Читать книгу Cukrzyca. Personalizacja terapii i opieki nad pacjentem - Группа авторов - Страница 46

Rozwój fizyczny dziecka w chwili rozpoznania cukrzycy jest odrębnym zagadnieniem. Badania antropometryczne dotyczące dzieci z nowo rozpoznaną cukrzycą pozwoliły wysnuć nową hipotezę przyczyny zachorowania na nią, zwaną hipotezą akceleracji. Zgodnie z teorią akceleratora Wilkina oba typy cukrzycy: 1 i 2 różnią się jedynie szybkością utraty funkcji komórek beta i odpowiedzialnymi za to czynnikami (akceleratorami). Ponieważ insulinooporność jest jednym z akceleratorów, a zarówno przyspieszone tempo wzrastania, jak i otyłość się z nią łączą, mogą one stać się czynnikami środowiskowymi odpowiedzialnymi za wzrost zachorowań na oba typy cukrzycy.

Jakie są więc i wzrost i masa ciała populacji dzieci przy rozpoznaniu cukrzycy? Wiele badań z ostatnich dwóch dekad wskazuje, że w momencie rozpoznania cukrzycy typu 1 wysokość ciała jest wyższa od średniej wysokości ciała zdrowej populacji. Istotne różnice zależne są od okresu prowadzenia badania, np. w latach 90. XX w. stwierdzono różnicę 0,29 SD.

Holl i współpracownicy podczas wieloletniej obserwacji znacznej grupy 436 dzieci stwierdzili większą różnicę u tych spośród nich, które zachorowały w starszym wieku. Twierdzi się także, że istotne jest tempo przyrostu masy ciała i wzrostu. Właśnie szybka zmiana tych dwóch parametrów stanowi ważny czynnik ryzyka wystąpienia cukrzycy. Hipotezę tę potwierdzają liczne prace. Wzrost masy ciała o ponad 120% (u dzieci w wieku powyżej 3 lat) zwiększa ponad 2-krotnie ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1.

Tezę potwierdzają badania rejestracyjne – antropometryczne – prowadzone w Niemczech i Austrii w latach 1990–2003 i obejmujące 9248 dzieci z cukrzycą typu 1. Niezależnie od płci zarówno masa ciała, jak i BMI były u nich istotnie wyższe w porównaniu ze zdrowymi rówieśnikami. Największe różnice odnotowano u dzieci najmłodszych; rozbieżności te stopniowo malały z wiekiem. Wykazano ciągły wzrost masy ciała i BMI przez okres 14-letniej obserwacji, szczególnie w grupie dzieci najmłodszych.

Obecnie uważa się, że insulinooporność jest niezależnym czynnikiem ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 1, zwłaszcza u serododatnich członków rodzin chorych dzieci.