Читать книгу Borelioza i koinfekcje - Richard I. Horowitz - Страница 12

Porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat wyniku, jaki otrzymałeś po wypełnieniu kwestionariusza. W zależności od tego wyniku, możesz oczekiwać skierowania na badanie krwi w kierunku przewlekłej choroby z Lyme (w tym badanie bezpośrednie i pośrednie). W badaniach pośrednich określa się poziom przeciwciał, oznaczających potencjalny kontakt z bakteriami – w tego typu diagnostyce stosuje się następujące testy: IFA, ELISA, określenie przeciwciał C6 ELISA, IgM i IgG w badaniu Western Blot oraz test transformacji limfocytów (LTT lub ELISPOT). Obecnie opracowywany jest nowszy Spirotest, który będzie również testem pośrednim. Dzięki niemu będzie możliwe określenie poziomu ważnych molekuł zapalnych zwanych chemokinami, występujących w ludzkim organizmie już w najwcześniejszym stadium boreliozy (m.in. CCL19). Takie badanie pozwoli rozpoznać chorobę przewlekłą w jej bardzo wczesnym stadium, zanim jeszcze w organizmie pacjenta zostaną wytworzone przeciwciała. W ramach diagnostyki można również wykonać testy bezpośrednie, do których zaliczamy badanie PCR, test antygenów (Lyme Dot Blot, test Nanotrap) i posiew krwi. Test Nanotrap polega na określeniu poziomu wskazujących na boreliozę antygenów w moczu, natomiast Lyme Dot Blot można wykonać zarówno z moczu, jak i z płynu mózgowo-rdzeniowego (cerebral spinal fluid, CSF). Posiew krwi można zrobić za pośrednictwem Advanced Laboratories, chociaż ich dokładność została zakwestionowana przez CDC, a badania uprawomocniające to laboratorium – na zlecenie amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) nie zostały jeszcze przeprowadzone. Test spełnia standardy z uwzględnieniem Clinical Laboratory Improvement Amendments (CLIA). Ponieważ żadne badanie nie daje 100% pewności wykrycia choroby, w celu wykluczenia boreliozy należy wykonać różnego typu badania zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie. Nie sugerujcie się jedynie kryteriami CDC zalecającymi test ELISA, a następnie Western Blot. Sprawdzają się one najlepiej w przesiewowym badaniu populacji pod kątem przewlekłej choroby z Lyme, ale nie powinny być wykorzystywane w procesie diagnostycznym indywidualnego pacjenta. Pamiętaj, choroba z Lyme wymaga klinicznej diagnozy. Badanie krwi ma jedynie potwierdzić kliniczne podejrzenia.

Te badania należy przeprowadzić razem z innymi analizami związanymi z diagnostyką chorób odkleszczowych, ponieważ kleszcze mogą przenosić jednocześnie wiele chorób. Pozytywny wynik testu na obecność bakterii wywołujących dur powrotny, takich jak m.in. Borrelia hermsii oraz Borrelia miyamotoi, Ehrlichia i Neo-ehrlichia, Anaplazmoza, gatunków babezji, bartonelli, riketsji (gorączka plamista Gór Skalistych, gorączka Q, tyfus) i/lub tularemii wskazuje, że mogłeś zostać ugryziony przez kleszcza (chociaż niektóre z tych infekcji mogą być przenoszone innymi kanałami); one zwiększają prawdopodobieństwo tego, że chorujesz również na boreliozę. Choroba z Lyme ma bardzo dużo odmian, zatem może się zdarzyć, że w laboratoriach takich jak Quest lub LabCorp, w których badana jest obecność tylko jednej z nich, ten czy inny gatunek nie zostanie wykryty. Dlatego my korzystamy z usług specjalistycznych laboratoriów IGeneX w Kalifornii, które stosują różne rodzaje bakterii Borrelia do wykrywania przewlekłej choroby z Lyme – dzięki temu w wykonywanych przez nie badaniach Western Blot wykrywanych jest więcej odmian tych bakterii (23, 31, 34, 39, 83–93). Wykrycie nawet jednego z tych szczepów w danej konfiguracji może wskazać na obecność chorób odkleszczowych lub powiązanych z nią infekcji, co znacznie ułatwia postawienie diagnozy. IGeneX wykonuje również testy RNA, Babesia FISH i Bartonella FISH, których nie robią standardowe laboratoria – dzięki temu można wykryć gatunki bakterii babezja i bartonella w przypadku, gdy wyniki badań przeciwciał albo testy DNA wyszły negatywne. Laboratorium Galaxy Diagnostics w Karolinie Północnej także wykonuje badania pod kątem różnych szczepów bakterii bartonelli, dzięki czemu łatwiej jest postawić diagnozę.

Badania powinny opierać się na ryzyku kontaktu z czynnikiem chorobotwórczym oraz symptomach. Moje doświadczenie zawodowe nauczyło mnie, że najlepiej zlecić wykonanie przesiewowych badań pod kątem chorób odkleszczowych. Dzięki ich wynikom można trafniej zdefiniować chorobę. Pacjent mógł zostać zakażony mniej znanymi bakteriami wywołującymi m.in. gorączkę Q, tularemię czy brucelozę, które wymagają wdrożenia specjalistycznego leczenia już na samym początku terapii.

Powyższe testy mogą być zlecone przez pracowników służby zdrowia w twojej okolicy: lekarza, lekarza osteopatę, lekarza naturopatę, felczera, pielęgniarkę, kręgarza lub innych1.

Jednak nie wszędzie możesz je wykonać. Po przeprowadzeniu kompletnego wywiadu i zbadaniu pacjenta, w zależności od tego, jakie zgłasza dolegliwości, jaką ma historię kliniczną, sytuację społeczną, rodzinną i środowiskową oraz na podstawie wyników badań już u niego wykonanych, lekarz powinien wybrać z listy badań te, dzięki którym będzie mógł postawić bardziej zróżnicowaną diagnozę. Większość laboratoriów w Stanach Zjednoczonych wykona wszystkie zalecone badania – oprócz specjalistycznych testów wykrywających choroby odkleszczowe. Testy zalecane przez medycynę funkcjonalną (ich lista znajduje się poniżej) określające poziom toksyn, pleśni, metali ciężkich, stresu oksydacyjnego, ścieżek detoksykacji, poziom hormonów, jak również markery wskazujące na nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu trawiennego wykonywane są przed wszystkim w specjalistycznych laboratoriach.

RUTYNOWE BADANIE KRWI: morfologia z rozmazem (complete blood count, CBC) i kompleksowy profil metaboliczny uwzględniający poziom elektrolitów, wskaźników prawidłowego funkcjonowania wątroby i nerek – te wyniki należy przynieść ze sobą na pierwszą i kolejne wizyty, zwłaszcza jeżeli w terapii wykorzystuje się antybiotyki mające na celu zwalczenie infekcji odkleszczowych. Na pierwszej wizycie zalecane jest okazanie wyniku badania EKG, ponieważ choroba z Lyme i jej koinfekcje mogą negatywnie oddziaływać na serce. Należy szukać wszelkich przejawów arytmii, bloku serca, i/lub innych przypadków nieprawidłowego przewodnictwa elektrycznego w sercu, takich jak wydłużenie odstępu QT na elektrokardiogramie. Może to wskazywać na potencjalne występowanie zaburzeń rytmu serca pochodzenia komorowego, a niektóre środki wykorzystywane w leczeniu MSIDS, takie jak makrolidy i chinolony, a także inne popularne leki jak selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i inhibitory pompy protonowej, mogą wywierać na nie negatywny wpływ.

CHOROBA Z LYME/BORELIOZA: jeżeli wykonujesz badania po raz pierwszy, testy Lyme ELISA lub C6 ELISA, IgM/IgG Western Blot są dobrym pomysłem. Powinny im towarzyszyć testy na IgM i IgG anaplazmy/erlichiozy i babezji, ponieważ to one zaliczane są do najbardziej powszechnych infekcji odkleszczowych (razem z chorobą wywołaną bakterią Borrelia miyamotoi). Jeżeli wynik testu immunoenzymatycznego ELISA jest ujemny, wykonaj C6 ELISA, który jest bardziej czuły. W przypadku badań IgM oraz IgG Western Blots rozważ wykonanie ich w laboratorium IGeneX w Stanach Zjednoczonych, ponieważ wykorzystują one dwa szczepy bakterii Borrelia: B-31 i 297, a to znacznie podwyższa wykrywalność różnych szczepów bakterii – większość laboratoriów komercyjnych wykorzystuje tylko szczep B-31. Jeżeli powyższe badania dały wynik ujemny bądź niejednoznaczny, wykonaj testy pośrednie – IFA i LTT (ELISPOT) i rozważ test przeciwciał Borrelia miyamotoi (najlepiej w laboratorium Imugen). W diagnostyce można również wykorzystać badania bezpośrednie z wykorzystaniem PCR na bakterie B. burgdorferi i B. miyamotoi, jak również LDA, test Nanotrap i posiew krwi (Advanced Laboratory). LDA może okazać się przydatny, jeżeli wstępne badanie krwi i testy przesiewowe w kierunku boreliozy są negatywne, a pacjent cierpi na dolegliwości wskazujące na chorobę z Lyme. W grę mogą wchodzić również reakcje krzyżowe, dlatego należy zachować szczególną ostrożność.

Test Nanotrap opublikowano w 2015 roku jako zupełnie nowe badanie określające poziom przeciwciał w moczu, pozwalające wykryć boreliozę w bardzo wczesnym stadium i wdrożyć specjalistyczne leczenie. Do badań PCR można wykorzystać krew, surowicę, mocz, mleko z piersi, skórę i płyn mózgowo-rdzeniowy, ale ze względu na niewielką zawartość bakterii w próbce wynik może być negatywny albo badanie trzeba będzie wykonać kilkakrotnie.

Laboratorium TGen z Arizony opracowuje obecnie nową generację badań PCR, które mają być bardziej dokładne.

ERLICHIOZA/ANAPLAZMA: miana ludzkiej erlichiozy monocytarnej oraz ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej – przeciwciała IgM/IgG.

BABESZJOZA/PASOŻYTY: dostępne są: oznaczanie próby Babesia IFA (microti, duncani/WA-1), Babesia PCR/FISH (IGeneX) oraz rozmaz krwi. Wykonanie kompletu badań może być konieczne, żeby udowodnić infekcję. Babeszjoza upośledza zdolność systemu immunologicznego do usuwania pasożytów, zatem należy rozważyć także badania wykrywające pasożyty, w tym: FL-1953 (Protomyxzoa rheumatica, Fry Labs), przeciwciała toksoplazmozy IgM/IgG i pasożyty układu pokarmowego (m.in. ameba, ogoniastek jelitowy, pierwotniaki cryptosporidium, tęgoryjec dwunastnicy, owsiki, glisty w tym filarioza i węgorzyca). Larwy filariozy są przenoszone m.in. przez czarne muchy i komary; ostatnio zostały wykryte u kleszczy i ludzi. Bezpośrednie badanie patologiczne oraz określenie rodzaju antygenów we krwi może pomóc w precyzyjnej diagnostyce.

BARTONELLA: Bartonella IFA (B. henselae, B. quintana, B. bacilliformis): PCR/FISH (IGeneX) oraz panel specjalistyczny w laboratorium Galaxy Labs w Karolinie Północnej (laboratorium specjalistyczne). Czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego (vascular endothelial growth factor, VEGF) jest pośrednim wskaźnikiem aktywności bartonelli i może wyjść dodatnio, nawet jeśli test przeciwciał był ujemny. Porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat dalszych badań (wymienionych poniżej), opierając się na wynikach, które uzyskałeś w kwestionariuszu. Kwestionariusz HMQ może pomóc tobie i twojemu lekarzowi przygotować różne diagnozy dotyczące twojego obecnego stanu zdrowia. Wykorzystanie kwestionariusza w połączeniu z Szesnastopunktową różnicową mapą diagnostyczną MSIDS ze strony 70, jak również tabelą 2.1 na stronach 72–90 pomogą ci opracować efektywny plan leczenia.

INNE BAKTERIE: Chlamydia pneumonia IFA, Mycoplasma IFA + PCR (m.in. M. fermentans, Clongen Laboratories), gorączka plamista Gór Skalistych, gorączka Q (przeciwciała fazy 1 i 2), tyfus, przeciwciała IgM/IgG brucelli z testem aglutynacji surowicy (dla potwierdzenia), miana tularemii (IgM/IgG), jeżeli są wskazania, i Yersinia enterocolitica w przypadku reaktywnego artretyzmu.

INFEKCJE WIRUSOWE: IFAs/PCRs na wirus Epsteina-Barr (EBV), ludzki herpeswirus typu 6 (HHV-6), cytomegalowirus (CMV), wirus Zachodniego Nilu, wirus Coxsackie, parwowirus. Należy wziąć pod uwagę zlecenie panelu badań przesiewowych w kierunku wirusów, jeżeli występują u ciebie objawy neurologiczne. Badania najczęściej robione są pod kątem wirusów takich jak: wirus Powassan (wywołuje zapalenie mózgu), wirus wschodnioamerykańskiego końskiego zapalenia mózgu, wirus zachodniego końskiego zapalenia mózgu i rdzenia, wirus Heartland, wirus Bourbon i wirus Tacaribe.

DROŻDŻAKI/GRZYBY/PLEŚNIE/BIOTOKSYNY PLEŚNI: badania miana grzyba stachybotrys mogą być wykonane w większości lokalnych laboratoriów jako wskaźniki występowania w organizmie czarnej pleśni. Należy wziąć pod uwagę badanie moczu pod kątem mykotoksyn (w Real Time Labs), jeżeli w wywiadzie pacjent przyznał, że był narażony na ich działanie lub jeżeli w wymazie z nosa zaobserwowano oporność na pleśń oraz odporną na leczenie infekcję MARCoNS (Multiple Antibiotic Resistant Coagulase Negative Staphylococci); można zbadać również miana histoplazmozy, aspergilozy i kokcydioidomikozy, jeżeli są ku temu wskazania.

PANEL REUMATOLOGICZNY: w kierunku obecności przeciwciał przeciwjądrowych (antinuclear antibody, ANA), czynnika reumatoidalnego (rheumatoid factor – RF), szybkość opadania krwinek (OB), wysoka czułość białek C-reaktywnych (high sensitivity creactive protein – HS-CRP), badania dopełniacza (C3, C4, CH50, C1Q) czy HLA DR-2,4. Jeżeli zachodzi podejrzenie chorób autoimmunologicznych, weź pod uwagę jednoniciowe DNA (single-stranded DNA, SS DNA), dwuniciowe DNA (double-stranded DNA, dsDNA); jeżeli w grę wchodzi toczeń – antygen Smitha (SM AG); jeżeli podejrzewa się reumatoidalne zapalenie stawów – przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (anticyclic citrullinated peptide antibody, CCP) oraz Sjögren’s SSA i SSB (zespół Sjögrena). Podejrzewając pierwotną marskość żółciową (primary biliary cirrhosis, PBC), można zbadać przeciwciała antymitochondrialne. Monitorowanie stanów zapalnych w organizmie można przeprowadzić, sprawdzając poziom C3a, C4a, transformujący czynnik wzrostu beta 1 (transforming growth factor beta 1, TGF-ß1) i metaloproteinazę 9 (MMP9), zwłaszcza jeżeli pacjent ma kontakt z pleśnią lub problemy ze stawami. Poziom kwasu moczowego należy sprawdzić, jeżeli chory cierpiał na zespół metaboliczny czy skazę moczanową.

BADANIE ALERGII POKARMOWYCH: określanie przeciwciał IgE, IgG z subklasami, przeciwciała przeciwko gliandynie (rozszerzony panel można wykonać w laboratoriach Cyrex Laboratories) i badanie transaminazy tkankowej (TTG), dzięki któremu można wyeliminować nadwrażliwość na gluten oraz celiakię. Weź pod uwagę wykonanie kompleksowej analizy kału, żeby wykluczyć zespół nieszczelnego jelita. Poziom histaminy w moczu i w osoczu może wskazywać na alergie (środowiskowe/pokarmowe); zalecane jest również wykonanie testów na alergie skórne. Sprawdź poziom tryptazy, jeżeli podejrzewasz u siebie zaburzenia komórek tucznych.

ENDOKRYNOLOGIA/BADANIA POZIOMU HORMONÓW: wykonanie badania czynności tarczycy (thyroid function tests, TFTs) w tym T3, wolna frakcja T3, T4, odwrócone T3, tyreotropina (thyroid stimulating hormone, TSH), określanie przeciwciał tarczycy (thyroid peroxidase antibodies, Anti-TPO ABs), przeciwciał przeciw tyreoglobulinie (anti- thyroglobulin antibodies, Anti-Tg ABs); badanie hormonu nadnerczy (poziom kortyzolu/DHEA w ślinie) można wykonać w specjalnych laboratoriach (m.in. Labrix, ZRT, Genova, Diagnostek labs); należy wziąć również pod uwagę dodatkowe badania krwi (badanie poziomu kortyzolu o godzinie 8.00) oraz badanie poziomu kortyzolu w dobowej zbiórce moczu; poziom hormonów płciowych, z uwzględnieniem hormonu foliotropiny (folliclestimulating hormone, FSH), hormonu luteinizującego (luteinizing hormone, LH), estradiol, progesteron, testosteron, wolny testosteron, dihydrotestosteron (DHT), siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEA-sulfate, DHEA-S), pregnenolon, globuliny wiążące hormony płciowe (sex hormone binding globulin, SHBG), insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (insulin- like growth factor 1, IgF1) wskazujący na niedobór hormonów, parahormon (PTH) i poziom wapnia z witaminą D, jeżeli występuje u ciebie niewyjaśniona hipo- lub hiperkalcemia (np. rak/przerzuty).

Poziom hormonów MSH (melanocyte stimulating hormone) oraz wazoaktywnych peptydów jelitowych (VIP) należy sprawdzić, jeżeli jest się narażonym na kontakt z pleśnią. Hormon antydiuretyczny (antidiuretic hormone, ADH) może być przyczyną częstego oddawania moczu. Poziom insuliny, leptyny, adiponektyny może wpłynąć na problemy z wagą.

BADANIE POZIOMU WITAMIN: określenie poziomu witaminy B₁₂, kwasu foliowego, kwasu metylomalonowego (methylmalonic acid, MMA), który może wyjaśnić niedobory B₁₂, poziomu homocysteiny (HC) jako wskaźnika stresu oksydacyjnego i niedoboru witaminy B lub kwasu foliowego zwiększającego ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych; reduktaza metylenotetrahydrofolianu (MTHFR), żeby oceniać poziom metyzacji; stężenie witaminy D (25 OH) oraz witaminy D (1/25 OH). Jeżeli stosunek witaminy D 1–25/25 OH2 jest większy niż 2, świadczy o tym, że w organizmie zachodzą procesy zapalne (ten stosunek dotyczy wyników 25 OHD3 i 1,25 OHD3 podawanych w molach, a nie jak w Polsce w gramach, zainteresowanym polecamy kalkulator) z metaanalizy w laboratorium Lancet Diabetes & Endocrinology (2013) wynikało, że poziom witaminy D wpływa na stany zapalne w organizmie oraz ogólną umieralność. Inne: witamina A, witaminy z grupy B (B₁, B₂, B₃, B₆, B₇) i, jeżeli to uzasadnione, witamina E (np. nieprawidłowe wchłanianie, poważne niedobory składników pokarmowych dostarczanych do organizmu, nadużywanie alkoholu).

TESTY ŻYWIENIOWE: aminokwasy (amino acids, AA), kwasy tłuszczowe (fatty acids, AAs, Omega 3, 6, 9), poziom minerałów: żelazo, całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC), ferrytyna, stężenie magnezu, magnez w czerwonych ciałkach krwi (RBC), cynk (osocze, RBC), jod, miedź (osocze, RBC) i poziom ceruloplazminy, jeżeli zachodzi podejrzenie odkładania się miedzi.

BADANIA DETOKSYKACYJNE I POMIAR POZIOMU STRESU OKSYDACYJNEGO/EWALUACJA MITOCHONDRIALNA: badanie poziomu glutaminianu (osocze), CoQ10, poziomu karnityny; w laboratoriach specjalistycznych należy rozważyć oznaczenie poziomu nadtlenków lipidów, 8-oxo-dG (8-hydroksy-2’-deoksyguanozyna) oraz białka karbonylowego jako wyznaczników poziomu stresu oksydacyjnego.

PANEL IMMUNOLOGICZNY: protenogram (serum protein electrophoresis, SPEP) z określeniem poziomu IgA, IgM i IgG z podklasami: niedobór IgA kojarzony jest z alergiami pokarmowymi; niedobór IgM może towarzyszyć chorobie z Lyme, a podwyższony poziom ostrym stanom zapalnym i makroglobulinemii Waldenströma; niedobory IgG i pochodnych mogą wskazywać na boreliozę, pospolity zmienny niedobór odporności (common variable immune deficiency, CVID) oraz przypadki neuropatii; podwyższone poziomy IgG z monoklonalnymi łańcuchami kappa i lambda występują przy gammapatii monoklonalnej o nieokreślonym znaczeniu (monoclonal gammopathy of unknown significance, MGUS) i szpiczaku mnogim; dlatego, jeżeli występują podwyższone wartości IgM/IgG, należy wykonać badanie immunoelektroforezy (IEP). Niektórzy lekarze traktują obecność komórek CD-57 (NK)3 – w Polsce używana jest nomenklatura CD3/CD57++) – jako wskaźnik boreliozy, ale nie są one typowe i występują również u chorych na HIV, choroby autoimmunologiczne oraz w przypadku zatrucia rtęcią.

POZOSTAŁE MARKERY IMMUNOLOGICZNE: w przypadku neuropatii, w celu wyeliminowania zależności autoimmunologicznej należy sprawdzić poziom antygangliosydów ABs (GM1, Mag, ASI) IgM/IgG i antymieliny ABs; wykonaj panel Cunninghama, który mierzy poziom immunoglobuliny G (IgG) w receptorach w mózgu, żeby wykluczyć autoimmunologiczne zapalenie mózgu przyczyniające się do powstawania niewyjaśnionych zaburzeń neuropatycznych i motorycznych.

TESTY MEDYCYNY FUNKCJONALNEJ: uwzględniają określenie poziomu metali ciężkich – rtęci, ołowiu, arsenu, kadmu, aluminium w sześciogodzinnym badaniu moczu z wykorzystaniem znacznika DMSA; test ION/Organix – badanie poziomów kwasów organicznych w moczu, kwasów tłuszczowych, witamin, minerałów i antyoksydantów (laboratorium Genova) – dzięki temu badaniu można ocenić zaburzenia odżywiania oraz zaplanować metodę detoksykacji; należy wziąć również pod uwagę wykonanie badań genetycznych, jeżeli występują problemy z oczyszczeniem organizmu, takich jak profil DetoxiGenomic (laboratorium Genowa), na obecność polimorfizmów pojedynczego nukleotydu (single nucleotide polymorphisms – SNPs), jeżeli występują problemy z oczyszczeniem organizmu. Laboratoria PacTox i Great Plains (GPL) wykonują bardziej zaawansowane badania pod kątem toksyn: w badaniu Toxic Organic Chemical Exposure Profile (GPL-Tox) określana jest zawartość 168 różnych toksycznych związków i tigliglicyny (TG) – wskaźnika zaburzeń mitochondrialnych wynikających z mutacji mitochondrialnego DNA.

BADANIA PRZEWODU POKARMOWEGO: bazują na symptomatologii, uwzględniają badania antygliadyny/TTG (wykonywany w laboratoriach Cyrex Laboratories panel uwzględniający poszerzony zakres markerów wskazujących na wrażliwość na gluten); należy zastanowić się nad testami wykrywającymi przeciwciała H. pylori (i testami oddechowymi, jeżeli podejrzewamy aktywne infekcje); testy oddechowe pod kątem zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (Small Intestinal Bacterial Overgrowth, SIBO), zaburzenia wchłaniania fruktozy, zespół nieszczelnego jelita; badanie CDSA zawierające testy m.in. na przeciwciała świadczące o obecności w organizmie takich pasożytów jak: entameba, ogoniastek jelitowy, giardia, schistosoma, węgorzyca, cryptosporidium i robaki, jeżeli cierpisz na chroniczną biegunkę i/lub byłeś ostatnio w podróży zagranicznej; badanie na obecność w kale bakterii wywołujących m.in. zakażenie Clostridium difficile, salmonellę, bakterii z grupy Shigella, Jersinia, powodujących zatrucie Campylobacter czy bakterii E. coli 0:157 wykonuje się wówczas, gdy pacjent cierpi na nawracającą, uciążliwą biegunkę.

ZWIĘKSZENIE CZYNNOŚCI WĄTROBY: badanie pod kątem zapalenia wątroby (A, B, C), całkowitej zdolności wiązania żelaza (TIBC), poziomu ferrytyny jako wskaźnika hemochromatozy (zwiększonej zawartości żelaza), miedzi w osoczu/RBC oraz poziomu ceruloplazminy (żeby wykluczyć zwiększoną zawartość miedzi/chorobę Wilsona), przeciwciał przeciwjądrowych (antinuclear antibodies, ANA)/przeciwciał antymitochondrialnych (AMA) świadczących o autoimmunologicznym zapaleniu wątroby lub o pierwotnej marskości żółciowej, oraz poziomu antytrypsyn alfa-1.

Sześć znaków wskazujących, że chorujesz na boreliozę i jej koinfekcje

1. Cierpisz na więcej niż jedną dolegliwość – choroba z Lyme dotyka licznych układów w organizmie. Wielu moich pacjentów przychodzi do gabinetu, uskarżając się na cały szereg zazębiających się symptomów, wśród których najczęściej wymieniane są przemęczenie, ból, sztywność, mrowienie, drętwienie i/lub palenie w różnych kończynach, kłopoty z pamięcią i koncentracją, zaburzenia nastroju. Jeżeli w teście HMQ otrzymałeś wynik wyższy niż 63, wskazuje on, że istnieje duże prawdopodobieństwo zarażenia boreliozą, wynik 45–62 mówi o prawdopodobieństwie.

2. Twoje objawy pojawiają się i znikają w zależności od dnia (bez oczywistego powodu).

3. Bóle migrują po całym organizmie. Bóle stawów, mięśni i nerwobóle, które przychodzą niespodziewanie, ustępują nagle i migrują, są typowe dla przewlekłej choroby z Lyme i nie są spotykane w przypadku innych schorzeń, takich jak zespół przewlekłego zmęczenia, fibromialgia czy większość chorób autoimmunologicznych. Wyjątkiem są choroby zapalne jelit, w których krótkotrwałe, migrujące stany zapalne mogą stanowić część obrazu klinicznego, chociaż wtedy należałoby się spodziewać przewagi objawów jelitowo-żołądkowych.

4. U kobiet objawy nasilają się zaraz przed, w trakcie i tuż po menstruacji (zmiany hormonalne, niski poziom estrogenu, często wpływają na symptomy).

5. Objawy najczęściej ustępują lub nasilają się po skończonej terapii antybiotykowej (w przypadku przewlekłej choroby z Lyme albo niezwiązanych z nią infekcji takich jak zapalenie układu moczowego lub zakażenie górnych dróg oddechowych). Jeżeli zdiagnozowano u ciebie zespół przewlekłego zmęczenia, choroby układu mięśniowo-szkieletowego i czujesz się lepiej po kuracji antybiotykowej oznacza to, że wpływa ona na prawdziwe źródło twojej choroby. Do pogorszenia po podaniu antybiotyków może dojść z powodu występowania reakcji Jarischa-Herxheimera (JH reaction), związanej z procesem zapalnym, dzięki któremu organizm może zabijać krętki (zob. rozdział 3). W tym przypadku problem rozwiązuje się po podaniu antybiotyków, pod warunkiem że antybiotykoterapia przebiega prawidłowo. Jeśli tak nie jest, bakterie, które zostały „wyrwane z uśpienia”, nasilają objawy.

6. Badania krwi pod kątem boreliozy i innych chorób odkleszczowych dały dodatni wynik. Jak wspominaliśmy (testy takie jak ELISA czy Western Blot) nie są w 100% wiarygodne, co jest spowodowane różnymi szczepami bakterii Borrelia występującymi w całych Stanach Zjednoczonych i w Europie, których to bakterii standardowe testy nie wykrywają.

Jedyny sposób, żeby ustalić, czy miałeś kontakt z którymś ze szczepów bakterii Borrelia, to badanie Western Blot, w którym jest pięć białek typowych dla boreliozy: 23 (Osp C), 31 (Osp A), 34 (Osp B), 39 i 83–93 kdA.

Jeżeli dotyczy cię większość omawianych powyżej objawów, ponadto uzyskałeś wysoki wynik w teście HMQ i wyszła ci obecność chociaż jednego białka w teście Western Blot, dowodzi to, że mogłeś zostać ugryziony przez kleszcza, a twoje objawy mogą być związane z boreliozą, zwłaszcza jeżeli wykluczyłeś inne choroby o podobnych objawach.