Читать книгу Die versoeking van Thomas Maas - Chris Karsten - Страница 11

Die konsultasie | Donderdag 29 Oktober

In sy kantoor gaan sit hy en reik na die beker koffie langs die foto van Donna en die kinders, geneem voor Antonie se ongeluk. Langsaan ’n landlynfoon, ’n houtvak met ’n stapel lêers, presies haaks, ook potlode, penne, glimpenne in gelid. Voor hom die jongste uitgawes van The International Journal of Psychoanalysis, Psychotherapy Research en Psychotherapy and Psychosomatics. Op ’n knipbord skoon A4-notapapier. Liggies wys die rekenaar is aangeskakel, die outomatiese stemopnemer gereed. Wat sal hy sonder Annie doen?

Hy sluk, smak, sit die beker neer, lig die boonste lêer op. Mnr Karel & mev Hilda Lessing. Sy vingers tik en op die rekenaarskerm verskyn die getranskribeerde stemnotas van hulle vorige konsultasiegesprekke. Hy loer na die groot muurhorlosie, begin lees.

Presies negeuur kom Annie met ’n klop in, druk die deur agter haar toe. “Die Lessings is hier, en die meneer lyk knorrig.”

“Sy?”

“Senuweeagtig. Moet ek tee bring?”

“Ja, oor tien minute.”

Sy stap uit, los die deur oop. Annie het in agtien jaar geleer om pasiënte se gemoedere met ’n oogopslag te diagnoseer. En hy slaan ag op haar waarnemings, dit bepaal dikwels die manier waarop hy hulle met die intrap benader, hetsy enkelinge of paartjies, maar veral paartjies. Sy besit ’n fyn aanvoeling om die lyftaal tussen paartjies te ontleed. Dit help hom met hulle sitposisies. Jy wil hulle nie saam op die bank laat sit as jy agterkom daar was gisteraand ’n swaaiery van potte en panne nie. Dan moet jy afstand skep, hulle eers stapsgewys weer nader na mekaar toe bring, eers emosioneel, daarna liggaamlik.

Sulke gesprekke voer hy nie by ’n onpersoonlike lessenaar nie. Dáárvoor het Donna en Annie die huislike sitkamerdeel ingerig.

Hy staan op toe hulle inkom, skud hoflik blad, nooi hulle met ’n swaai van sy hand. “Mevrou, sit jy sommer daar, en meneer Lessing, jy gerieflik hier op die bank.”

En hyself gaan sit in sy leunstoel, die bruin een met die geskifte leer, plaas sy knipbord op die koffietafel, hulle gevallelêer bo-op. Vou sy bene, sit terug, sê: “So, ek hoop dit het goed gegaan sedert ons mekaar laas gesien het. Mevrou Lessing … Hilda, het julle dit toe reggekry om elke dag ’n tydjie af te knyp, vir daardie tien minute wat ek voorgestel het? Julle daaglikse private geselsie sonder steurings?”

Die volgende een is Hennie. Fynbesnaard, maar uitgesproke. Vyftig jaar oud en haarstilis van faam. “For the famous and not so famous, wat de fok maak dit saak, ek’s ’n celeb in eie reg, pluk geld van bome af en my naam is meer famous as my clients s’n, skattie, so ha-ha-ha!”

As die liefde net wou saamspeel. Dié draai sy gatkant op Hennie. I wish, sê Hennie.

Kom al vyf jaar vir terapie. Thomas vermoed Hennie kan nie meer op sy eie oorleef sonder die weeklikse fix op sy berader se Freudiaanse sofa nie.

Twaalfuur, nadat Hennie weg is, kom Annie met ’n frons in, druk die deur toe. Hy wag, die laaste afspraak voor middagete is, volgens die lêerstapel, mevrou Gericke en haar tienerseun, Jasper, op sewentien verslaaf aan vodka en Cannabis sativa. Al twee keer uit skole geskors oor sy drank en dagga. Sy ma is bang hy slaan oor na iets sterkers om sy verslawingsnood te bly bevredig. Soos tik, nog een van daardie duiwelse verwoesters van als wat goed is.

“Nuwe pasiënt,” sê Annie en sit die vars lêer voor hom neer. “Sy vat nie nee vir ’n antwoord nie en sit al ’n uur en wag. Sy dring daarop aan dat ek haar indruk, sê sy sal betaal vir die ongerief, sê dis ’n noodgeval, sy móét ’n terapeut sien … vir jou.”

Hy lees die naam op die lêer: Mev AM Daneel. Lig sy wenkbroue. Hy het haar verwag, net nie so gou al nie. “Wat van mevrou Gericke en haar seun?”

“Hulle is nog nie hier nie. Toe bel ek. Mevrou Gericke sê sy kry nie haar seun op sy sel nie, hy antwoord nie.”

“Sy wil nie alleen kom nie?”

“Nee, sy voel Jasper moet by wees.”

Sy is reg. Dit is belangrik dat hulle saam vir berading kom, sulke probleme moet openlik voor mekaar uitgepraat word.

“Kan ek mevrou Daneel laat inkom?”

“Ja, goed.” Hy staan op.

Annie trek die deur agter Amalia Rojas toe. Opnuut en baie subtiel bekruip haar nou bekende geur hom en hy vat die hand wat sy vir hom uithou. Dié handpalm, so warm en sag, ken hy ook al.

“Ek kon dit nie langer uitstel nie,” sê sy. “Jammer dat ek so kom indruk.”

Hy knik met sy ken. “Kom ons gaan sit daar. Enige plek. Die afgeleefde een is myne.”

Sy lyk vars en sonnig in die wye romp met moulose bloes, aan ’n bruin arm weer die rits armbande. Sy gaan sit op die bank oorkant hom, vou een knie oor die ander een, stryk die rok oor die bobeen plat, vou haar hande op haar skoot, kyk op na hom. “So, meneer Maas, hier’s ons weer.”

“Ja, en effe meer formeel as onder die bome.” Daardie sonbruin kuite onder die soom van die rok, die tekstuur van die romerige vel … hy kan dit onder sy vingers voel, sagte satyn. “Maar selfs hier is ek net Thomas. Ek probeer die sessies ontspanne hou.”

Sy troetel die kruisie om haar nek, glimlag en sê: “O, ek ís ontspanne. Kry jy dit met almal hier reg, om hulle so op hulle gemak te laat voel?”

“Ek probeer. Maar dit werk nie altyd met elkeen nie. Jy’t jou getroude van gebruik vir die afspraak. Is dit hoekom jy hier is, oor jou huwelik?”

“Miskien.”

“Jy’t nie juis na iemand gelyk wat hulp nodig het nie.” Van haar huwelik het sy weggeskram, net enkele los brokke wat onbewaak en onspesifiek oor glasies wyn uitgeglip het.

Hy sien hoe sy ’n antwoord oorweeg, dan vra: “Hoe gaan dit nou met jou skoonpa? Nog nie weer verdwaal nie?”

Vir ’n oomblik is hy van stryk. “Uh, kom ons gesels liewer oor jou. Oor hoekom jy hier is.”

Die armbande ritsel toe sy hare uit haar gesig wegkam, albei oë onpeilbaar donker, stip in syne. “Dit was gister Woensdag. Jy’t nie vir Florie gebring nie.”

“My assistent het vir Sue gebel om Florie se afspraak te kanselleer. Dis eksamentyd.”

“Maar jý kon gekom het.”

“Ons kom weer Sondag. Net nie meer in die week nie, tot ná die eksamen.” Ineens, onweerstaanbaar, het hy ’n behoefte om die vlesige ronding van daardie kuit in die palm van sy hand te voel.

“Ek’s bly dat ons mekaar eers daar in die teetuin leer ken het,” sê sy. “Anders het ek nooit die moed gehad om jou te kom sien nie. Om jou advies te kom vra nie.”

“Hoe kan ek jou help?”

Sy sit nou stil by hom en verbykyk, by die venster uit, of na een van die bosveldlandskappe. Hy merk die deining van haar bors. Sy sê sy is ontspanne, maar is sy?

“Ek’s nie seker nie. Gisteraand … Ek het net skielik ’n beklemming gehad, gevoel ek het hulp nodig. Professionele hulp.”

“Wanneer was jy laas by jou dokter, vir ’n goeie mediese ondersoek?”

“O, ek’s in topkondisie. Nes my perde.”

“So jy gebruik nie pille of ander chroniese medisynes nie?”

Sy verskuif om nou die ander been oor te vou, lig die soom nonchalant, maar dalk ’n raps té hoog vir so ’n eenvoudige maneuver. Is dit aspris so bedoel, wonder hy, om hom die glimp te gee van ’n verlokkende dy na verbode beloftes doer gunter?

Sy glimlag. Het sy sy onbetaamlike gedagtes gelees?

“Pille?” vra sy retories en haal ’n skouer op. “Dié Pil, is dit chroniese medisyne?”

Hy kug. “Jy sê jou man is in Argentinië. Is dit hoekom jy beklem voel, oor jy alleen is?”

Amper soos ’n terugkap: “Ek’s áltyd alleen!”

Maar wat dan van die Pil? wil hy vra, maar los dit. Sê eerder: “Vir huweliksberading verkies ek om ’n paartjie saam te sien. Dis baie sinvoller om openlik te wees oor goed wat mekaar pla. Dit help om –”

“Vir Fred het ek niks meer te sê nie. Nie reguit vir hom nie, nie voor hom nie, nie agter sy rug nie. Jy sien, meneer Maas … Tomás, ons huwelik is gereduseer tot ’n blote saketransaksie.”

Ja, sy hét laat glip dat hulle van bed en tafel geskei is. “So erg dat jy nie meer jou trouring wil dra nie?” Waaroor hy nie onder die bome kon uitvis nie, mag hy nou openlik vra, met volle sanksie van sy professionele status.

“Partykeer steek ek dit nog aan,” sê sy en kyk af na haar verstrengelde vingers op haar skoot. “Dan verbeel ek my alles is nog lovey-dovey en pienk en plesierig. Maar natuurlik is dit nie.”

“Is dit wat jy gisteraand gedoen het – jy’t jou trouring aangesteek en pleks van lovey-dovey raak jy depressief en treurig?”

Haar boesem styg toe sy diep adem. Dan spring sy van die bank op. “Ek hou van jou dekor, Tomás!” Sy tol dat die wye soom van die rok hoog bo haar knieë swiep. “Die huislike smaak, dit moet Donna wees. Kyk! Die matte, die plante, die prente. Die pastelkleure. Alles so gedemp. So stemmig en bedaard.”

Die ou Afgaanse mat is al uitgetrap en veronderstel om bietjie kleur te gee te midde van stil, pastorale landskappe, ou bosveldbome met groen krone, pers berge op die agtergrond. Lewende plante wat glo onrustige gemoedere kalmeer … varings en lelies, ’n delicious monster. Hy háát die goed!

Hy draai skuins in sy stoel en sy oë volg haar deur die sitkamerdeel van sy kantoor, vinger op haar geil rooi onderlip terwyl sy elke dekorelement betrag, aandagtig asof dit dalk ’n Mona Lisa kan wees.

Sy kom terug, val neer in ’n aromawasem, lê agteroor op die bank met haar bene na hom uitgestrek, die rooi tone tergend, oë op hom. “Mý styl is … uh, meer flambojant. Moet my Spaanse bloed wees, vurig soos ons perde.”

Hy kry weer, soos elke keer in mekaar se geselskap, die indruk dat sy hom takseer, sy grense toets, na ’n bres soek. Maar hoekom, wat wil sy bereik? Probeer sy peil of hy van enige nut vir haar is, om haar met nuwe insigte te help sodat sy haar flambojante smake en vurige bloed kan versoen met ’n liefdelose huwelik waarvan die nate klaarblyklik net deur rand en sent aanmekaar gehou word?

“Oor jou perde en ryskool het ons nou al dikwels gesels. Hierdie bedaarde atmosfeer is meer geskik vir ander gesprekke, emosionele gesprekke. Soos oor jou huwelik. Kom ons gesels bietjie daaroor. Agtergrond en konteks is belangrik.”

“Jy ken die agtergrond.”

“Jy kom uit Argentinië, ja. Van ’n beesplaas op die Pampas. Maar ek praat van jou en Fred se agtergrond.”

“Jy’t ’n mooi gesin,” sê sy. “Die foto daar op jou lessenaar.”

“Dankie. Uh, die konteks. Hoe raak ’n aantreklike Argentynse vrou met ’n Boertjie soos Fred Daneel deurmekaar?”

“Neem jy hierdie gesprek op? Ek hou nie daarvan dat my gesprekke afgeluister word nie.”

“Dit word nie afgeluister nie. Dis vertroulik. En dit help my agterna. Pleks van koue woorde op papier hoor ek stemtone en ritmes en emosies. Dit vertel iets van die prater.”

Sy sit regop. “Sit dit af.” ’n Skielike skerpte in haar stem.

Hy staan op en gaan skakel die opnemer af. “Jammer, ek moes natuurlik eers jou toestemming gevra het. Dit was eintlik aangeskakel vir die pasiënte in wie se plek jy hier is.”

“Pasiënte? Is dit wat jy hulle noem? Is ek ’n pasiënt? Is ek siek, geestelik siek, dalk in my kop of in my hart?”

“Nee, dis bloot ’n term. Maar as jy verkies om eerder ’n kliënt genoem te word.”

“Soos ek al gesê het. My pa is ’n baie ryk man en hy belê in Fred se ontwikkelings. Dis hoekom hy weer in Argentinië is. Om by my pa finansiering te gaan bedel vir ’n nuwe gholfontwikkeling.”

“Wat kry jou pa uit sy beleggings hier in Suid-Afrika?”

“Ek’s my pa se proxy. Anders gestel: ek en my pa is meerderheidsaandeelhouers in al Fred se ontwikkelings. Los hy my, sit Fred in shit street. Verskoon die woord. Maar ek’s sy melkkoei, hy melk my vir my pa se geld. En as die melk opdroog, het hy boggerôl.”

“Is dit hoekom jy voel die huwelik het ontaard in ’n blote saketransaksie?”

“Dis een van die redes.”

“Wat’s die ander? Wil jy daaroor praat?” Thomas dink nie hy sal te erg verbaas wees as daar iewers ’n ander vrou op die agtergrond is nie. Of ’n ander man nie. Die klassieke situasie wanneer die liefde wyk en ’n vakante ruimte tydelik gevul moet word.

“Ek’s seker hy’t lovers,” sê sy en hy is opnuut verbaas dat sy so reguit tot die kern deurdring, ander gooi eers draaie.

“En dit pla jou nie?”

“Nee.”

“Verneuk jy hóm?”

Dit lyk of sy eers diep oor die vraag moet dink, die oë soos nat teer, die rooi lippe sonder trek. Dan klingel die armbande, die glimlag is terug, die oë kry ’n vonkel, die bene kruis. “Nie so dat jy dit sal agterkom nie.”

“Wat beteken dit?”

“Kul jy jóú vrou … vir Donna?”

“Donna is nie ter sprake nie.”

“Jy vra intieme goed oor my, nou vra ek dieselfde vir jou: Het jý ’n lover?”

Met die knipbord op sy been skryf hy haar naam in drukletters. AMALIA MARTINA ROJAS DANEEL. Begin dan magrietjies krabbel terwyl hy sy gedagtes probeer orden, kyk op, vas in die oë, onleesbaar in hulle donker dieptes. “Hoekom bly jy getroud?” vra hy.

“Hoekom?” Sy slaan haar oë teatraal op. “Wag, ek weet: oor geld! Baie miljoene is op die spel. Dis finansieel voordelig vir my, en vir my pa. Intussen is ek vry om te doen wat ek wil.”

“Soos die perdryskool?”

“Perde was altyd een van my grootste liefdes. Perde is in ons Argentynse bloed. Perde en beeste.”

“Die perdryskool is seker ook ’n baie gerieflike belastinghawe.”

“Jy bedoel ontduiking?”

“So iets, ’n plek waar skuld afgeskryf kan word. Nie noodwendig onwettig nie. Wat van kinders?”

Sy skud haar kop.

“Wil jy nie hê nie?”

Weer is dit asof sy eers besin oor hoe sy moet antwoord. “Ek’s amper agt en dertig, my tyd raak min.”

“Julle het tog getrou omdat julle vir mekaar lief was, dit was nie toe nét ’n saketransaksie nie?”

“Ja, ons was aanvanklik gelukkig, selfs lief vir mekaar.”

“Ek moet dié soort vrae vra,” sê hy. “Om te probeer help moet ek weet van sulke persoonlike, dikwels intieme omstandighede. Sê gerus as jy ongemaklik voel met sekere vrae.”

“Goed, en dan kry ek weer kans om jou uit te vra oor jóú intieme sake,” sê sy met ’n skewe glimlag. “Tit for tat.”

“Is daar sprake van mishandeling, miskien in die verlede – verbaal of fisiek? Kon dit moontlik bygedra het tot die afkoeling van julle liefde?”

“Mishandeling?” herhaal sy sag en draai weer haar gesig by hom verby, en sit lank by die venster en uitstaar. Kyk dan na hom terug, met daardie raaiselagtige glimlag wat so maklik aan haar mond verskyn, en sê: “Nie van sy kant af nie.”

Weer die dubbelsinnige antwoord, sodat hy nie weet wat presies sy bedoel nie. Maar hy skryf tog haar antwoord neer en vra: “Hoe voel jy oor hom? Wil jy jou huwelik probeer red?”

“Dis te laat.”

“Niks is te laat nie, Amalia.”

“Hierdie een is, glo my. Hééltemal te laat!”

“So, as jy nie jou huwelik wil red nie, wat soek jy dan eintlik hier, hoe kan ek jou help? Klink of jy eerder ’n finansiële adviseur en prokureur nodig het.”

“’n Finansiële adviseur vir my onrustige gemoed? Van hulle het ek genoeg. Ook prokureurs. Wat na my materiële sake omsien. En al die ander wat help. Dié wat na my liggaam omsien, sorg dat ek gesond en fiks is, dié wat sorg dat ek reg en mooi aantrek. Om die waarheid te sê, ek’s baie bevoorreg, ek het so grootgeword, met alles wat enige meisie se hart maar kan begeer. In my lewe skort net één ding: ’n persoonlike berader.”

“Hoekom? Watse berading het jy nodig?”

“Om my gelukkig te hou. Om my te help om weer liefde te vind. Ek het meer geld as wat ek kan uitleef. Ek kan enigiets koop wat my hart begeer. Behalwe liefde. Seks, ja. Maar nie liefde nie. Kan jý my daarmee help, Tomás?”

Hy staar na haar, neem haar opnuut in, takseer haar. Haar hare, haar vel, gesig, oë, wangbene, lippe, ken, keel, hangertjie met silwer kruis in haar borsgleuf, bloesknope nou laer oopgespring sodat dit die fyn swart kant van ’n bra is, en die gewelf van ’n bors, wat sy oog bly lok.

“Liefde? Kan ek jou met liefde help? Nee, jammer, dis buite my vermoëns. Ek kan ’n egpaar help om geskille te probeer oorbrug. Ek kan hulle help om mekaar beter te leer verstaan. Om hulle onmin te oorkom en om mekaar weer te respekteer, om weer te kommunikeer sonder om op die agterpoot te spring. Ek kan help om sulke struikelblokke uit hulle huwelikspad te probeer rol. Maar ek kan hulle nie help om mekaar lief te hê nie. Die liefde moet vanself weer kom. Wanneer daar nie meer hindernisse tussen hulle is nie. En as die liefde dan stééds bly wyk? Wel, dan’s ek jammer, dan’t ek my bes gedoen. Dis soos die perd, Amalia, waarvan jy meer weet as ek. Jy kan hom water toe vat, maar wat hy dan doen, is sý saak. Of hare.”

“En dis jou verskoning – jy kan die perd nie maak drink nie?”

“Dis die werklikheid, nie ’n verskoning nie. Bring vir Fred, dan kom sit julle hier en ek probeer die belemmerings tussen julle uit die pad kry sodat julle jul liefde kan herontdek en hervat.”

Sy staan so skielik van die bank op dat Thomas half terugsit.

“Fok Fred!” sê sy en gaan staan by die venster.

Hy draai weer skuins en kyk na haar rug, sien hoe sy haar bos swart hare skud. Sy draai om, maar bly net daar staan, hygend asof sy diep na asem soek.

Hy staan ook op, skink water uit ’n glaskraffie en vat die glas vir haar. Sy neem dit woordeloos, sluk twee, drie keer en staan met die glas in haar hand.

Wat doen haar man aan haar wat telkens sulke heftige reaksies van haar ontlok?

Sy druk die glas in sy hand terug, gaan diep ’n tissue uit haar handsak op die bank en dep onder haar oë en aan haar wang en ken. En glimlag. “Dankie, Tomás. Ek voel sommer baie beter. Die geselsie het baie gehelp. Jy’s ’n goeie terapeut, ek sal ’n afspraak vir ’n volgende sessie maak. Ek’s mos nou … ja, jou nuwe pasiënt.”

En stap uit, los die deur oop.

Hy staan steeds daar met die glas toe Annie inkom en dit uit sy hand vat. “Gaan jy uit vir middagete, of kan ek die tuna gaan kry?”

“Het sy nog ’n afspraak gemaak?”

“Sy moet glo eers haar dagboek raadpleeg, sy sal bel. Is jy orraait?”

“Haar volgende afspraak, maak dit die laaste van die dag, sy put mens uit, suig al jou energie uit jou uit.”

“’n Vamp. As jy my vra.”

“Ek vra jou nie,” brom hy, erg verwaai in Amalia Rojas Daneel se kielstroom.