Читать книгу Middernag - Sidney Gilroy - Страница 10

Voor Sollie loop die N5-snelweg plotseling teen die N3 dood. Die snelweë ontmoet in ’n T voor ’n berg met hoë sandsteenkranse. ’n Wit kruis is op een van die pieke aangebring en direk aan die voet daarvan lê die dorpie, half in ’n vallei en half oor ’n koppie uitgestrek.

Sollie bekyk die omgewing. Harrismith is ’n mengelmoes van woonbuurte en industriële gebiede, met ’n groot openbare park langs die Wilgerivier. So ver as wat die oog kan sien, waai wilgerbome in die oggendbries.

Hy volg die swart borrels rook van Brummels se Isuzu deur die strate. Die splinternuwe brug wat hulle oorsteek loop parallel met die oorspronklike, ooglopend ou een. Ondertoe vloei die Wilgerivier in diepgroen verby. Op ’n koperplaat teen ’n sandsteenpilaar staan Hamiltonbrug en die datum, 1910. ’n Ry silo’s en ’n paar groterige fabrieke voor ’n duikweg onderdeur ’n treinspoor kondig die dorp se vernaamste produkte aan: matte, melk en mielies.

Die strate en sypaadjies is breed en in die oudste gedeelte van die dorp is daar diep sementvore wat as afvoerkanale dien. Palesa in haar blitsvinnige Fiesta het Sollie en die kaptein ná die tolhek verbygesteek en is reeds by die polisiestasie in Piet Retiefstraat. Die vierrigtingstop is wyd genoeg dat ’n ossewa met gemak daarin sou kon draai, en op die vier hoeke is ’n kafee-en-viswinkel, ’n besigheidsperseel wat nooit ontwikkel is nie en bloot uit omheinde gras bestaan, ’n tweeverdiepingwoonstelblok uit die 1950’s en ’n poskantoor van sandsteen.

“Jirre, my rug is seer,” sê die kaptein toe hy uitklim en fronsend na die polisiestasie staar.

Dié is ook ’n ou gebou, sien Sollie, met die behuising wat die staat destyds vir polisiemanne verskaf het reg langsaan. Rooibaksteenwonings met drie slaapkamers en ’n badkamer, en reg rondom al die geboue ’n agt voet hoë draadheining. Nyandi sou ’n oorval kry as hulle hier moes bly, dink Sollie.

Hy volg die kaptein deur die houtdeure en soek na Palesa tussen die vreemde gesigte. Dan sien hy net haar rug soos sy uitstap buitentoe. Deur die venster by ontvangs kyk hy hoe sy in die Fiesta klim en straataf verdwyn.

Binne die gebou is dit koel, ’n welkome lafenis teen die versengende hitte. Die gange is donkerrooi en grys geverf. Die vorige bedeling se effektiwiteit en flair vir siellose dekor kan oral gesien word. Houthortjies. Groot, soliede binnedeure. Hoë plafonne. Waterverwarmers onder ’n spierwit laklaag teen die mure. Melamienteëls wat op plekke oopgaap. Lang, lang gange wat blykbaar ontwerp is om nêrens te eindig nie.

Die uniforms by wie hulle verbystap, kyk terug met ’n mengsel van nuuskierigheid en belangeloosheid.

Sollie volg Brummels na die stasiebevelvoerder se kantoor. Kolonel Bester is ’n vriendelike man met ’n breë gesig, wenkbroue wat soos ’n afdak oor sy deegagtige neus hang en ’n stewige handdruk. Plooie lê gegroef oor sy voorkop. Die steil hare, wat lyk asof hy dit self geknip het, is netjies plat gekam. Sy stem is diep en donker.

Die kolonel en Brummels ken mekaar goed, besef Sollie. Hy staan oorbodig eenkant terwyl hulle eers stories oor werk, Bloemfontein en Harrismith uitruil.

“Die toneel is in Wardenstraat, manne,” sê die kolonel. “My ouens het dit reeds afgesper. Dis minder as twee kilometer hiervandaan, julle kan agter my aanry. Ivor het klaar die dossier vir julle reggekry.”

Hulle ry in konvooi na Wardenstraat, wat nog breër as die ander strate is. Wye sypaadjies, sien Sollie. Talle bome. Vaal gras. Plastieksakke en koeldrankblikkies wat rondlê. Vuilgoedsakke wat voor mense se hekke ophoop. ’n Gebarste waterpyp.

Die kolonel groet en verduidelik dat hy dringend elders moet wees.

By die geel lint wat tussen twee bome met min blare wapper, word Sollie en Brummels deur ’n junior beampte in ’n baie stywe uniform voorgekeer. Sy dring aan om hulle identifikasie te sien.

“Waar is die man wat hierdie shit show run?” vra Brummels en druk die kaartjie vererg terug in sy hempsak.

Die vrou se wenkbroue lig voordat sy oor haar skouer roep: “Konstabel Jantjies!” Dan skryf sy hul name in die register neer, met langsaan die tyd, 11:32.

By die oorkantste geel lint wat die straat afsper, staan ’n paneelwa. Forensiese dienste, Bethlehem. Twee uniforms leun teen die voertuig, met ’n paar ander wat rondstaan asof hulle op iemand wag.

Vir hóm, besef Sollie. Die speurder wat die saak moet oplos.

Sy keel wil dadelik toetrek. Dan herinner hy homself aan sy getuienis in die hof tydens die Onverwacht-moorde se verhoor. Hoe hy sy dossier uitgelê en verdedig het teen die verdediging se regspan. Die uiteindelike skuldigbevinding. Die glimlaggende staatsaanklaer. Die flitsende kameras buite die hofgebou.

Hy moet weer daardie vertroue in homself vind. Nie net sy eie reputasie is op die spel nie, die kolonel het ook hoë verwagtinge van kaptein Brummels.

Hy draai na die junior beampte. “Wanneer het julle bewus geword van die toneel?”

“Konstabel Jantjies en sy partner was laas nag op patrollie.” Sy beduie na die uniform wat oor die straat aangestap kom. “Hulle was vanoggend eerste op die scene. Daar’s weer issues met die council in Tshiame, so ons is short op mense. Die kolonel is nou op pad soontoe. Hy’t gesê Jantjies moet hier bly – fatigue shift. Rang?”

“Speurder-sersant,” sê Sollie.

Sy krabbel op die register langs sy naam.

Kort op Jantjies se hakke is ’n kameraman. Hy dra ’n driepoot onder sy arm, ’n videokamera oor sy skouer en ’n langlenskamera om sy nek. Hy knik sy kop vlugtig vir die besoekers.

“Goeiemôre,” groet Jantjies effe uitasem. “Is julle die ouens van Bloem af?”

Hy lyk moeër as die verlepte blomme in die tuine hier, dink Sollie toe hy die groet beantwoord. “Stap saam met my, konstabel.”

Brummels volg swyend, sigaret tussen die vingers.

In die stasiebevelvoerder se kantoor is die saak kortliks aan Sollie verduidelik: ’n vermiste kind en ’n lyk. “Moontlik iets vreemds,” maar die kolonel wou niks verder uitlap nie. Nou sien Sollie, aan die somber atmosfeer en die kyke wat hy van die uniforms kry, dis iets veel erger.

Hy kyk om hom rond. Sy eerste indruk van die toneel: doodgewoon ’n stuk straat op die platteland. ’n Verlate roomyskarretjie met ’n koelhouer voorop. Vanaf stoepe en agter heinings loer die inwoners van Wardenstraat nuuskierig na alles wat aangaan. Brummels huiwer op die rand van die toneel, asof hy ’n skaakspel dophou.

Sollie kyk terug tot onder in die straat. Sy aanvanklike vermoede was tref-en-trap, maar hy sien geen voete wat onder ’n foeliekombers langs die fiets uitsteek nie. Geen beskadigde kar met ’n geskokte bestuurder naby nie.

“Hoe ver strek die toneel?” vra hy vir Jantjies, wat skielik oorbodig met ’n notaboek begin vroetel.

“Ek het maar afgesper van die onderpunt van die straat tot waar Warden en King kruis.” ’n Fyn lagie sweet span oor Jantjies se bolip. “Kan ek maar vir die kameraman toestemming gee om op te stel?”

“Ja,” knik Sollie.

Jantjies wink die kameraman nader en beduie ook vir ’n knaap met ’n metaalverklikker dat hy die toneel kan betree. Dan kyk hy terug na Sollie, asof hy op instruksie wag.

“Bly hier. Ek wil eers self deur die toneel stap.”

Die beampte met die metaalverklikker volg in Sollie se spore. Dan mik hy vir die koeltebome op die sypaadjie. Die Vrystaat gaan weer bak vandag. Die ronde kop van die metaalverklikker swaai heen en weer oor die dor gras.

“Waar is die slagoffer?” vra Sollie toe hy terugkom by Jantjies.

“Dis daar, vorentoe,” beduie die konstabel na waar die kameraman pas sy driepoot opgeslaan het.

“By die fiets?”

Jantjies knik. “Ek het die ondersoeklêer by my in die kar. Niks meer as die CAS-nommer sover nie. My en konstabel Fourie se verklarings is alreeds in Deel A. Ek sal die ondersoekdagboek in C vir jou oorteken.”

“Dankie.” Sollie trek sy notaboek uit sy hempsak, druk aan sy neuspunt toe ’n skielike stank deur die reuk van stof en warmgebakte teer dring.

“Bethlehem was nie baie geneë daarmee dat hulle vir julle forensiese spesialis moes wag nie,” sê Jantjies. “Waar is hy?”

“Sy,” korrigeer Sollie.

Jantjies frons. “Is sy op pad?”

“Sy is reeds hier in die dorp iewers. Wys my solank die slagoffer.”

Hulle loop versigtig op die geel streep langs die randsteen tot by die fiets. Die fotograaf beweeg sistematies om die toneel. Verder weg krrr die videokamera op sy eie.

Sollie kyk verby die fiets. Hy ruik verrotting. “Ek sien nie die slagoffer nie?”

“In die koelhouer,” hoes Jantjies en sit sy hand oor sy mond.

Dis nie ’n gewone toneel nie, weet Sollie onmiddellik. ’n Lyk pas nie in ’n koelhouer in nie.

“Die fiets?”

“Ons het dit net hier gekry,” bevestig Jantjies. “En ek het seker gemaak dat niemand oor die teerpad beweeg tot forensies klaar is nie.”

“Ja,” sê Sollie peinsend. “Die straat vorm die enigste logiese roete vir ’n ryding. Die pad eindig daar onder. Ek het twee voetspore opgemerk.” Hy wys na die geel kegel wat hy bykans twintig meter weg op die sypaadjie geplaas het.

“Ek sal dit aanteken,” sê Jantjies verleë.

“In watter toestand is die slagoffer?”

Jantjies vermy Sollie se blik. “Dis beter as jy self kyk, sersant.”

Sollie verdring die gedagte aan wat hy gaan sien. Hy was by toe die lyk stuksgewys uit die waterput in Renate Wagenaar se tuin op Onverwacht gehaal is. Al is die saak afgehandel en die dossier gesluit, droom hy soms daarvan.

“Enige getuies?”

“Net hulle.” Jantjies wys na waar drie mans in verslete blou oorpakke op die randsteen sit, anderkant die geel lint wat die toneel afbaken. ’n Beampte met ’n skryfblok hang oor hulle, besig om verklarings af te neem. By die verskrikte mans se voete lê tuisgemaakte kartonborde: verwer, messelaar, elektrisiën.

“Was hulle hier toe julle hier aankom?”

“Nee, ons was besig om die toneel te secure toe hulle in die straat afgestap kom. Hulle het kortpad deur die donga gevat wat onderdeur die snelweg loop. Daar is niks verdags omtrent hul storie nie. Werksoekers.”

Sollie sug. “Soos tientalle ander. Het die mans identifikasie?”

“Twee van hulle. Een is ’n Malawiër. Ek twyfel of hulle betrokke is, sersant.”

“Maar hulle kon dalk iets gesien het?”

Jantjies trek sy skouers op. “Die straat was verder verlate. Die buurt ook. Ek en konstabel Fourie was heelnag op patrollie, hier en in die drie aangrensende woonbuurte: Bergsig, King’s Hill en Westerson.”

“Hoeveel buurte het Harrismith?”

“Daar is nog Wilgepark en die township, 42nd Hill.”

“Jy sê hulle het kortpad gevat?”

“Ja, sersant. Daar is paadjies wat al die buurte met mekaar verbind.” Jantjies beduie na die oop veld anderkant die huise, wat hoër teen die berg op in woud verander.

Die geloei van ’n sirene laat Sollie opkyk. ’n Gemerkte Fiesta kom om die hoek gejaag. Die kar se neus duik vorentoe toe dit skielik teen die geel lint stop. Verwoed spring die bestuurder uit, haar stywe vlegsels wat in punte aan haar hempkraag raak. Dadelik vlieg die kattebak oop.

Sollie glimlag by homself. Dokter Palesa Makanyane, hoof van die patologie-afdeling. Mooi Palesa. Kwaai Palesa.

Die forensiese spesialis wys haar naamkaart wat aan ’n toutjie om haar nek hang vir die beampte, wat haar inlaat.

“Is dit sy?” vra Jantjies.

Ja, knik Sollie.

“Jô!” Jantjies lig sy ken in die rigting van die forensiese tegnici wat skielik toerusting agter uit die paneelwa begin lig. “Sterkte vir dáái twee.”

Sollie wag aan die rand van die toneel vir sy kollega. Twee keer vra die fotograaf dat hy uit die beeld moet tree. Hy staan terug en beskou weer die fokuspunt. Daar is niks verdags omtrent die roomyskarretjie nie. Skoon. Lyk asof dit onlangs gewas is. Behalwe vir ’n paar skaafmerke op die kante en die wiele wat afgeloop is, met traantjies teer hier en daar op die speke, is dit in ’n goeie toestand.

Hy ken die soort roomys – Frutti Tutti Pops is volop in Bloemfontein. Nyandi vrek daaroor, en Agnass hou hope in haar vrieskas aan. Sy gee dit oor die heining vir die buurt se seuns as sy hulle daarmee omkoop om huisraad (en skinderstories) vir haar rond te dra.

Sollie bekyk weer die toneel rondom die karretjie. ’n Stil buurt. Geen bushalte. ’n Doodloopstraat. ’n Ry eenvoudige huise, die inwoners wat gevange gehou word totdat die toneel geprosesseer is. Wie kon ’n lyk tot hier gebring het? Dit kon enige iemand gewees het.

Op die sypaadjie haal die beampte met die metaalverklikker die gehoorstukke uit sy ore, buk af en plaas ’n merker neer. Bingo! dink Sollie. Tweede leidraad.

“Jantjies!” roep hy die konstabel terug. “Stap tussen die linte deur en kyk of enige van hierdie huise dalk CCTV-kameras het wat op die straat uitkyk.”

Sollie staar weer na die koelhouer wat oor die fiets se voorwiel hang. Vlieë swerm lui bokant die deksel. Sy oë soek vir een of ander vorm van identifikasie. Geen naamplaatjie aan die fiets nie, niks wat die eienaar se identiteit verklap nie. Koop ’n mens dan net ’n roomyswaentjie en laai hom vol Frutti Tutti Pops, of hoe werk dit? wonder hy toe hy afbuk.

Dan sien hy dit: onderaan die saal se breë agterkant is ’n nommer in wit viltpen geskryf. Dit kan ’n reeksnommer wees. Of dalk ’n opsporingsnommer vir die smous wat die fiets besit. Leidraad drie.

Toe hy homself regop stu, kyk hy in haar borste vas. Dit voel of sy tong oombliklik knoop.

“D-d-dumelang, ngaka,” stamel hy. “Ek het nog net jou Fiesta van agter af gesien v-v-vandag.”

Hy strek sy hand uit om haar tas met gereedskap te neem. Sy het ’n emmer en nog ’n tassie in haar ander hand. Die twee forensiese manne van Bethlehem stap vinnig nader met ’n pak plastieksakke. Hulle lyk bloedjonk. Nuwe rekrute.

“Hei, Sollie, hoe gaan dit?” groet Palesa, onweer op haar fyn gesig.

“Moeilike naweek?” vra hy.

“Ek het drie weke laas ’n af naweek gehad,” brom sy terwyl sy haar tas oopvou en met gehandskoende hande deur die instrumente soek. “En wragtag, sal hy my eerste skakel. Asof ek áltyd op standby is. Driehonderd-en-twintig kilometer op ’n Dinsdagoggend!”

“Brummels?”

“Wie anders?” Sy gluur die twee tegnici aan terwyl hulle latekshandskoene oor hul vingers trek.

Sollie weet goed die patoloog is nie gewoond daaraan om self bewyse op misdaadtonele te moet versamel nie. Nie in Bloemfontein nie en nog minder in dorpies soos Harrismith. Dit beteken net een ding: Brummels het hierdie saak prioriteit gemaak.

Hy help Palesa om haar toerusting nader aan die fiets te bring. Met die son wat loodreg uit die lug bak, raak die reuk uit die koelhouer verstikkend.

“Kom nader,” beduie sy vir die kameraman wat huiwerig agter hulle staan.

Jantjies is terug op sy pos as toneelbestuurder, sy pen gereed bo die SAPS 13-vorm. Dié register, wat op bladsy ses van elke dossier verskyn, is die knooppunt vir alle fisieke leidrade en forensiese bewyse. Jantjies se pen wil iets tot sy observasie van vroeër byvoeg, besef Sollie. Wat die konstabel gesien het, is nie nét ’n lyk nie.

Toe Palesa die deksel van die koelhouer oopskuif, is dit asof die voëls in die bome ophou sing. Sy en die kameraman snak gelyk na hul asem. Iets tussen nat, warm modder en die stank van vrot tande vul die lug.

Palesa trek die gesigmasker van haar voorkop af oor haar neus en mond. Dan druk sy haar hande by die koelhouer in. ’n Brommer ontsnap en land vir ’n oomblik op haar voorarm.

Sy vroetel met iets wat soos plastiek klink. Dan kyk sy na Jantjies, wat met groot oë vir haar knik. Sy kneukels is spierwit soos hy sy pen vasknyp.

“O, nee, vrek,” hyg Palesa en trek haar hande terug.

Die kameraman se lens sak en hy staan hoesend langs die fiets.

“Is d-d-dit erg?” vra Sollie.

“Dit is.” Palesa beduie hy moet kyk en hou latekshandskoene na hom uit.

In die koelhouer lê ’n swartsak wat effens uitbult. Toe Sollie daaraan druk, is dit sag. Vlees. Dit het die tekstuur van ontvriesde hoenderborsies, sê sy brein instinktief vir hom.

“Kan ek oopmaak?” vra hy vir die toneelbestuurder.

Jantjies knik. Palesa hou sy hande dop.

Hy trek aan die punte van die sak. ’n Nat suiggeluid. Die sak is glibberig. Hy dwing die twee lae plastiek weg van mekaar sodat die sak oopgaap. Onmiddellik is hy spyt dat hy nie ook vir ’n gesigmasker gevra het nie.

Hy het ’n lyk verwag. Hy was selfs voorbereid op ’n enkele liggaamsdeel. Maar nie dít nie.

Die beelde op die dokter se rekenaarskerm tydens sy en Nyandi se laaste besoek aan die ginekoloog snel soos ’n trein deur sy verstand: sy ongebore kind op haar sy. Naledi Mthembu in die fynste detail. Haar voete. Haar neusie. Haar ore. Haar hande wat sy in klein vuisies voor haar hou. Perfek geskape.

Voor hom is ’n kind. Sy lê ook op haar sy. Hierdie is nie my kind nie, moet hy aanhoudend vir homself sê. Hierdie kind wag nie om die wêreld binne te kom nie, sy het die wêreld verlaat. Op die gruwelikste manier moontlik.

En daar is meer, iets wat sy brein nie oombliklik kon verwerk nie. Die kind in die swartsak is nie meer heel nie. Sy het nie arms of bene nie. Dit is verwyder. Weg. Gevat.

“Sollie …”

Wag net, beduie hy vir Palesa met sy hand. Sy gedagtes is skielik ’n spieël wat breek. Hy het só iets al voorheen gesien. Hy kan net nie onthou waar of wanneer nie.

Hy knyp sy oë toe en dan forseer hy hulle oop om weer in die sak te kyk. Sy lyk soos een van die poppe op Checkers se rak. Haar oë is oop, en dis gevul met absolute vrees. Hy wil hom verbeel dat hy haar kan hoor huil of skree. Maar haar mond verklap ’n ander emosie. ’n Glimlag is oor haar wange geteken. Dik, wit hale.

“Is jy oukei, Sollie?”

“Ek is. Dis n-n-net …”

“Ek weet.” Palesa plaas haar hand vlugtig op sy skouer.

Dis nou in sy verstand vasgebrand. Sy was dalk nie sy kind nie. Sy is nou.

Hy probeer sy gedagtes orden. Hy was al hier. Hy het dit al gesien. Hy moet net onthou. Dammit, Sollie, onthou!

“W-w-wie sal só iets d-d-doen?”

Palesa skud net haar kop en lig ’n bottel vloeistof uit haar tassie. Sy hou ’n gesigmasker na hom toe uit en wink die tegnici nader. Sy is hier om te werk.

Hy ook.

Hy blaas sy asem rukkerig uit voor hy na die swartsak terugdraai. Terwyl Palesa voortgaan met haar prosedures, verwoord hy sy afleidings puntsgewys in sy notaboek.

Die lyfie is in die swartsak gestop asof sy ’n nagedagte was. Die kind was duidelik nie die enigste ding daarvoor bedoel nie, sy is weggegooi soos huisvullis. Om haar lê verskeie stukkies rommel en verslete strokies en papiertjies. Hy skat haar drie of vier jaar oud, dalk jonger. Haar maag en borskas is opgehewe, die klein, puntige tepels in teenoorgestelde rigtings.

Waar haar bene en arms was, is net gapende wonde waaruit vet en spierweefsel peul. By die hegpunte van spier en sening steek geelkleurige, blink beendere uit. Met verskeie snymerke soos iets daardeur gekloof het, dalk selfs gekap het.

Geen bloed poel om die wonde nie; haar bloed is al jellie. Sy is dus lankal dood. En sy het op ’n ander plek gesterf.

Haar vel is nie blou of die gebruiklike donkerpers en swart nie. Sy ontbind, dit is duidelik, maar sy lyk nie reg nie. Selfs met haar ledemate weg, is daar geen livor mortis te sien op die kant van haar wang of maag wat teen die bodem van die koelhouer druk nie. Niks van haar vel is sigbaar nie. Behalwe vir die twee wit strepe oor haar wange is sy ’n onnatuurlike, homogene swart kleur wat net hier en daar afskilfer. Haar hare lê taai na agter asof iemand dit vir oulaas tot agter haar ore gekam het.

“Iemand het haar geverf,” sê hy versigtig.

“Ja, dit lyk so,” antwoord Palesa. “Ons sal met sekerheid kan sê ná die toetse gedoen is.”

“Het jy al so iets teëgekom?” Hy wys na die wit strepe op die kind se gesig wat dit laat lyk asof sy vir haar moordenaar wou glimlag. Of dat sy op een of ander makabere manier haar dood geniet het.

Palesa sug. “Nee. Jy?”

“Ek is nie s-s-seker nie. Iets omtrent hierdie toneel is bekend aan my.”

“Sollie, soms begin ons goed sien net omdat ons al te veel goed gesien het.”

Hy skud sy kop. “Iets is bekend, ek sê jou nou, ngaka.”

“Ek gaan ’n gazebo of ’n donker tent benodig.” Sy wys na die koelhouer. “Ek gaan die hele ding en die onmiddellike oppervlakte om die fiets met Luminal spuit.”

Hy hoes en probeer die ontsettende hartseer wat skielik oor hom spoel, wegdink. “Ja, hier is heeltemal te min bloed op die toneel.”

Palesa knik vir ’n tegnikus, wat op sy beurt na die paneelwa draai.

“Ek gaan meeste van die dag hier wees. Waar bly ons vanaand?” vra sy.

“Die kaptein sal reël.”

En toe sy niks verder sê nie: “Ek gaan solank by die huise aanklop.”

Terwyl hy in die voorkamer van die derde geskokte inwoner van Wardenstraat sit om verklarings en alibi’s neer te pen, tref dit Sollie.

Die kind in die koelhouer se swartgeverfde gesig met die twee dik wit hale wat van haar mondhoeke af opwaarts krul – dit ís bekend. Hy sien weer in sy gedagtes die klomp joelende kinders wat met geverfde gesigte verby hom en Nyandi in die Mimosa Mall se Spur snol. Belaglike, breë glimlagte wat deur die restaurant se kinderoppasser in rooi en swart en wit verf oor hul gesigte aangebring is terwyl die ouers eet en kuier. Klein narre.

Die kind in die koelhouer lag nie, ten spyte van die wit hale oor haar wange.

En hy onthou nou ook waar hy voorheen ’n kind met vrees in haar oë maar ’n glimlag op haar gesig gesien het. Ongeveer tien, elf jaar terug toe hy ’n jong konstabel was, op footbeat in Bloemfontein. Hulle is ingeroep as versterkings na ’n toneel in Happy Valley naby die middestad. ’n Park met bloekombome en grasperke digby die Oranje Meisieskool, munisipale werkers wat traag rommel optel terwyl hulle heeltyd loer hoe hy en sy kollegas die geel lint span. Sy kraakvars en blinkgestrykte blou uniform wat (toe nog) losserig aan hom gesit het. Sy doel op die toneel was niks meer as om die publiek weg te hou en toe te kyk hoe die ratte van Parkweg Speurdiens begin draai nie.

Natuurlik was hy nuuskierig. Met die eerste geleentheid het hy gaan kyk waarmee die speurders besig was. Wat hy gesien het, het vir lank daarna by hom gespook: ’n kleuter tussen sweterige bloekomblare, droë grashalms en grond, versteek agter ’n rots. Naak. Dood. En om haar mond twee wit lyne, sodat dit lyk asof sy van agter haar doodsmasker vir die forensiese ondersoeker grynslag.

Aanvanklik het hulle die moordenaar Smiley gedoop. Want daar was ’n maand later nóg ’n lyk. Weer ’n swart kind. Weer ’n wit glimlag oor haar wange geteken.

’n Jaar later word ’n derde slagoffer een ysige wintersoggend op die universiteit se verlate joolgronde gevind, en skaars ’n maand daarna, nog een op die sportgronde. En die moordenaar word na die Universitas Slagter herdoop. Want die meisies se liggame was net té verniel.

Vir byna twee jaar het die Slagter Parkweg getreiter. Die hele Vrystaat was in ’n greep van histerie vasgevang. Die land ook. Nie ’n dag het verbygegaan wat die Slagter nie in ’n koerant of op televisie genoem is nie.

En toe die speurspan al die parke rondom Happy Valley deurlopend begin dophou, verander die modus operandi. Nou word die slagoffers elders gevind. Steeds in parke, maar ver van Universitas af. Almal steeds laggend. ’n Tergende raaisel vir Maartin Brummels se span wat nie betyds die leidrade kon verbind om nommer 4 tot 7 se dood te verhoed nie.

En toe hou dit op.

Eers gaan ’n maand verby sonder dat ’n lyk gevind is. Toe ses maande. Toe ’n jaar. En toe jare. Die Universitas Slagter verdwyn in die vloedgolf geweld en misdaad en onopgeloste dossiere wat Parkweg voortdurend teister.