Читать книгу Sondes van die vaders - Lerina Erasmus - Страница 17

Desember 2014, Maseru

Die oggendster sit nog hoog toe Danny, vergesel deur die hoofman, uitkom op die veranda. ’n Opgeskote seun staan voor die huis met vier perde. Twee is opgesaal en die ander twee is klaarblyklik pakperde. Danny kyk na Teboho Mapha, wat lag en met die kop beduie na waar haar motor onder ’n boom staan.

“Daai kar sal nie kan kom waar ons moet gaan nie. Ek hoop jy kan perdry?”

Danny was net een maal as kind vlugtig op ’n perd se rug. Sy bely dit egter nie, want dit kan seker nie te moeilik wees om in die saal te bly nie. Sy sal net gou moet leer.

Die ouer man help haar op en maak seker dat die perd se buikgord vas is.

“Wat is die perd se naam?” vra Danny heserig. Die grond voel baie ver.

“Diamond.”

Danny gaan ’n woordelose ooreenkoms met die perd aan: Diamond, as jy my mooi dra en nie afgooi nie, sal ek vir jou ’n hele bos wortels en ses appels koop.

Die perd draai sy kop. Is dit haar verbeelding of lees sy minagting in sy blik? Dié ruiter het g’n outoriteit nie. Hy moet dit weet van die oomblik dat sy opgeklim het.

“Hie-ha!” roep Teboho Mapha uit en albei perde kom in beweging. Die ou man kan sien dat hy nie met ’n gesoute ruiter te make het nie. Hy sal haar fyn moet dophou as hy nie wil hê sy moet met ’n gebreekte arm of been sit nie.

“Gebruik die leisels om Diamond te stuur in die rigting waarheen jy wil hê hy moet gaan.” Hy demonstreer deur sy perd links te dryf. “Ons eerste crossing is die groot rivier. As ons oor is en die mense daar uitgevra het, kan ons rus en iets eet. Oukei! Ons sal moet vinniger beweeg as ons nog vandag daar wil kom.” Hy klap met die leisels bokant sy perd se kop. Die dier gaan oor tot ’n stywe galop, met Diamond agterna.

“Stadiger, man. Stadig!” beveel Danny, maar haar perd steur hom min aan die vrou op sy rug. Sy klou vas, maar word soos ’n sak mielies rondgeskud. Hoe op aarde gaan sy heelhuids deur dié tog kom?

Teen elfuur sien Danny die rivier met groot dankbaarheid, want dit beteken hulle sal weer op vaste aarde wees. Sy vermoed haar agterstewe is blikners gery.

“Anderkant die rivier kan ons die perde laat rus en sommer iets eet.”

Teboho stuur sy perd teen die skuinste van die wal af, die water binne. Danny volg so goed as wat sy kan. Toe albei perde in die water is, gee Diamond ’n triomfantlike runnik, voor hy afsak en baldadig op sy sy rol om te swem. Danny spring net betyds van sy rug af in die water. Sy is nat van kop tot tone en Teboho Mapha kan nie help om te lag nie. Niemand anders mag hiervan uitvind nie, besluit sy toe sy bedremmeld orent steier in die sterk vloeiende stroom.

“Moet ons eerder terugdraai, kaptein?” stel die hoofman voor toe hy die perd orent dwing.

“Nee,” antwoord Danny beslis. “Ons gaan voort. Ek moet die man kry, Teboho, hy is ’n baie gevaarlike man.”

Op die oorkantse oewer haal Danny haar deurdrenkte veldhoed af en wring die ergste water uit. Die son is skroeiend en sy kan nie bekostig om haar gesig lank sonder bedekking te laat nie, daarom plak sy dit terug op haar kop.

Teboho haal die padkos uit een van die pakperde se saalsak en hulle gaan sit in die skadu van digte struike.

“Die rivier se water is skoon,” merk hy op. “Kaptein kan maar daarvan drink.” Hy gee vir haar ’n netjies toegedraaide pakkie aan. “Pap en marog maak mens sterk.”

“Dankie.” Danny sal nou enigiets eet. Die berglug het daardie effek.

“Kaptein, wag jy hier en eet, net hier anderkant is mense. Miskien sal hulle weet of die man wat jy soek ook hier deur die rivier is.”

Toe hy weg is, sien Danny uit die hoek van haar oog hoe haar perd na haar staan en kyk. Is dit haar verbeelding dat die groot dier geamuseer is?

“Diamond, dis die eerste en die laaste triek wat jy met my regkry,” mompel sy so deur die happe kos. “Jy verdien nie een appel of wortel nie!”

Die perd proes en begin weer wei.

Vyf minute later is die hoofman terug met nuus.

“Die bruin SUV, dié is hier deur, kaptein. Ons moet met die berg op gaan. Dis hoe die SUV gery het.”

Sy steier orent en gaan spoel haar hande af in die lopende water. Draai dan om na waar Diamond op die oog af rustig op haar wag.

“Ons kan gaan. Ek het genoeg gerus.”

“Hie-hie-hie,” lag die hoofman. “Sal jy weer op Diamond ry?”

As antwoord loop Danny beslis na die perd toe en klouter sonder hulp op sy rug.

“Ons het vriende geword, ek en Diamond,” mompel sy en hou die teuels stewig in haar een hand.

Teboho Mapha kielie sy perd in die flank. “Hie-ha!” bulder hy en die perd stap vorentoe.

Danny volg sy voorbeeld. “Hie-ha, Diamond! Nou’s dit ek en jy!”

Dis ’n baie smal bergpaadjie. Aan die een kant is die duiselingwekkende afgrond. Teboho Mapha het haar aangeraai om Diamond nou te vertrou – sy perde is voetseker en ken die bergroete.

Sy het die ou man dopgehou en gesien hoe sy lyf ritmies saam met dié van sy perd beweeg, en hom begin naboots. Dit maak sake makliker vir haar agterstewe en sy word nie meer so rondgeskud nie.

Die Desemberhitte is oorweldigend. Sy het nie sonskerm nie en al wat sy kan doen, is om haar hoed dieper oor haar oë te trek. Sy kyk na die stand van die son, dan na haar horlosie. Dis al ná vyf. Iewers gaan hulle seker plek kry om te oornag.

Naby die kruin swenk die smal paadjie na regs. Doer voor gewaar Danny nou ’n aantal hutte en buitegeboue.

“Dis ramotse Bonang, se plek. Hy ken my goed en ons sal daar kan bly vir die nag.”

Spoedig is hulle in die middel van die gemeenskap, wat laggend en verwelkomend wuif. Die huis met drie pilare moet seker aan die hoofman behoort, raai Danny. Haar vermoede word bevestig toe Teboho voor die veranda halt roep.

“Wag hier, kaptein.”

Danny wag tot hy binne is voor sy van Diamond afspring. Sy strek haar bene, wat voel of hulle oor die laaste uur bak getrek het, maar hou die leisels nog stewig vas. Kinders drom om haar saam en praat opgewonde, beduie na haar kop. Sy wens sy kon hulle verstaan. ’n Ouerige vrou kom uit met ’n beker water en twee blikbekers. Sy sit dit op ’n tafeltjie neer.

Dan verskyn Teboho Mapha en ’n jongerige Sotho-man. Dié skink vir hulle albei water uit die beker, wat hulle met openlike genot drink. Danny, wie se tong aan haar verhemelte kleef, kyk jaloers toe. Die gaasdeur gaan darem weer oop en die ouer vrou kom uit met ’n glas water vir haar.

“Dankie,” prewel Danny.

“Come,” sê die vrou voordat sy skerp praat met die kinders en hulle in alle rigtings spat. Danny kyk na haar gids en hy knik sy toestemming. Die vrou neem Diamond se leisels en Danny volg haar. Wat anders kan sy doen? Hier het sy geen gesag nie.

Die hut waar die ouer vrou haar binnelei, is koel en die reuk van die strooidak is verfrissend. Daar is ’n lendelam wastafel met ’n waskom en lampetbeker, maar sonder water.

Teboho Mapha praat skielik agter haar. Hy het geruisloos binnegekom met hulle slaapsakke.

“Hier moet die vroue elke dag by die berg af loop om water te gaan haal. As jy dus water wil hê, gaan jy moet bargain met die hoofvrou.”

“Hoeveel kos dit?”

Hy lag. “Geld? Wat moet hulle hier maak met geld? Jy’t nie iets anders nie? Miskien krale?” Hy vat aan sy linkeroor. “Of wat van daai goud aan jou ore?”

“Nee, nie dit nie!” Danny bedek instinktief die klein oorbelle wat sy sedert haar veertiende verjaardag byna pal dra. ’n Laaste geskenk van haar pa.

Die ou man haal sy skouers op en die boodskap is duidelik: Bly dan maar dors en stowwerig. Toe onthou Danny van die stringetjie varswaterpêrels wat sy saamgebring het. Nog by Piet Hector gekry, in beter dae. Dié kan gaan.

“Ek het iets.” Sy hurk by haar slaapsak en woel die gespe los. “Jy sal moet vertaal, Teboho.”

Hy lyk weer geamuseer. Hierdie mense van die stad wat kom en dink hulle kan alles met geld koop.

’n Ligte skemer is besig om oor die berglandskap neer te daal toe Danny by die hut uitkom. Sy voel wonderlik verkwik – sy het skoon gekom met omtrent twee koppies water. Wys jou hoeveel mors ’n mens in die stad.

Teboho hurk by ’n vuur. Bo die vlamme hang ’n pot waaruit ’n hemelse geur kom.

“Wat is dit wat daar kook?” wil Danny weet.

Droogweg merk hy op: “Mens kry nie net een ding vir ’n bargain nie. Die hoofman se vrou het my ’n hoender gegee. Ek wou jou roep, kaptein, sodat jy die nek kan afdraai, maar het toe maar daarteen besluit. Julle stadsjapies ken nie van hoendernekke omdraai nie.”

Danny onderdruk ’n rilling. “Dankie, Teboho.” Sy hurk langs hom by die vuur. ’n Paar kinders staan skamerig nader, hulle oë gevestig op haar. Sy glimlag, maar hulle hou net aan staar.

“Is my gesig vuil of iets?” vra sy onderlangs.

“Gie-gie,” lag haar gids. Hy steek sy hand uit en raak aan haar kop. “Dis hierdie rooi hare van jou. Die kinders hier is nie gewoond aan daardie kleur nie. Hulle sê dis óf die dag se breek óf die son wat ondergaan.”

“Ek gaan omkap as ek nie binnekort iets eet nie, en daardie heerlike geur help nie.” Danny kom orent en gaan die hut binne, waar sy in die donkerte in haar sak grawe vir haar selfoon. Sy vind dit, kom uit daarmee. Miskien kan sy haar ma in die hande kry.

“Wil jy bel? Dit sal nie werk nie, kaptein.”

“Jy bedoel die sein …”

“Dis die water. Was die foon nie in jou broeksak toe ou Diamond besluit het om jou te bad nie? Gie-gie.”

Natuurlik! Sy voel soos ’n idioot. Wonderlik. Hier is sy dus iewers in die Malutiberge sonder enige kontak met die buitewêreld, danksy die ellendige Diamond. Sy moet darem toegee dat hy ondanks sy waterkaskenade haar mooi al die pad tot hier gedra het.

“Weet hulle iets van die bruin SUV?” vra sy.

Die ou man knik. “Dit was ook hier verby. Oor die berg is net een pad. Perd of four-by-four, almal moet dieselfde pad vat.”

“Hoe lank terug?”

Hy hou twee vingers omhoog. “Maar daar was ander ook. Een wat lyk soos ’n army lorry was saam met die bruin SUV hier deur.”

“Lesotho s’n?”

Hy haal sy skouers op. “Die vleis is taai. Die vroue het my verneuk – hierdie is ’n ou hoender as jy my vra. Gaan haal die borde, kaptein!”