Читать книгу Соһуччу көрсүһүү - - Страница 9

70-с сылларга Ньурбаҕа кииннэнэн судаарыстыбаҕа куттал суох буолуутун комитетын салаата баара. Кини чугастааҕы оройуоннары көрөрө-истэрэ. Мин онно суоппардыы сылдьан биирдэ кыһын Данилов В.П. кытта Сунтаарга командировкаҕа бардыбыт. Онтон төннөн иһэн күнүс хаҥас диэки туораабыт суол омоонун батыһа көрбүтүм, тэйиччи тииттэргэ куртуйахтар олороллор эбит. Биһиги суолтан туораан маарга киирдибит. Тоҥуу хаарынан массыына төһө барарынан бара сатаатыбыт да, дулҕаттан иҥнэн тохтоотубут. Куртуйахтарга диэри быһа холоон 150-чэ миэтэрэ курдук. Массыынаттан тахсыбакка олорон туоһапканан иккитэ ыттым да кыһаллыбатылар. Владимир Петрович тулуйбата:

– Ыл, мин ытыым эрэ, – диэтэ. Киһим иккитэ ытта да мэлийдэ.

– Куртуйахтары көтүтээри гынныҥ, – диэн аны мин былдьаһааччы буоллум. Миэтэрэтин уларытан баран уҥа диэки чуолкайдык көстөн олорор куртуйаҕы ыттым. Куртуйаҕым истэтэн сапсын да сапсын буолан биһиги диэки өрө көтөн таҕыста. Син үрдүккэ тахсан баран, массыынаттан уонча миэтэрэлээх сиргэ түһэн хаарга умсан хаалла. Биһиги сирэй сирэйбитин көрсөн эрэ кээстибит:

– Доруоптаах киһи, саатар көтөн тахсарыгар ытан халыа этэ, – диэн кыһыыбыттан ботугураатым. Хаарга умсубут куртуйаҕы көрбөккө эрэ ханан мэнээк үлүбүөй ытыаххыный? Ол иһин тииккэ олорор куртуйахтары ытаары кыҥаан эрдэхпинэ, бары көтөн таҕыстылар. Уонна бастакы куртуйах умсубут сирин таһыгар түһэн, хаарга умсан хааллылар. Биһиги саҥата суох ньимийэн хааллыбыт. Утуйаары олорбут куртуйахтар эбит.

Хайдах буоларбытын билбэккэ олордохпутуна, хаар анныттан биир төбө, уу анныттан перископ тахсарын курдук олоотообутунан, тахсан кэллэ. Ааммын аһан хамсаабакка кыҥаан олоробун. Төбө биһиги диэки хайыһан ылла уонна хаар анныттан бүтүннүү тахсан кэллэ. Бэлэм олорор киһи ханна гыныамый, тэлибирии түстэ. Түргэн үлүгэрдик туоһапкабар ботуруон укта оҕустум. Иккис төбө көһүннэ. Ону-маны одуулаабыта буолан баран эмиэ бүтүннүү тахсан кэллэ. Сонно охтордум. Саабын эмиэ ииттэ оҕустум. Толкуйдатар да түгэн биэрбэккэ үһүс төбө көһүннэ. Онно миэстэтигэр хаалла. «Дьонум ханна бардылар» диэбиттии төрдүс быкта, онтон бэһис. Итинник дьиктигэ уонна түбэспэтэҕим.