Читать книгу Psychologia. Kluczowe koncepcje. Tom 1 - Philip G. Zimbardo - Страница 35

Teraz, kiedy już zrozumieliśmy znaczenie metody naukowej w określaniu wiarygodności twierdzeń słyszanych w medialnych doniesieniach, przyjrzyjmy się kilku poważnym problemom, jakie wynikły z zaniechania w kierowaniu się tym rzetelnym systemem.

W 1949 roku Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny została przyznana wynalazcy lobotomii, okrutnej interwencji chirurgicznej polegającej na oddzieleniu płatów czołowych od reszty mózgu. W zamierzeniu pomyślana jako metoda leczenia poważnych zaburzeń psychicznych, operacja doprowadziła u tysięcy pacjentów do trwałych uszkodzeń mózgu. Procedura nie miała dopracowanych podstaw naukowych, a mimo to stała się popularna, ponieważ ci, którzy chcieli, żeby działała, nie zadawali krytycznych pytań. Tendencyjność emocjonalna (w tym przypadku: pragnienie leczenia ludzi z poważnymi zaburzeniami psychicznymi) sprzyjała ślepej wierze w miejsce trzeźwej kontroli.

Współczesnego przykładu szkodliwych skutków pseudopsychologii dostarcza szeroko rozpowszechniony pogląd, że pozytywne myślenie może wyleczyć choroby somatyczne w rodzaju raka. Co może być „nie tak” z tą ideą? Pierwsza rzecz – istniejące obecnie dowody nie potwierdzają poglądu, że stan umysłu danej osoby wpływa na jej szanse wyzdrowienia z ciężkiej fizycznej choroby (Cassileth i in., 1985; Coyne i in., 2007). Ponadto przekonanie „właściwa-postawa-może-cię-uzdrowić” prowadzi do „obwiniania ofiar” lub zakładania, że nastawienie pacjentów, u których nie następuje poprawa stanu zdrowia, nie jest wystarczająco optymistyczne (Angell, 1985). I wreszcie, dla pacjentów cierpiących z powodu ciężkiej choroby „wabik” pozytywnego myślenia z pewnością prezentuje się jako mniej bolesne i traumatyczne rozwiązanie niż operacja, chemioterapia lub inne procedury medyczne. Dlatego ich strach przed bólem i cierpieniem związanymi z udowodnionymi procedurami medycznymi może ich skłonić do uwierzenia w pozytywne myślenie zamiast w bardziej uzasadniony naukowo tok leczenia.