Читать книгу Doping w sporcie - Группа авторов - Страница 9
WPROWADZENIE
1
RYS HISTORYCZNY
1.1. DEFINICJA DOPINGU
ОглавлениеGeneza słowa doping nie jest jednoznacznie wyjaśniona. Według Oksfordzkiego słownika języka angielskiego pochodzi ono od holenderskiego doop, oznaczającego chrzest (Christian baptism). Prawdopodobnie religijny zapał związany z tą ceremonią był powodem wykorzystania tego terminu także do ironicznego określenia stanu upojenia i euforii związanego z wpływem niektórych specyfików. W dialekcie flamandzkim doop oznacza każdą lepką substancję używaną jako smar lub środek pobudzający. Holenderscy koloniści zamieszkujący osadę Nowy Amsterdam (obecnie Nowy Jork) przygotowywali wywar z różnych korzeni i ziół, do którego, w celu zwiększenia mocy, dosypywano strzelniczego prochu. Picie tego napoju określano jako dooping. Z kolei przy budowie kanału północnego w Amsterdamie zawołaniem doopen zachęcano pracowników do zwiększania efektywności pracy. Inne źródła wskazują dialekt Kafrów (ludów Bantu, zamieszkujących południową i wschodnią część Afryki), w którym to słowem dop nazywano lokalny napój, używany w celach pobudzających podczas wykonywania kultowych obrzędów religijnych lub w trakcie walki. W 1889 r., w jednym z angielskich słowników, terminem doping określono mieszaninę opium i narkotyków stosowaną w celu pobudzenia koni, a w 1933 r. definicja dopingu po raz pierwszy trafiła do leksykonów sportowych. W książce Beckmanns Sport Lexikon doping zdefiniowano jako użycie przez sportowca środków pobudzających, które powodują przekroczenie granicy jego zdolności wysiłkowych.
Niemiecka Federacja Medycyny Sportowej (niem. Deutscher Sportärztebund) w 1952 r. za doping uznała podawanie przed zawodami jakiegokolwiek środka leczniczego w celu poprawy osiągnięć sportowych. Podobną definicję przyjął Komitet Edukacji Pozaszkolnej Rady Europy, obradujący w 1963 r. w Strasburgu. Międzynarodowa Federacja Medycyny Sportowej (fr. Fédération Internationale de Médicine Sportive – FIMS) mianem doping określiła rozmyślne lub nieumyślne stosowanie przez sportowca środków albo metod zabronionych przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl). Deklaracja Lozańska w Sprawie Dopingu w Sporcie z 1999 r. zdefiniowała doping jako stosowanie substancji lub metod, potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia sportowców, umożliwiających poprawę uzyskiwanych przez nich wyników, bądź obecność w organizmie sportowca substancji lub stwierdzenie stosowania metody znajdujących się na Liście substancji i metod zabronionych w sporcie przez Komisję Medyczną MKOl.
Obowiązująca obecnie w świecie sportu definicja dopingu, opublikowana w Światowym Kodeksie Antydopingowym, nie ogranicza się jedynie do stosowania substancji lub metod zabronionych. Za doping uznane są również: niewyrażenie zgody lub niezgłoszenie się na kontrolę antydopingową, unikanie pobrania próbki, nieprzedstawienie wymaganych informacji na temat miejsca pobytu sportowca, manipulowanie lub próba manipulowania jakąkolwiek częścią kontroli antydopingowej, posiadanie substancji bądź metod zabronionych, handel nimi, podanie lub próba ich podania zawodnikowi czy też pomaganie, zachęcanie, ułatwianie lub podżeganie do niedozwolonego wspomagania, ukrywanie tego faktu oraz współpraca z osobami, na które nałożono sankcje za naruszenie przepisów antydopingowych (patrz rozdz. 2: „Reguły prawne”).