Читать книгу Interpretacja EKG. Kurs podstawowy - Группа авторов - Страница 11

Gdy mówimy o zapisie EKG, nie tylko wypada, lecz także należy przypomnieć jego historię. Rozpoczyna się ona w 1872 r., kiedy to francuski fizyk Gabriel Lippmann wynalazł elektrometr kapilarny. Konstrukcja dość prosta – cienka szklana rurka ze słupem rtęci pod kwasem siarkowym, działanie też proste – menisk rtęci przesuwał się wraz ze zmianami potencjałów elektrycznych, ruchy te były bardzo niewielkie, dlatego obserwowano je pod mikroskopem. Korzystając z takiego elektrometru, dwóch brytyjskich fizjologów – John Burden Anderson i Friderick Page – w 1878 r. zarejestrowało po raz pierwszy przebieg prądu elektrycznego serca. Pierwszy elektrokardiogram opublikował w 1887 r. Augustus Waller ze Szkoły Medycznej St. Mary w Londynie; badaniu poddał się technik laboratoryjny pracujący w jego zespole. Ale tak naprawdę pierwszym „pacjentem”, u którego Waller zapisał krzywą EKG, był jego pies Jimmie, który elektrody miał umieszczone na przednich i tylnych łapach. Ciekawostką może być również to, że wychylenia krzywej EKG oznaczano wtedy literami a, v′ i v′′, a sam Waller był bardzo sceptycznie nastawiony do szerszego, klinicznego zastosowania EKG.

Bardzo ważny dla elektrokardiologii jest rok 1889, w którym holenderski fizjolog Willem Einthoven zapoznaje się z techniką zapisu czynności elektrycznej serca prezentowaną przez Wallera. To właśnie Einthoven wprowadził w 1893 r. termin „elektrokardiogram”. Udoskonalił on elektrometr oraz wprowadził określenia dla pięciu rejestrowanych przez siebie wychyleń: P, Q, R, S i T. W 1901 r. skonstruował galwanometr strunowy – „pradziadka” nowoczesnych elektrokardiografów, a w 1906 r. opublikował pierwszy atlas EKG, zawierający uporządkowany zestaw prawidłowych i nieprawidłowych zapisów EKG. Zawierał on m.in. przykłady przerostu lewej i prawej komory, przedwczesnych pobudzeń komorowych, bloku przedsionkowo-komorowego. Willem Einthoven otrzymał w 1924 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.

Elektrokardiogram, jak już wspomniano, jest zapisem elektrycznej czynności serca. Metoda ta daje możliwość zobrazowania graficznego miliwoltowych potencjałów odbieranych przez elektrody umiejscowione na skórze pacjenta. Większość elektrokardiografów (aparatów rejestrujących) ma umieszczoną na panelu sterującym kilkupunktową „instrukcję obsługi”, czyli opisane kolejne czynności, jakie należy wykonać podczas zapisu EKG. Niektóre elektrokardiografy mają również umieszczony schemat lokalizacji poszczególnych elektrod. Umiejscowienie elektrod jest ściśle określone i nie może być zmieniane. Gwarantuje to otrzymanie zapisów, które można właściwie interpretować, wykorzystując normy i algorytmy, a także porównywać. Pamiętajmy, że zmiana umiejscowienia elektrod może powodować katastrofalne konsekwencje (np. zamiana elektrod kończynowych), ale również może być trudna do zauważenia (np. przeniesienie elektrod przedsercowych o jedno międzyżebrze do góry lub do dołu).