Читать книгу Satyn Omnibus 7 - Ettie Bierman - Страница 5

Carmia is in die bed met ’n boek toe die foon eindelik weer lui, amper elfuur.

“Jammer, dit het bietjie langer geduur,” maak Vita verskoning. “Daar was ’n dingo by die lammers. Groot konsternasie! Ek het ook agternagehardloop om te gaan kyk. Die ding lyk soos ’n mak hond, net groter en meer aggressief. Waar was ons gewees? O ja, by Margo Vermeulen …”

Vita het nog altyd die manier gehad om rond en bont te spring en dan te verwag jy moet byhou by wat in haar kop aangaan. Carmia frons onbegrypend. “Wie?”

“Die bekende ontspanningskryfster. Jy weet mos van Margo Vermeulen? Sy skryf liefdesverhale en reisverhale.”

“Ja, natuurlik, almal weet van Margo. Maar hoe het jy by háár uitgekom?”

“Ek ken haar, onthou jy dan nie? Ek het ’n tyd lank met haar kleinseun uitgegaan. Deneys Vermeulen. Boeing-kaptein en ’n beeld van ’n mansmens. So ’n sexy smoocher, jy wil hom net gryp en kamer toe sleep. Maar so befoeterd jy kan met hom ploeg. Dwars en dominerend. Toe ons uitmekaar is, het dit op ’n rusie uitgeloop wat my ’n week lank migraine gegee het. Hy’s moeilik, maar sy ouma is ’n engel, die totale teenoorgestelde van hom.”

“Ek onthou jy en Deneys was nogal ernstig. Jy’t gesê hy’s jou droomman. Tot en met die groot rusie. Waaroor was dit nou eintlik?”

Vita antwoord vaag: “’n Simpel misverstand, toe ruk hy hom op. Dis tipies hy – ’n droom as jy dieselfde deuntjie as hy hoor, maar ’n nagmerrie as daar ’n vals noot kom.”

“Ek dog hy is Margo Vermeulen se seun?”

“Nee, kleinseun. Sy ouers is dood in ’n motorongeluk toe hy klein was, en Margo het hom grootgemaak. Sy is versot op hom, en dit moet ek toegee: hy is erg oor haar ook. Baie liefdevol en beskermend. Die Vermeulens is van KwaZulu-Natal se uitgelese aristokrasie, die sogenaamde suikerbaronne. Hulle woon noord van Durban, naby Ballito, op ’n spoglandgoed genaamd Skamanga. Een of ander Zoeloewoord, ek weet nie wat dit beteken nie.”

“Dit beteken wildepiesang. Ek het die naam in ’n tuinboek teëgekom. Maar hoekom op aarde het jy nou aan Margo Vermeulen gedink?”

“Omdat sy jou kan touwys maak oor hoe om ’n boek aan te pak,” sê Vita selfvoldaan. “Die kwaaivriendskap is tussen my en Deneys, nie tussen my en Margo nie. Ons het nog steeds kontak. Laas het sy gekla die artritis keil haar op. Haar vingers trek krom en is party dae só pynlik dat sy glad nie kan tik nie. Sy werk op ’n bandmasjien en die bure se dogter het haar manuskrip vir haar getik, maar dié is nou terug varsity toe en Margo sit gestrand. Sy het dringend hulp nodig – ’n permanente assistent of sekretaresse, en iemand met kennis van taal en grammatika. Die buurmeisietjie swot glo B.Com. en is beter met syfers. Sy is half Engels en haar spelling is beroerd. Margo moes agterna weer die manuskrip deurgaan om al die foute reg te maak. Dis tydrowend en dubbele moeite.”

Vita skep ’n slag asem, maar gaan dan onstuitbaar voort: “Die jop is nommerpas vir jou! En dit kom asof dit gestuur is. Terwyl ek besig was met die pot pap het ek van Margo onthou en besef julle twee is ideaal vir mekaar. Jy sal mal wees oor haar – sy is wat Ma sal noem ’n lady. Meer as honderd boeke op haar kerfstok. Jy kan by haar kers opsteek oor waar om te begin en te eindig, wie soen vir wie, wie baklei met wie en wie trou op die end met wie. Maklik!”

“Hokaai, stop die lorrie!” keer Carmia. “Wie sê sy het nie intussen dalk al iemand gekry nie?”

“Sy het nie.” ’n Tevrede grinnik slaan in Vita se stem deur.

“Hoe weet jy?” vra Carmia agterdogtig.

“Hoe ken jy my, lief-sussie?” vra Vita vroom. “Ek sit nie en hanna-hanna nie. Die lewe is te kort – as ek ’n ding wil doen, dan doen ek dit. Ek het haar gebel so tussen die pap en die dingo deur. Sy was vreeslik in haar noppies en kan nie wag om jou te ontmoet nie. Ek het belowe jy sal haar môre bel.”

Carmia is ontsteld. “Dis te gou! Ek het nog nie eens finaal by die koerant bedank nie.”

“Vir alle doeleindes hét jy – skriftelik én geestelik. Die SeeSterretjie het geval, in ’n doodloopstraat. Jy sal nooit bevordering kry nie, en volgende keer kry daardie seksmaniak jou in een van die fotograwe se donkerkamer beet. Moenie nou kleinkop trek nie, Carrie. Hierdie is ’n kans in ’n leeftyd, op ’n skinkbord vir jou gegee. Jy kan mos van ’n bandmasjien af tik?”

“Ja, dis nie ’n probleem nie. En ek het groot waardering vir Margo se werk. Maar … dis te halsoorkop. Ek is nie soos jy nie. Ek het tyd nodig om te dink en te beplan. Hoe kom ek elke dag in Ballito? Ek weet nie eens of daar busse of ’n trein loop nie.”

“Ek het eie diskresie gebruik en vir Margo gesê jy sal bereid wees om in te woon. Daar’s plek vir ’n hele leër. Skamanga-landgoed lyk soos iets uit Garden & Home, en dan kan jy ontslae raak van daardie neerdrukkende woonstel en agtertangse meubels.”

“Jy moes dit eers met my bespreek het voor jy beloftes gemaak het.”

“Dan het jy nou nog gesit en wik en weeg en tot die jaar toet uitgestel. So gaan ’n ou se lewe verby sonder dat jy iets konstruktiefs bereik.”

“Ek het nie eens behoorlike klere nie!”

Vita is min gepla. “Koop vir jou.”

“Waarmee?”

“Met geld, my liewe suster.”

“Wat ek waar kry?”

“Uit die verkope van jou agtertangse meubels. Skies as ek jou gevoelens seermaak, maar jy kan beter doen as plywood-meubels wat met spoeg aanmekaargeplak is. Raak ontslae daarvan. En van jou kerkbasaarklere. En van meneer Arno du Plessis en kie. Bel Margo môre. Asse-blief … Ek plaas geen druk op jou nie. As julle twee nie kliek nie, as julle om een of ander rede nie tot ’n vergelyk kan kom nie, is daar geen skade gedoen nie. Dan soek ons eenvoudig vir jou ander werk. Belowe?”

Dis soos in hulle koshuisdae toe Vita altyd die leier was in hulle eskapades en haar bangbroeksussie rem-rem saamgesleep het. En tog het alles altyd goed uitgewerk. Daarsonder sou Carmia nêrens gekom en niks gedoen het nie. Vita se instink was nog altyd in die kol. Dis dalk tyd vir ’n bietjie skietgee en haar vertrou.

“Ek is miskien glad nie die soort persoon wat Margo soek nie,” aarsel Carmia steeds.

“Jy is. Glo my,” dring Vita aan.

“Ek sal bel,” gee Carmia bes. “Maar ek belowe niks. Dalk kry meneer Jordaan vir Arno voor stok en kom vra hy om verskoning.”

“Ja, en dalk leer olifante vlieg.”

Carmia gaan die volgende oggend soos gewoonlik kantoor toe. Sy stel uit. Tot ná sy ’n berig gedoen het oor munisipale waardasies. En ’n stadsraadvergadering. En die slaggate in die paaie …

Totdat sy Arno toevallig aan die onderpunt van die gang sien loop. Dis asof dít die sneller trek en haar aktiveer. Hoekom het sy nog nooit voorheen besef hoe oninspirerend haar werk is nie? Is dít wat sy die res van haar lewe wil doen? En vir afwisseling bevat en bevoel word deur ’n orige man?

Skielik is sy haastig. Sy wag nie vir haar etensuur nie. Sy soek die selfoonnommer wat Vita haar gegee het en stap uit op die balkon aan die agterkant van die gebou. Hier is die ontvangs beter en sy sal nie gesteur word nie.

’n Sagte, gemoduleerde stem antwoord – dié van ’n lady, soos haar ma sal sê.

“Mevrou Vermeulen?” verneem Carmia.

“Vita!” roep die stem verras uit. “Hoe gaan dit met jou, kind?”

“Dis nie Vita nie, mevrou. Dis … e … haar suster.”

“Carmia, natuurlik! Jammer, maar julle stemme klink baie eenders. Sy het gesê jy sal bel – as jy jou moed kan bymekaarmaak.”

“Ek hét toe, ja … Môre, mevrou.”

“Môre. Ag, sê sommer Margo – ’n afkorting vir Margaret. Dis makliker vir jou en ’n kompliment vir my. Dit laat my jonger voel.”

So, dís hoekom Vita haar ook sommer op haar voornaam noem, nie mevrou nie en beslis ook nie tante nie.

“Hoe gaan dit by die koerant, Carmia?”

“Nie te goed nie …”

“En dis hoekom jy jou moed bymekaargemaak het?”

“Ja,” erken sy.

“Ek het ’n assistent dringend nodig, maar jy sal seker vooraf wil sien waarvoor jy jou inlaat?” Sy wag nie vir ’n antwoord nie en gaan vriendelik voort: “Ek moet môremiddag tandarts toe gaan – ’n beproewing vir my, daardie spuitnaald … Ná die tyd sal ek lafenis nodig hê, in die vorm van ’n koppie sterk, swart brousel om my kafeïenvlakke op te stoot. Ken jy die Vlieënde Dolfyn in Wesstraat?”

“Die koffieplek? Ja. Dis nie ver van ons kantoor af nie.”

“Kan ons mekaar daar ontmoet? Dit spaar jou die lang reis uit Ballito toe.”

“Dankie,” stem Carmia in.

Sy hou van die sagte, vriendelike stem. En sy en Margo het klaar iets gemeen wat haar meer op haar gemak laat voel: sy het ook ’n redelose vrees vir tandartse en spuitnaalde.

“Deneys bring my stad toe, die liewe kind. Ek bestuur nie meer nie, en hy het sake in Durban om af te handel. Tot hoe laat werk jy?”

“Tot halfvyf.”

“Piekfyn. Ek sal hom sê om my halfses te kom haal. Dit sal ons kans gee om mekaar te leer ken en besigheid te gesels. Sal dit jou pas?”

“Sekerlik.”

“Moet ek ’n rooi angelier op my lapel dra?” skerts Margo.

“Dis nie nodig nie. Ek het al soveel foto’s in koerante en tydskrifte gesien, en op boeke se buiteblaaie, ek sal u … jou dadelik herken, Margo.”

’n Mens kan nie anders as om van Margo Vermeulen te hou nie, dink Carmia. En dit sal inspirerend wees om vir so ’n beroemde en suksesvolle skrywer soos sy te werk. Sy voel weer daardie tinteling in haar are roer, ’n bruising van afwagting en opwinding. Dis die regte ding wat sy doen, al het Vita haar daarin geboelie.

Dit gaan werk. Sy voel dit … wéét dit.

Op pad terug na haar lessenaar in die algemene kantoor keer die nuusredakteur haar voor. “Daardie brief in my laai, meisie … Kan ek hom maar opskeur?” vra hy vaderlik.

Carmia druk haar selfoon in haar sak en skud haar kop. “Nee, meneer Jordaan. Ek het goed nagedink. Stuur hom maar deur na die redakteur toe.”

Hy frons. “Gaan dit nog steeds oor Arno?”

Carmia skud haar kop. Sy wil nie verder derms uitryg nie. Dis beter om weg te gaan sonder verwyte en kwade gevoelens. Sy het tog in ’n mate lekker gewerk hier en goeie ondervinding opgedoen.

Dit was ’n trapklip, anders was sy minder bekwaam vir joernalistieke werk. Selfs al val die onderhoud met Margo Vermeulen plat, het sy genoeg ervaring om vir ’n interessanter pos iewers anders aansoek te doen.

Toe Carmia die volgende middag by die Vlieënde Dolfyn instap, voel sy soos ’n ander mens. Vir die onderhoud het sy oë toegeknyp en ’n nuwe denimbroekpak op ’n uitverkoping gekoop – eerder ’n halfnommer te groot as styfpassend. ’n Langtermynbelegging en deel van haar nuwe beeld, het sy besluit.

Daarby dra sy ’n ligblou sybloes wat sy by Vita geërf het. Haar hare is stemmig agteroor gekam en vasgebind. Sy het ’n stringetjie pêrels aan en min grimering, net genoeg om die sprinkeling sproete oor haar wangbene en effense wipneus te verbloem. Sproete is onprofessioneel en laat haar oë soos ou wyn lyk – meer gelerig as bruin. “Katoë,” het haar ma kleintyd getroos en belowe hulle sal donkerder word later, soos sy ouer word. Maar hulle het nie.

Sy herken Margo dadelik. Sy lyk ’n bietjie ouer as op haar foto’s, maar steeds treffend, met die verfynde grasie van ’n ballerina: haar hare laag in haar nek geknoop, goue hangoorbelle en ’n helderkleurige Meksikaanse sjaal om haar skraal skouers. Op die tafeltjie voor haar lê ’n bruin leerhandsak en Gucci-donkerbril. ’n Lady met ’n skeut boheemse kunstenaar, dink Carmia geamuseerd.

Margo het peinsend voor haar uitgestaar, maar sy kyk op en haar gesig verhelder toe Carmia langs haar tafeltjie gaan staan. “Carmia? Ek kan sien jy en Vita is susters. Kom sit. Koffie?”

“Dankie. Jammer as ek laat is. Het u … het jy lank gewag, Margo?”

“Nou net gekom, ’n halfminuut gelede.”

“Ek het al soveel van jou boeke gelees, dis ’n eer om jou te ontmoet.”

Margo is beskeie. “Dis lief van jou. Jy laat my goed voel.”

Carmia trek ’n stoel aan die oorkant van die tafel uit. “Was die tandarts baie erg?” vra sy simpatiek.

“Medium – net een stopsel. Dis sommer ek wat so kleinserig is. Ek het vooraf vir my tandarts gesê hy moet ’n groot L voorop my lêer skryf, sodat hy elke keer kan onthou om sag te werk, want hierdie pasiënt is ’n lafaard.”

“Ek is ook,” bieg Carmia. “Ek noem dit dentofobie: ’n vrees vir groot, fris hande geheg aan harige voorarms soos ’n stoeier s’n, wat skerp voorwerpe in ’n mens se mond indruk.”

Margo lag en dit breek die ys. Sy vra na Vita uit, en na die omstandighede by SeeSter. Sy vertel van ’n uitgebreide toer wat sy twee jaar gelede onderneem het deur die lengte en breedte van Australië, van Perth tot in Brisbane, en van Adelaide tot by Darwin in die verre noorde.

“En te boek gestel het,” voeg Carmia by. “Waltzing Mathilda in die bekveld. ’n Slim titel, wat mens prikkel om die boek te lees. Ek het ’n kopie gekoop voor ons vir Vita en Andy op Saddleback Ranch gaan kuier het. Ek wou nie soos Piet Pampoen daar aankom sodat my suster haar vir haar javelfamilie moet skaam nie.”

“Ek lees ook eers na voor ek ’n vreemde land of plek besoek. Dit maak dat ’n mens meer uitsien, meer die atmosfeer indrink en meer oplettend rondkyk. Jy praat van jou familie … Jou ouers boer in Namibië, nie waar nie?”

“Dis reg. Naby Soutpan, op die rand van die Namib.”

“Ek onthou, ja. Dis seker waarom Vita aanklank gevind het by Australië se woestynklimaat en die playas, oftewel die droë soutmere. Eyre-meer herinner ’n mens aan Etosha – dieselfde roerlose, uitgestrekte stilte. Net jy en jou siel en die blou van onse hemel …”

Sy neem ’n sluk van die geurige koffie wat die kelner voor haar neergesit het en ’n vonkeling blink in haar gitswart oë. “Of was dit eerder ’n geval van aanklank vind by die macho skaapboer?”

“Ek dink sy sou soos ’n baksteen vir Andy geval het selfs al het hy in New York gewoon. Hy is ’n baie besonderse ou.”

Margo is stil, met dieselfde peinsende uitdrukking as netnou. “Ek het lank bly hoop sy trou met my kleinseun. En ek dink hy het ook so gehoop. Ek weet nie wat in die verhouding skeefgeloop het nie, en hy praat ook nie uit nie. Klap soos ’n oester toe as ek uitvra en weier om Vita se naam te noem.”

“Is hy nog steeds kwaad vir haar?”

Margo sug. “Deneys is die soort man wat jy langs jou wil hê as ’n leeu jou storm. Hy floreer op uitdagings. Hy is sorgsaam en – te oordeel na die lyftaal van vroumense as hy naby kom –

blykbaar romanties. Hy is hulpvaardig en sy deur staan altyd oop vir ander. Maar dis ongelukkig waar die kind se deugde ophou. My kleinseun is vol draadwerk as dit kom by vergewe en vergeet.”

“Is daar nie ’n nuwe meisie in sy lewe nie?”

“So half en half … Die buurmeisie op Zimbali, wat my manuskrip getik het. Tasha. Sy’s gaande oor hom. Deneys neem haar gereeld uit en hulle is goeie maats, maar ek weet nie hoe hy regtig oor haar voel nie.”

Margo gesels nog ’n rukkie oor haar kleinseun, aan wie sy heel duidelik verknog is. Dan begin praat sy sake: “Ek weet jy het ’n driejaar-diploma in joernalistiek. Jy het uit die aard van die saak ’n taalaanleg en is natuurlik rekenaargeletterd. Het jy ’n rybewys, Carmia?”

“Aanvanklik op ’n trekker geleer en toe op ’n tientontrok, maar ek het darem my rybewys gekry in my pa se Fordkar. Al sit ek sonder ’n motor, het ek gereeld die koerant se afleweringsvoertuig bestuur as daar ’n krisis was met die bode.”

“Dis ’n verligting. Deneys is altyd gewillig om te help, maar hy is ’n vlieënier by Jakaranda-lugdiens. Sy werk bring mee dat hy dikwels weg is op vlugte en hy kan nie altyd sy lastige ouma rondkarwei nie. Ek wil ook nie ’n oorlas vir hom wees nie. ’n Deel van jou pligte sal dus wees om chauffeur te speel.”

Sy lyk geamuseerd. “Darem nie met ’n lorrie of ’n trok nie. Daar’s genoeg motors op die plaas en een vir jou eie gebruik. ’n Kia-sportmodel – dit was myne toe ek nog self rondgery het. Voor die artritis en jig en rumatiek en al die ander ipekonders my ingehaal het.” Sy wys ter verduideliking vir Carmia haar skeefgetrekte hande, voor sy hulle weer selfbewus buite sig op haar skoot wegsteek.

“Ek weet dis baie pynlik. Is daar nie medikasie wat help nie? Antisuurpilletjies?”

“Nie eintlik nie.” Margo bestel nog koffie en verander die onderwerp. “Ek is nie ’n slawedrywer nie. As die muse en inspirasie daar is, werk ek soms tot sesuur smiddae. Maar gewoonlik net soggens van nege tot een. Naweke is jy vry, tensy ons lus het vir fliek of die teater, of ’n uitnodiging kry vir ’n braai of ’n ding. Vita het gesê jy is bereid om in te woon. Het ek reg verstaan?”

Carmia knik, die voorbehoude wat sy teenoor haar suster geopper het, vergete. Sy en Margo is op dieselfde golflengte. Sy hou van die ouer vrou en sal goed met haar klaarkom. Soos Vita gesê het: in teenstelling met haar skiewiejop by die koerant, is hierdie ’n gulde geleentheid wat sy met albei hande moet aangryp.

“Skamanga is elf kilometer duskant Ballito en dalk ’n bietjie afgesonder. Sal jy nie eensaam wees en na Durban se opwinding verlang nie?” vra Margo.

“Nee, want ek is nie ’n stadsmens nie. Lawaai en skares mense put my uit. Ek verkies stilte en rustigheid, weg van al die geraas. Solank ek ’n lekker dik boek het om te lees, is ek gelukkig.”

“Vita – liewe kind wat sy is – is mos nie ’n leser nie. Te besig om pret te hê … Maar jy en ek kon ma en dogter gewees het,” antwoord Margo ingenome.

Sy haal ’n papiertjie uit haar handsak, wat sy fronsend bekyk voor sy dit opfrommel en in haar piering plaas. “Deneys wil hê ek moet aftree, ophou skryf en my lewe gemakliker maak. Hy is nie ten gunste daarvan dat ek ’n assistent aanstel nie, maar ek is nog nie reg om ’n huislêer te word nie. Ek het hom oortuig dis net my hande wat lol, die res van my het nog baie woema. Uiteindelik het hy toegegee, met die voorwaarde van ’n lys vrae wat ek vir jou moet vra. Maar dis sommer nonsens. Ek kan mos sien jy is nie ’n skelm en ’n kansvatter nie.”

’n Skelm en ’n kansvatter? Carmia verstyf. Is dít wat Deneys Vermeulen van haar dink? Sy ouma dink die son skyn uit hom, maar sy weet sommer nou al sy gaan nie van die aanmatigende kaptein Vermeulen hou nie.

Vita het ook nie. Hy het haar ’n migraine gegee … Wat het sy hom genoem? Dwars en dominerend. So befoeterd jy kan met hom ploeg.

Carmia het ’n spesmaas dis ligweg gestel. Die man klink meer as net dwars en stroomop. Hy dink natuurlik hy’s kaas – net omdat hy geld het, blykbaar aantreklik is en ’n vliegtuig kan vlieg. Hoe moeilik kan dit nou wees? Seker nie moeiliker as ’n volgelaaide skaaptrok of ’n nukkerige trekker sonder remme nie. Sy is nie beïndruk nie, en sy gaan nie toelaat dat hy sy ouma of vir haar intimideer nie. Hopelik is hy dikwels weg van die huis af, sodat sy hom min te sien kry.

“Ons hoef nie naweke rond te ry as jy nie wil nie,” opper Margo toe sy die frons en huiwering op Carmia se gesig lees. “Moenie voel jy sal heeltyd opgesaal wees met ’n bekwaalde ou vrou se geselskap nie.”

“Dis nie opgesaal nie, dis ’n voorreg!” protesteer Carmia. “Ek is dol oor fliek en teater. Tussenin sal ons naweke omgesels en nuwe temas vir boeke bedink. Ek hou van motor bestuur. Ons kan baie rondry as jy wil. Of sommer net opgekrul in ’n groot stoel sit en lees.”

Buitendien sal sy nooit aan Margo as “oud” dink nie. Daar is ’n klassieke skoonheid aan haar wat nie in tyd of ouderdom gemeet kan word nie.

“En koffie drink,” las Margo by.

Sy noem ’n salaris wat Carmia se oë laat rek. Amper dubbel wat sy by SeeSter gekry het, en dit vir minder as ’n voldag se werk, met huisvesting ingesluit? Dit klink soos die paradys – selfs met die slang ingesluit, in die vorm van die aggressiewe, vyandige ekskêrel van haar suster. Solank die kêrel net onthou sy werk vir sy ouma en nie vir hóm nie …

Daar is nog baie om uit te klaar: datums, verlof, pligte en ander detail. Margo het die agtergrond geskets van die manuskrip waaraan sy werk en is besig om ’n boek van haar wat Carmia saamgebring het te teken, toe sy skielik opkyk. Sy sit die pen neer en haar gesig verteder.

Carmia draai om om te sien wat Margo se aandag afgetrek het. En skielik is haar aandag ook nie by woordverwerkingsprogramme, bandmasjiene en redigering nie. ’n Man het by die koffiewinkel ingestap en is besig om tussen die tafeltjies deur te vleg op pad na hulle toe.