Читать книгу Middernag - Sidney Gilroy - Страница 11

Desember 2008

Ek is kieskeurig.

Ek hou hulle eers dop. Vir lank. Ek moet seker maak dat hulle waardig is. Nie almal kan ’n pop word nie. Waar hulle vandaan kom, is nie van belang nie. Ja, ek gee toe dat ek soms jaloers word as ek hulle huise dophou, want ek het nie in ’n huis grootgeword nie. My kinderjare was in ’n buitekamer. Op ’n baie klein dorpie. Eers later het ek besef dat ons nie ’n huis gehad het nie, maar dat ons gewoon het waar my pa gewerk het. Tussen hope steenkool en antrasiet en vuurmaakhout wat die dorpenaars by hom kom koop het.

Die straat voor die ry kamers wat voorheen moontlik ’n stal was, was niks meer as klippe en stof nie. Rondom ’n pap heining van bloudraad waarvan die diamantvorms gegaap het, sodat rotte en rondloperhonde daardeur kon kruip en ons kos kom vreet. Veral die rotte was alewig ’n probleem. Ek het hulle gevang waar hulle teen die draad opklim en hulle pootjies een vir een afgeruk terwyl my pa die heining stop.

Ek onthou hom op sy hurke met ’n draadtang in sy hand. Sy kortbroek wat oor sy bobene opkruip. Die swart, klewerige hare in die kloof van sy boude duidelik sigbaar. Tot ver bo sy stuitjie rank dit. Hy het nooit ’n onderbroek gedra nie en as hy fronsend regop kom om sy vuil hande aan sy broek af te vee, kon ek die kop van sy penis teen die geskifte swart materiaal sien beur.

“Gaan bêre,” sê hy en hou die tang en rol draad na my toe uit.

Ek hang dit sorgvuldig teen die muur van die donker vertrek langs ons kamer wat ook as stoor en kantoor dien. Dit ruik altyd na olie en sweet.

Vanuit die skemer vertrek hou ek my pa se kort, verbete figuur dop. Die hare op sy kop krul in alle rigtings. Weerbarstig probeer dit die rooigebrande bles toerank. Op sy voorarms glinster dieselfde swart hare as wat oor sy maag en rondom sy geslag groei.

Hy tel die reste van die rot op wat ek beetgehad het en smyt dit in die asblik. Gaan aan met sy werk sonder om eers sy hande te was.

In die aande kyk ek as hy die sementwasbak langs die kamers vol water tap. Met sy een been op die rand van die bak hang sy penis. Die swart klos en die slierte hare teen sy bobeen af verdwyn tussen die Sunlight se groengrys skuim. Hy moet strek om orals by te kom. Die swart steenkoolroet het met sy sweet gemeng en bedek sy ligte vel soos ’n laag verf.

Ek verbeel my altyd dat sy geslag langer word soos die seepbelle vermeerder. En dikker, meer prominent. Asof dit uit eie wil reageer as my pa sy hande terloops daaroor vee.

Teen die tyd wat hy skoon en droog die sinkdeur agter hom toetrek, ruik die lug in ons kamer na seep. En wanneer hy die vlam uitblaas, na kerswas. Lank lê ek in die donker en staar oor die lae muurtjie wat ons skei.

Ek slaap nie totdat sý kom nie – die vrou wat my pa vir die res van die dorp wegsteek. Eers laat in die aand hoor ek hoe sy die sinkdeur oopsukkel. Gedempte woorde, haar tong wat oor die taal struikel. Die lug dra skielik die soet reuk van die Black Like Me in haar hare.

Wanneer my pa vroegoggend opstaan, is sy al weg. Dan moet hy die lorrie wat die week se besending steenkool en antrasiet en hout kom aflaai, deur die hek laat. Ek ruik die swael wanneer hy die vuurhoutjie trek om die kers aan te steek. Slaperig kyk ek na sy skaduwee teen die dakplate van asbes. En as hy sywaarts draai, die harde, lang lyn onder sy buik met die ronde punt waarin dit eindig.

Ek onthou tot vandag die hopies steenkoolstof rondom die pale wat die dak omhoog gehou het. Hoe dit in die hoeke van die kamer versamel het. Die bokant van die deur, die bodems van potte en glase. Dieselfde voete en karre en trokkies en kruiwaens wat die steenkool kom koop het sodat ons kon eet, het ’n alewige wolk oor ons blyplek gelaat, die fyn stof wat deur alles dring. Swart strepe op my klere, my gesig, in my skoene, tussen die blaaie van my skoolboeke, selfs tussen my tande.

Vir my pa was daar ’n sekere trots daarin om aan die einde van ’n lang dag die min tande wat hy oorgehad het van onder sy swart voorkop, bolip en wange vir die wêreld te wys. Asof hy so wóú bly.

Maar as dit donker word, het hy tog die kraan van die enkele waterpyp oopgedraai om iemand anders te word. Iemand wat sý wou gehad het. Om homself met haar swartheid te merk.

Wat sien hy in haar? het ek altyd gewonder.

Ek kon nooit ál die roet van my afgewas kry nie. Geen hoeveelheid Sunlight kon dit vir haar wegsteek nie. Ek het baie keer gebid hulle moes iets soos wit steenkool ontdek sodat die fyn stof wat my wese deurloop het onsigbaar sou word vir haar kwetsende oë en spottende tong.

Sodat sy nie meer kon maak asof ons dieselfde is nie.

Of ek het gewens dat haar swart vel vir eens wit gevlek kon word, soos myne deur die steenkoolroet swart gevlek is. Wit kolle en strepe op haar donker gelaat. Sodat ék die een kon wees wat die vuilheid en die swaarkry en die skaamkry uitwys.

Laggend. Ek sou dit laggend doen. Soos dit aan my gedoen is ná my pa se dood.

Soos ek dit nou aan hulle doen.

My pa kon hom skoon was en iemand anders word. Nie ek nie. En daarmee het ek vrede gemaak.