Читать книгу Interpretacja EKG. Kurs podstawowy - Группа авторов - Страница 14

Bardzo ważne jest prawidłowe umieszczenie elektrod służących do zapisu krzywej. Zapis 12-odprowadzeniowy uzyskujemy, wykorzystując 10 elektrod, z których cztery to elektrody kończynowe, natomiast pozostałe sześć – przedsercowe (ryc. 2.4).

Rycina 2.4.

Rozmieszczenie elektrod odprowadzeń przedsercowych V1–V6.

Rozmieszczenie elektrod kończynowych:

» czerwona – na prawym przedramieniu („prawa ręka”),

» żółta – na lewym przedramieniu („lewa ręka”),

» zielona – lewe podudzie („lewa noga”),

» czarna – prawe podudzie (elektroda odniesienia, „zerowa”).

Trzy pierwsze elektrody tworzą tzw. trójkąt Einthovena (ryc. 2.5). W tym układzie otrzymuje się dwie grupy odprowadzeń kończynowych:

» odprowadzenie I – rejestruje różnicę potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa ręka” i „prawa ręka”,

» odprowadzenie II – rejestruje różnicę potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa noga” i „prawa ręka”,

» odprowadzenie III – rejestruje różnicę potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa noga” i „lewa ręka”,

oraz odprowadzenia kończynowe wzmocnione Goldbergera (określane niekiedy jako jednobiegunowe, nie jest to jednak zgodne z prawdą – każde odprowadzenie jest dwubiegunowe, w tym przypadku punktem odniesienia jest elektroda obojętna):

» odprowadzenie aVR – z elektrody „prawa ręka”,

» odprowadzenie aVL – z elektrody „lewa ręka”,

» odprowadzenie aVF – z elektrody „lewa noga”.

Sześć odprowadzeń przedsercowych (V1–V6) to odprowadzenia przedsercowe Wilsona („pas przedsercowy”, „wstęga przedsercowa”):

» odprowadzenie V1 – elektroda czerwona umiejscowiona w prawym czwartym międzyżebrzu przy brzegu mostka,

» odprowadzenie V2 – elektroda żółta umiejscowiona w lewym czwartym międzyżebrzu przy brzegu mostka,

» odprowadzenie V3 – elektroda zielona umiejscowiona w połowie odległości pomiędzy elektrodami V2 a V4,

» odprowadzenie V4 – elektroda brązowa umiejscowiona w lewym piątym międzyżebrzu w linii środkowo-obojczykowej lewej,

» odprowadzenie V5 – elektroda czarna umiejscowiona w lewym piątym międzyżebrzu w linii pachowej przedniej lewej,

» odprowadzenie V6 – elektroda fioletowa umiejscowiona w lewym piątym międzyżebrzu w linii pachowej środkowej lewej.

Dla lepszego zrozumienia dalszych części podręcznika przypomnijmy sobie pewną zasadę; nazywam ją „pierwszym prawem EKG”. Jeżeli impuls pobudzenia np. przedsionków kieruje się do elektrody – przedsercowej lub w przypadku kończynowej tam, gdzie jest „+”, rysuje się załamek lub jego część dodatnia, jeśli od elektrody – rysuje się załamek ujemny. Prezentuje to rycina 2.5. Załamek P po prawej stronie (zapis w odprowadzeniu I) jest dodatni, ponieważ pobudzenie elektryczne przedsionków przesuwa się ze strony prawej w lewą, a więc do dodatniej elektrody odprowadzenia I. Natomiast załamek P po stronie prawej (zapis w odprowadzeniu aVR) jest ujemny, ponieważ pobudzenie elektryczne przedsionków przesuwa się od elektrody dodatniej odprowadzenia aVR.

Rycina 2.5.

Trójkąt Einthovena. Strzałka pokazuje kierunek rozprzestrzeniania się pobudzenia elektrycznego w mięśniówce przedsionków – ze strony prawej w lewą. Fala pobudzenia przedsionków wędruje w kierunku bieguna + odprowadzenia I  oraz od odprowadzenia aVR, co powoduje, że załamek P jest dodatni w odprowadzeniu I i ujemny w aVR.

Najczęstszą pomyłką jest zamiana elektrody czerwonej i żółtej. Powoduje to zmianę polaryzacji załamka P w odprowadzeniach I, aVR i aVL (ryc. 2.6). Oczywiście jeśli stwierdzimy zamianę elektrod, to takiego EKG nie opisujemy – zapis jest źle wykonany. Innym błędem może być umiejscowienie elektrod przedsercowych jedno międzyżebrze wyżej lub niżej. W pierwszym przypadku może to doprowadzić do zmniejszenia, a w drugim – do zwiększenia amplitudy załamków R. W pierwszym przypadku rozpoznamy przebyty zawał w obszarze ściany przedniej, którego nie było. W drugim możemy rozpoznać cechy przerostu lewej komory, których też u pacjenta nie ma.

Rycina 2.6.

Prawidłowy zapis odprowadzeń kończynowych (A) oraz zapis wykonany przy zamienionych elektrodach „czerwona” i żółta” (B). Proszę zwrócić uwagę, że w panelu B w odprowadzeniu I polaryzacja wszystkich załamków jest zamieniona, natomiast aVR wygląda jak aVL, a aVL jak aVR.