Читать книгу Բանաստեղծություններ - იაკობ ცურტაველი - Страница 13

Մայր Արաքսի ափերով

Քայլամոլոր գընում եմ,

Հին-հին դարուց հիշատակ

Ալյաց մեջը պըտրում եմ:

Բայց նոքա միշտ հեղհեղուկ,

Պըղտոր ջրով եզերքին

Դարիվ-դարիվ խփելով

Փախչում էին լալագին:

– «Արա՛քս, ինչո՞ւ ձկանց հետ

Պար չես բռնում մանկական,

Դու դեռ ծովը չի հասած

Սըգավոր ես ինձ նըման:

Ինչո՞ւ արցունք ցայտում են

Քո սեգ, հըպարտ աչերից,

Ինչո՞ւ արագ փախչում ես

Այդ հարազատ ափերից:

Մի՛ պըղտորիլ հատակըդ,

Հանդարտ հոսե խայտալով,

Մանկությունը քու կարճ է,

Շուտ կը հասնիս դեպի ծով:

Վարդի թըփեր թող բըսնին

Քու հյուրընկալ ափի մոտ,

Սոխակները նոցա մեջ

Երգեն մինչև առավոտ:

Մըշտադալար ուռիներ

Սառ ծոցի մեջ քու ջըրին

Ճկուն ոստըն ու տերև

Թող թաց անեն տապ օրին:

Ափերիդ մոտ երգելու

Հովիվք թող գան համարձակ, —

Գառն ու ուլը քու վըճիտ

Ջուրը մըտնին միշտ արձակ»:

Մեջքը ուռցուց Արաքսը,

Փրփուր հանեց իր տակից,

Ամպի նման գոռալով

Էսպես խոսեց հատակից.

– Խիզա՛խ, անմի՛տ պատանի,

Նիրհըս ինչո՞ւ դարևոր

Վրդովում ես, նորոգում

Իմ ցավերը բյուրավոր:

Սիրելիի մահից ետ

Ե՞րբ ես տեսել, որ այրին

Ոտքից գըլուխ պըճնվի

Իր զարդերով թանկագին:

Որի՞ համար զարդարվիմ,

Որի՞ աչքը հրապուրեմ,

Շատերն ինձ են ատելի,

Շատերին ես օտար եմ…

Իմ ազգակից գիժ Քուռը,

Թեև այրի ինձ նման,

Ստրկորեն կրում է

Գայթակղիչի կուռ շղթան:

Բայց նա ինձ չէ օրինակ,

Ես հայ, հայիս կճանչնամ,

Օտար փեսա չուզելով,

Ես միշտ այրի կմնամ:

Կար ժամանակ, որ ես էլ`

Շըքեղազարդ հարսի պես

Հազար ու բյուր պըչրանքով,

Փախչում էի ափերես:

Հատակս պարզ ու վճիտ,

Կոհակներըս ոլորուն,

Լուսաբերը մինչև այդ

Ջրիս միջին էր լողում:

Ի՞նչըս մնաց էն օրից,

Ո՞ր ջըրամոտ գեղերըս,

Ո՞րը իմ շեն քաղաքից,

Ո՞ր բերկրալի տեղերըս:

Տուրքը ջըրի ամեն օր

Իր սուրբ ծոցին Արարատ

Մայրախընամ ինձ սնունդ

Պարգևում է լիառատ:

Բայց ես այս սուրբ ջրերով

Սուրբ Ակոբի աղբյուրին

Պիտի ցողեմ արտորա՞յքն

Իմ ատելի օտարին:

Մինչ իմ որդիք, – ո՞վ գիտե —

Ծարավ, նոթի, անտերունչ

Օտար աշխար հածում են

Թույլ ոտքերով կիսաշունչ…

Հեռու՛, հեռու՛ քըշեցին

Բնիկ ազգըն իմ հայկյան,

Նորա տեղը ինձ տվին

Ազգ անկրոն, մոլեկան:

Դոցա՞ համար զարդարեմ

Իմ հյուրընկալ ափերը,

Եվ կամ դոցա՞ հրապուրեմ

Ճըպռոտ, պըլշած աչերը:

Քանի որ իմ զավակունք

Այսպես կու մընան պանդուխտ, —

Ինձ միշտ սըգվոր կը տեսնեք,

Այս է անխաբ իմ սուրբ ուխտ…»:

Էլ չի խոսեց Արաքսը,

Հորձանք տվեց ահագին,

Օղակ-օղակ օձի պես

Առաջ սողաց մոլեգին: