Читать книгу Choroby wieku podeszłego - Tomasz Kostka - Страница 9

Okres starości związany jest z wieloma problemami społecznymi, takimi jak samotność (często po śmierci współmałżonka, odejściu dzieci), nuda, nadmiar czasu, ubóstwo, zmiana trybu życia po przejściu na emeryturę. Nakłada się na to wielochorobowość i niepełnosprawność utrudniająca codzienne funkcjonowanie. Najlepszą formą wsparcia społecznego jest rodzina (model rodziny wielopokoleniowej). W dobie obecnych zmian społeczno-demograficznych pomoc rodziny jest często ograniczona – z powodu braku możliwości, a niekiedy niestety i chęci. Bardzo dobrym elementem rehabilitacji społecznej są uniwersytety trzeciego wieku, kluby seniora, kluby zainteresowań, organizacje religijne. Umożliwiają one zawieranie nowych znajomości, zdobywanie wiedzy i umiejętności, udział w kołach zainteresowań, wycieczkach i imprezach kulturalnych. Dostęp do tego typu działalności jest niestety często możliwy tylko dla niewielkiej grupy osób starszych zamieszkujących rejony większych miast i będących w kondycji zdrowotnej umożliwiającej korzystanie z takich zajęć.

Ocena socjalno-środowiskowa ma na celu określenie potrzeb w zakresie opieki i pomocy, zarówno aktualnej, jak i długoterminowej. Powinna być prowadzona z udziałem pracownika socjalnego, pielęgniarki środowiskowej i -jeśli tylko jest to możliwe – rodziny pacjenta.

Niezwykle ważną rolę w zespole geriatrycznym odgrywa pielęgniarka/pielęgniarz. Pielęgniarka/ /pracownik socjalny powinien udzielać podopiecznemu i jego rodzinie wsparcia informacyjnego (konsultacje, doradztwo, przekazywanie podstawowej wiedzy o chorobie, domowych środkach pielęgnacyjnych i leczniczych oraz nauczenie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych), instrumentalnego (kształtowanie umiejętności korzystania ze sprzętu, udogodnień czy środków do pielęgnacji osoby chorej i(lub) niesprawnej) i emocjonalnego (obserwacja i pomoc w określeniu istniejącego problemu, a przede wszystkim poszukiwaniu metod i różnorodnych

Całościowa ocena geriatryczna form ich realizacji). Opieka pielęgniarska powinna być ciągła i skoordynowana – umożliwia poznanie i monitorowanie wszystkich problemów, z jakimi borykają się ludzie starsi. Opiekując się osobami starszymi, pielęgniarka powinna dokonywać bieżącej analizy poziomu sprawności fizycznej i umysłowej oraz sytuacji socjalno-bytowej pacjenta. Dzięki umiejętnemu nawiązaniu kontaktu, zdobywaniu zaufania podopiecznego oraz dużej ilości czasu spędzanego z seniorem ma ona istotne informacje dotyczące sprawności funkcjonalnej podopiecznego. Wymagania dotyczące opieki nad osobami w starszym wieku często wykazują dużą dynamikę zmian – z powodu zmieniającej się kondycji psychofizycznej seniora oraz różnych możliwości (poziomu wydolności opiekuńczo-pielęgnacyjnej) rodziny.

Z czasem większość osób starszych z coraz większym trudem wykonuje bardziej skomplikowane, a następnie zwykłe czynności dnia codziennego – znacznie je ogranicza lub nie jest w stanie w ogóle wykonać. W tej sytuacji, gdy senior wymaga stałej i intensywnej pomocy, której pełna realizacja nie jest możliwa w warunkach opieki domowej i powinna przebiegać w warunkach instytucjonalnych, pielęgniarka/pracownik socjalny wdraża procedury umożliwiające zapewnienie tego rodzaju opieki i uzyskanie pomocy.

Całościowa ocena geriatryczna jest procesem żmudnym i czasochłonnym. Jako absolutne minimum należy przyjąć umiejętność przeprowadzenia przez lekarza rodzinnego i podległy mu zespół następujących elementów oceny osoby starszej:

● ADL

● IADL

● Test „wstań i idź”

● AMTS

● GDS

● Ocena socjalno-środowiskowa.

Rolą lekarza rodzinnego jest koordynowanie działań całościowej opieki geriatrycznej wobec swoich pacjentów. Ocena sytuacji podopiecznego przez pielęgniarkę społeczną i(lub) pracownika socjalnego w zestawieniu z oceną lekarską determinują algorytm postępowania wobec seniora, dlatego też lekarz rodzinny powinien pozostawać w ciągłym kontakcie z innymi pracownikami ochrony zdrowia sprawującymi opiekę nad osobą starszą.