Читать книгу Psychologia. Kluczowe koncepcje. Tom 1 - Philip G. Zimbardo - Страница 11
ROZDZIAŁ 1
UMYSŁ, ZACHOWANIE ORAZ PSYCHOLOGIA NAUKOWA
KLUCZOWE PYTANIE >
Czym jest psychologia – a czym nie jest?
1.2. MYŚLĄC KRYTYCZNIE O PSYCHOLOGII I PSEUDOPSCHOLOGII
ОглавлениеZADANIE > ODRÓŻNIĆ PSYCHOLOGIĘ OD PSEUDOPSYCHOLOGII
Popularne filmy, jakie jak seriale Lucy lub X-Men, wpisują się w długą tradycję rozrywki, która wykorzystuje ludzką fascynację tajemnymi mocami umysłu lub nadnaturalnymi siłami wpływającymi na zachowanie. Na podobnej zasadzie działa horoskop w twojej codziennej gazecie. I nie ma żadnego znaczenia to, że astrologia została całkowicie zdemaskowana (Schick i Vaughn, 2001). Żadnych podstaw faktograficznych nie ma też grafologia (fałszywa nauka na temat analizy pisma ręcznego), przepowiadanie przyszłości ani rzekoma siła przekazów podprogowych zmuszających nas do dokonania zakupu jakiegoś produktu. Wszystkie te przypadki można zaliczyć do wspólnego działu pseudopsychologii: niemających żadnego potwierdzenia przekonań psychologicznych podszywających się pod prawdy naukowe.
Oczywiście horoskopy i opisy zjawisk paranormalnych mogą być źródłem przyjemnej rozrywki, ale trzeba wiedzieć, gdzie kończy się realność i zaczyna fantazja. Ostatecznie nie chciałbyś podejmować ważnej decyzji dotyczącej swojego zdrowia lub dobrobytu na podstawie fałszywych informacji, prawda? Dlatego jednym z naszych celów w tym tekście jest pomóc ci myśleć krytycznie o niezwykłych twierdzeniach na temat zachowania i procesów psychicznych. I abyś nie uznał, że „krytyczne myślenie” oznacza dla nas, iż powinieneś znaleźć sposób na krytykę, pozwól nam wyjaśnić, co mamy na myśli, używając tego ważnego terminu.
Nadnaturalne moce Profesora X z X-Mena, granego tutaj przez Sir Patryka Stewarta, mogą być czymś zabawnym jako wyobrażenie, ale nie mają żadnych podstaw naukowych.