Читать книгу Psychologia. Kluczowe koncepcje. Tom 1 - Philip G. Zimbardo - Страница 20

Czy ktoś mógłby zaprzeczyć, że ludzie wywierają na siebie wzajemnie potężny wpływ? Perspektywa socjokulturowa stawia w centrum ideę wpływu społecznego. Z tego punktu widzenia psycholodzy społeczni badają tajniki wzajemnego lubienia się, miłości, uprzedzeń, agresji, posłuszeństwa i konformizmu. Ponadto zainteresowali się tym, w jaki sposób procesy społeczne różnią się w poszczególnych kulturach.

Dr Phil Zimbardo, jeden z autorów waszego podręcznika, jest psychologiem społecznym, który zajmuje się badaniem potęgi sytuacji w kontrolowaniu naszego zachowania.

Kultura to zbiór ludzkich języków, przekonań, zwyczajów, wartości i tradycji, wywierający przemożny wpływ na każdego z nas. Możemy go na przykład zaobserwować, porównując ludzi z kultury kalifornijskich Meksykanów z San Diego do opartej na wzorcach skandynawskich kultury Minnesoty. Ślepota wczesnej psychologii na kulturę była częściowo wynikiem tego, że psychologia naukowa rozwijała się najpierw w Europie i Ameryce Północnej, gdzie większość psychologów żyła i pracowała w zbliżonych warunkach kulturowych (Lonner i Malpass, 1994; Segall i in., 1998). Ale teraz perspektywa się poszerza. Chociaż wciąż niemal połowa z półmilionowej społeczności psychologów świata żyje i pracuje w Stanach Zjednoczonych, to wzrost zainteresowania psychologią obserwowalny jest w krajach leżących poza Europą i Ameryką Północną (Pawlik i d’Ydewalle, 1996; Rosenzweig, 1992, 1999). Mimo to przeważająca część wiedzy psychologicznej wciąż ma posmak północnoamerykański/europejski. Dostrzegając tę tendencyjność, psycholodzy międzykulturowi podjęli długoterminowe zadanie ponownego zbadania „praw” psychologii z uwzględnieniem barier kulturowych i etnicznych (Cole, 2006).

Oczywiście orędownicy poglądu socjokulturowego nie podważają znaczenia dziedziczności, uczenia się ani procesów nieświadomych. Natomiast dodatkowo wprowadzają do psychologii pojęcie „wpływ sytuacji”. Zgodnie z tym poglądem:

Sytuacja społeczna i kulturowa, w której znajduje się jednostka, może przeważyć nad wszystkimi innymi czynnikami kształtującymi jej zachowanie.

Na przykład w niektórych kulturach kładzie się większy nacisk na dotrzymywanie terminów, co z kolei wpływa na zachowanie (takie jak prokrastynacja) jednostek w nich żyjących.

SZYBKI SPRAWDZIAN > Zastosowanie perspektywy socjokulturowej

Opisz niedawny przypadek, kiedy czynnik sytuacyjny lub kulturowy zakłócił twoją koncentrację na zadaniu.