Читать книгу Әсәрләр. 7 томда / Собрание сочинений. Том 7 - Мухаммет Магдеев - Страница 2

Мәгъфүрә апа бик яшьли тол калды. Балалары да юк иде, гомере ялгызлыкта үтте. Ул мәктәптә каравылчы булып эшли иде. Йорт-җире, мал-туары да булмаганлыктан, үзенең бөтен рухи һәм матди дөньясын мәктәпкә бәйләде. Мәктәп янындагы кечкенә өйдә үзенә бер почмак ясады, чаршау корды, стенасына конфет кәгазьләре ябыштырды. Стена сәгатенең герен такта чәй укасына төреп асты. Аны вакытында «су җылытмагансың» дип тә, «мәктәп бакчасына тавыклар кергән» дип тә ачуландылар. Ә директор һәр Алла бирмеш көнне иртән бер, кичен бер мәртәбә орышып килде, һәр орышуының ахырында ул: «Эшлисең килсә эшлә, эшлисең килми икән, дүрт ягың кыйбла, как хоти», – дип тәмамлый иде.

Ләкин Мәгъфүрә апа үз гомерендә бер тапкыр да күз яшен күрсәтмәде. Аны ачуланучы күп иде, әмма дәшмичә генә мәктәп хуҗалыгын алып баручы ул үзе генә булды. Аның турында «Мәгъфүрә елый белми ул, аның ялгызлыктан күз яшьләре кипкән» дигән сүз дә йөри иде.

Гомерләр узды, көз айларының берендә мәктәп коллективы тантаналы рәвештә Мәгъфүрә апаны пенсиягә озатырга җыена башлады. Бер кичне мәктәпнең коридоры өлкән класс укучылары, укытучылары, мәктәп хезмәткәрләре белән шыгрым тулды. Местком председателе, кечкенә өйгә кереп, Мәгъфүрә апаны халык җыелган коридорга култыклап алып чыкты. Җыелган халык Мәгъфүрә апаны басып каршы алды. Баянда марш уйнап җибәрделәр. Барабан кагып, быргы кычкыртып тордылар. Мәгъфүрә апаны кызыл җәйгән өстәл артына утырттылар.

Мәктәп директоры сүз алды. Ул көр тавыш белән укып җибәрде:

– «Мәктәп буенча приказ. 135 нче номерлы. Параграф беренче. Мәктәптә утыз ел буенча каравылчы хезмәтен намус белән башкарганы өчен Мәгъфүрә Зиятдиновага рәхмәт белдерәм.

Параграф икенче. Ялгызлыгына карамастан, утыз ел буе тырыш хезмәт итүен искә алып, каравылчы Зиятдинованы бер күлмәклек штапель белән бүләклим».

Директор сүзне местком председателе Сибгатуллинга бирде.

– Иптәшләр, – диде Сибгатуллин, түшәмгә карап, –безнең кичәге утырышның карарын укыйм. «Протокол номер ундүрт, 19 сентябрь. Тыңланды: пенсионерка Зиятдинованы яңа квартирага күчерү турында. Карар кылынды: Зиятдинованың утыз ел буе намуслы хезмәтен искә алып, аны, 21 сентябрьдән дә соңга калдырмыйча, укытучылар өчен салынган квартираның Нәҗмиевләр белән тоташ ягына күчерергә. Карар бертавыштан кабул ителде».

Приказлар укыганда һәм бүләкләр тапшырганда, берөзлексез баян уйнап, быргы кычкыртып, кул чабып тордылар.

Ниһаять, Мәгъфүрә апаның үзенә сүз бирделәр. Ул басты, ипләп кенә тамагын кырды, халыкка озак итеп карап торды да… кычкырып елап җибәрде.

Бу – тәбрикләүләргә каршы аның җавап сүзе иде.

1967