawy i rozmowy:

■ co można robić w łazience?,

■ czym myjesz ręce? (pokaż, nazwij),

■ jakie przybory wykorzystasz do mycia zębów?,

■ nazwij i wskaż inne przedmioty znajdujące się w łazience,

■ stwórz, wykorzystując np. zdjęcia z gazet reklamowych, swoją łazienkę (wycinanie elementów, tworzenie kompozycji, wypowiedzi na temat powstałego obrazka);

● zabawy „mój dom”:

■ budowanie z klocków swojego domu,

■ budowanie z klocków domu na zasadzie odwzorowania,

■ budowanie z klocków małego i dużego domu,

■ budowanie z klocków domów tej samej wielkości,

■ budowanie z klocków domów różnej wielkości,

■ budowanie z klocków domów z wykorzystaniem pojęcia ciągów: duży dom, mały dom, duży dom, mały dom itd.,

■ budowanie z klocków domów od najmniejszego do największego, porównywanie liczby pięter,

■ rysowanie domów z uwzględnieniem powyższych propozycji,

■ „co gdzie w domu” – tworzenie obrazu własnego domu (dobieranka-nakładanka z gotowych elementów) – wstawianie elementów i zagospodarowanie domu zgodnie z przyjętymi zasadami i normami: co jest w kuchni, co w łazience, w sypialni itd.:

Przykładowy zestaw kart pracy sprawdzających rozumienie i znajomość

● następujących zagadnień:

● pojęcia: duży – mały,

● pojęcia: wysoki – niski,

● porównywanie – dostrzeganie podobieństw i różnic,

● rozumienie prostych poleceń (rysowanie pod dyktando),

● uzupełnianie według podanego wzoru.

Sprawdzanie rozumienia pojęć

Przykładowe polecenia i pytania, które zadaje nauczyciel:

● ile jest domów?,

● czy są takie same?,

● czym się różnią?,

● który jest najwyższy, a który najniższy?,

● ile okien ma najniższy dom, a ile najwyższy?,

● który dom ma najmniej okien?,

● który dom ma najwięcej okien?,

● o ile okien więcej ma dom najwyższy od najniższego?,

● pokoloruj domy, np. na żółty kolor dom, który ma cztery okna.

Zabawa w porównywanie

Przykładowe polecenia i pytania, które zadaje nauczyciel:

● obejrzyj obrazki domów,

● czy są takie same?,

● zaznacz różnice lub dorysuj brakujące elementy,

● narysuj na górze niebieskie niebo,

● na dole dorysuj zieloną trawę.

Dostrzeganie podobieństw i różnic

Przykładowe polecenia i pytania, które zadaje nauczyciel:

● złóż obrazek z części (schematy pocięć według J. Magnuskiej5),

● naklej na karton powstały obrazek,

● co widzisz na obrazku?,

● zaznacz różnice między domami (krzyżykiem).

Rysowanie pod dyktando

Przykładowe polecenia i pytania, które zadaje nauczyciel:

● narysuj dom,

● nad domem narysuj słońce,

● obok słońca narysuj niebieską chmurkę,

● z prawej strony domku narysuj płot,

● z lewej strony domku narysuj drzewo,

● co jest między płotem a drzewem?,

● czy chcesz narysować jeszcze kota na płocie?,

● dokończ rysunek i pokoloruj według podanego kodu:

5

J. Magnuska, S. Bober, A. Koźmińska, Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu, „Zagadnienia Wychowawcze a Zdrowie Psychiczne” 1968, nr 1.