Читать книгу Choroby wieku podeszłego - Tomasz Kostka - Страница 8

W ocenie stanu umysłowego mającej na celu określenie występowania i zaawansowania zaburzeń funkcji poznawczych oraz stanu emocjonalnego wykorzystuje się:

▶  skale oceniające ilościowo czynności poznawcze (sprawność umysłową):

– skala Folsteina (MMSE – Mini Mental State Examination) – bada najważniejsze aspekty sprawności umysłowej: orientację, zapamiętywanie, liczenie i koncentrację uwagi, pamięć świeżą i funkcje językowe;

– skrócony test sprawności umysłowej według Hodgkinsona;

– test rysowania zegara.

▶  skalę niedokrwienia Hachinskiego – różnicowanie otępienia naczyniowego i choroby Alzheimera;

▶  skale oceniające stan emocjonalny (afekt, lęk i depresję) – najczęściej stosowana jest 15-punktowa geriatryczna skala oceny depresji Yesavage’a.

W ocenie funkcji poznawczych i stanu psychicznego stosuje się najczęściej krótką skalę oceny stanu psychicznego – mini-mental state examination (MMSE) oraz geriatryczną skalę oceny depresji – geriatric depression scale (GDS). Arkusz odpowiedzi skali oceny stanu psychicznego MMSE zawiera sześć grup zadań sprawdzających stopień funkcjonowania podstawowych procesów psychicznych, takich jak: orientacja w czasie i w miejscu, zapamiętywanie, uwaga i liczenie, przypominanie, funkcje językowe oraz praksja konstrukcyjna. Wynik możliwy do zdobycia wynosi 30 punktów. Wynik 27-30 punktów określany jest jako prawidłowy. Osoby badane uzyskujące wynik od 24 do 26 punktów charakteryzowane są jako posiadające zaburzenia poznawcze, ale jeszcze bez otępienia. Wynik 19-23 punktów mówi nam o możliwości występowania u respondenta otępienia w stopniu lekkim, 11-18 punktów – w stopniu średnim oraz 0-10 punktów – w głębokim.

Testami przesiewowymi służącymi do oceny funkcji umysłowych są skrócony test sprawności umysłowej według Hodgkinsona i test rysowania zegara (CDT – clock drawing test). CDT polega na narysowaniu tarczy zegara, wstawieniu cyfr oznaczających godziny oraz wskazówek godzinowej i minutowej (najczęściej ustawionych na godzinie trzeciej). Pomimo prostoty wykonania interpretacja testu nie jest jednoznaczna i może służyć jedynie do oceny orientacyjnej stanu pacjenta.

Geriatryczna skala oceny depresji (GDS) ocenia stan samopoczucia osoby badanej w ciągu ostatnich 2 tygodni. Zawiera 15 pytań, każde uwzględniające dwie możliwe odpowiedzi: tak lub nie. Osoba badana, wybierając odpowiedż świadczącą o występowaniu złego samopoczucia, otrzymuje 1 punkt. Wynik: ≤ 5 punktów, oceniany jest jako prawidłowy, od 6 do 10 punktów oznacza depresję umiarkowaną, 11-15 punktów określa osoby z ciężką depresją.

Załącznik 7. Krótka skala oceny stanu psychicznego – mini-mental state examination (MMSE). Arkusz odpowiedzi

Interpretacja:

27-30 p. – wynik prawidłowy,

poniżej 27 p. – możliwe zaburzenia poznawcze, należy uwzględnić wiek i wykształcenie pacjenta.

Załącznik 8. Skrócony test sprawności umysłowej według Hodgkinsona (AMTS – abbreviated mental test score)

Każda prawidłowa odpowiedź – 1 p.

Wynik końcowy............/10

Interpretacja:

Maks. 10 p.

> 6 p. – stan prawidłowy,

4-6 p. – upośledzenie umiarkowane,

0-3 p. – upośledzenie ciężkie.

Załącznik 9. Skala niedokrwienia Hachinskiego (wersja skrócona)

Wynik końcowy............/13

Interpretacja: wynik – 4 p. lub więcej wskazuje na otępienie naczyniowe lub otępienie typu mieszanego.

Załącznik 10. Geriatryczna skala oceny depresji

Wynik końcowy............/15

Interpretacja:

wynik prawidłowy – 0-5 p.,

umiarkowana depresja – 6-10 p.,

ciężka depresja – 11-15 p.