Читать книгу Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych - Группа авторов - Страница 3

Niepełnosprawność jest zjawiskiem złożonym. Wynika z uszkodzeń lub zaburzeń działania organizmu. Niesie ze sobą określone skutki społeczne dla samej osoby niepełnosprawnej, ale także dla jej środowiska. Taką wykładnię niepełnosprawności przedstawia od lat 80. XX w. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, World Health Organization) w Międzynarodowej Klasyfikacji Upośledzenia, Niepełnosprawności i Inwalidztwa (ICIDH, International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps).

W ten sposób rozumiana niepełnosprawność wymaga kompleksowych działań profilaktycznych, naprawczych i adaptacyjnych. Rehabilitację – za Profesorem Wiktorem Degą – należy więc rozumieć jako proces medyczno-społeczny, którego celem jest przywrócenie osobie niepełnosprawnej godnego życia w poczuciu pożyteczności społecznej. Wszelkie zabiegi podejmowane na rzecz osoby z niepełnosprawnością powinny mieć na celu poprawę jakości jej życia. Cel ten może być osiągnięty przez wzmacnianie zachowanego potencjału takiej osoby oraz przez równolegle prowadzone działania ukierunkowane na tworzenie środowiska (materialnego, społecznego) wolnego od barier, ogólnie dostępnego, niedającego podstaw do jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na stan zdrowia i sprawności.

Odsetek osób niepełnosprawnych w społeczeństwie trudno precyzyjnie i jednoznacznie oszacować. Stosuje się bowiem rozmaite kryteria orzekania o niepełnosprawności – uwzględniając obiektywnie istniejące odstępstwa od norm klinicznych zdrowia (niepełnosprawność biologiczna) lub ich konsekwencje dla rozmaitych form uczestnictwa w życiu społecznym (niepełnosprawność prawna), wymagające organizacji różnorodnych działań pomocowych i wspierających.

Proces rehabilitacji kompleksowej wymaga więc współpracy wielu specjalistów. W zespołach rehabilitacyjnych, które realizują wspólny, wyżej określony cel, pracują także pielęgniarki. W wielu obszarach ich zawodowe kompetencje przenikają się i uzupełniają doświadczenie innych specjalistów (lekarzy, diagnostów, fizjoterapeutów, psychologów, pedagogów, pracowników socjalnych, doradców zawodowych, ale i polityków, prawników, pracowników mediów kształtujących relacje społeczne). Zadania pielęgniarek w rehabilitacji wynikają z założeń współczesnych procesów pielęgnowania pacjentów w placówkach służby zdrowia i w ich środowisku domowym, nauki oraz pracy. Obecna rola społeczno-zawodowa pielęgniarek, mająca swoje źródło w unifikacji zawodu przewiduje, sprowadza się do tego, że będzie ona pełnić nie tylko tradycyjnie rozumianą funkcję opiekuńczą, ale także edukacyjną w promocji zdrowia, przygotowaniu do samoopieki, wspierającą w rehabilitacji medycznej i społecznej oraz w działaniach zmierzających do wyrównywania szans życiowych osób z różnym stopniem i rodzajem niepełnosprawności.

Autorzy książki przygotowali drugie, uaktualnione wydanie pracy zbiorowej, w której podjęli się prezentacji głównych problemów rehabilitacji kompleksowej – pokazując jej zasadnicze obszary w sferze medycznej i społecznej. Mają nadzieję, że swoją pracą pomogą pielęgniarkom w lepszym rozpoznaniu złożonych problemów niepełnosprawności i zachęcą do głębszych studiów idei rehabilitacji, a także jej form, metod i środków – w kontekście ich wyzwań zawodowych.

Dr hab. n. kult. fiz. Elżbieta Rutkowska