Читать книгу Al die lieflike dade - Charl-Pierre Naudé - Страница 10

Ek praat hier

van ’n koningsdier,

’n beskermer van die gode

wat sy verskynings in ons huis

gemaak het op tabernakelkussings.

Dag en nag het hy die tuispoort bewaak

met ’n deurstuiter se leeuemoed.

Waar is jy nou,

klein kosmiese pluis?

Jy was ons profeet in ’n mandjie.

Allermins die geringste; jy was groter

as enigiets in die mites of die kunste.

Daardie dwergbedrieër,

sluiterspoed,

wat knipoog spot met die Duisternis

(­ek praat van die gekalibreerde

aanskouingsdaad),

was my dié dag genadig,

en nou nog onthou ek presies wat ek gesien het:

Sy, droewige diertjiebaas wat eenkant staan

in ’n hoek van haar ommuurde binnetuin;

rougewaad druipend in stuiwende landsreën.

Die graf was gegrawe, die kissie het gewag

om neergelaat te word:

drie plat kerse in (geen vuurhoutjies nie);

’n hand vol klawers, speelballetjie,

en toegedraai in sy kombersie,

die lyk van haar kat.

(Ons katjie,

sy oë was so groot soos duikhorlosies

wanneer hy ontwaak …)

Ek is geen boer nie – God sy dank –

maar kniediep, sindsdien,

wel skoppensboer.

(Ook g’n graaf nie.)

Die plegtigheid is daardeur nie verhinder nie.

Die geniepsige verbygaan ook nie,

die swart huwelik van grond en lug –

ons dapper diertjie vooraan.

Ek sien hom nog: die pootjies wat hy uitstoot

van onder die doodsdeken

op sy flinke aanstap:

’n perd wat rem aan sy teuels, geharnas,

’n grimas op die bakkies, windbril op –

oë wat blind en wydoop staar.

Agter hom die wa

met ál ons dooies op. (Dit lyk mos na

iets uit Jeronimus Bosch!)

Al die half- en moeilik en onversadigbaar

beweenbares

doem skielik op die lyksvlot voor ons op.

En ons droefheid, die geesteswaters,

was onkeerbaar. (Miskien die slegte weer?)

’n Driekwart-vergetene onder my verwante

is skielik weer teenwoordig in ’n hand

wat van onder die gevallenes uitsteek;

my pa, my ma; háár pa en oupa en oom ook,

en iemand wat gesterf het in ’n droom.

Ook die niggie met floudood; en my eerste soen,

en die bode wat omgekantel het in ’n visioen.

Ons katjie is klein maar ’n baie sterk trekdier –

en álle smart sleep hy agter hom aan.

Die hart skeur oop, en dit reën!

Die dooies word runnikend aangesleep

uit die gate, in gordyne;

en geliefdes kom aan uit die laaie;

dit dra kleinode aan, gelukbringers, ontgane servetringe

en ’n vuurtjie wat blink in ’n amulet.

Self het ek aan al die blindes gedink

wat ek nooit as te nimmer in my lewe gesien het nie;

aan die onbemerkte kinders so plat soos koeverte,

en aan die lydingskennis van my morele waan.

En aan die dood. Selfs die dood.

O, aan die dood van ál die randgevalle

wat glimmer in my ooghoeke

as die hooikoors toeslaan.

Ons diertjie het toe opgestyg

nes die groot boeke voorspel –

soos ’n ongewone swaan.

Toe ons weer sien, het hy vleuels

wat Marc Chagall vir hom aangeverf het.

En die wa wat hy trek,

wat knars deur die voor- en kunsgeskiedenis,

en per ongeluk twee kleuters omgery het in Bruegel,

het toe die lugspoor gevat, al hoe ligter

belaai met pruike.

(Terloops, daar is plekke in die mantel van die hemel

wat net soos die aarde lyk –

dit kon ons hoor aan die brekende kruike.)

’n Rooi wiel het afgeval bo die horison

en ’n ton geweeg aan die Afrikaanse kant,

toe ’n streep getrek oor die uitspansel

waarin Louw se beiteltjie nou ’n verfkwas was.

Ons het net daar gestaan,

met ’n planeet in die bors

wat al hoe ligter word terwyl die donker sak.

Uiteindelik, soos mens kan verwag

van weerballonne, moes ons verneem ons katjie,

(en almal van julle, kamerverlaters met die verskoning

van sterfte), sal nooit weer terugkom nie.

Maar hoe verkeerd was ek nie!

Op ’n dag stap ek in

by ’n winkel en daar is hy, ons vurige

maanhaarheld uitgestal op ’n stukkie velt.

In ’n opgevryfde vlekkie son

het hy gebrul en geraas,

in die ovaal raampie

van ’n bronsborsspeld.