Читать книгу Саха саарына Тэрис - Группа авторов - Страница 2

Тимир былаас эстээтин,

Тирэх өйүн сүтэрэн,

Тирии таһынан

Тиэрэ-маары тыллаһар,

Тиэрэ-таары көрөн сылдьар,

Тэлиэс-былаас хамсанар,

Тиэрэ-мээнэ быһыыланар

Киһи сатаан ыатарбат

Дьоно бөҕө үксээбитэ.

Уҥа, хаҥас барары,

Ортотунан оломнууру

Оҥкуллааммыт билбэппит.

Ханан киирэн,

Таба суолу тутары

Тэһэ көрөн ылбаппыт.

Ол да буоллар,

Билэр курдук, мөккүһэр

Киһи – саха айылгыта.

Сайдыылаах үйэ

Сабыыларын арыйар,

Саха тугун биллэрэр,

Самныбыт киэнин

Сатаан күүһүрдэр.

Санаа сааһын булбакка,

Саха кыайан түмсүбэккэ,

Сатарыйыы кэҥиэхтээҕэ,

Сатала суох дириҥиэхтээҕэ.

Саргылаах өҥ кырыска

Сатаан таба үктэммэккэ,

Саха төрүт үгэһигэр

Сэнээн, чиҥник тирэммэккэ,

Тэмтэргэммит кэлиэхтээҕэ,

Саха тиһэххэ тэбиллиэхтээҕэ.

Ону Тойон таҥара

Урааҥхайы дириҥ дьуоҕаттан

Оруу тардан уһугуннарар,

Оннубутун булларар,

Уһуу уолун ыыппыта…

Таҥара тылын тиэрдээччи

Саҥа үйэ уратытын

Сандаарда көрөр үөрэхтээҕэ.

Оннук эрдэ сайдыбыт

Охонооһойоп Лааһар —

Үрдүгүнэн ыырдаммат

Сатыы санаалааҕы2

Санаа тиийбэт үрдүгүнэн

Сайа тыыннаран дайыппыт,

Сахалары сайыннарбыт

Саха бастыҥ саарына.

Бас туттубут чулуу уолбут

Барытыгар бастыҥ буолбут:

Хара үлэҕэ хаайтарбат,

Сүгэ ылан, мас кэрдэн

Сылайбакка батырҕатыа,

Саһаан охсон бачырҕатыа,

Суоран, умнаан кылбатыа,

Дьиэ тутан дьэндэтиэ.

Ходуһаҕа хоһуунунан,

Хоппот сыппах хотуурунан

Оту сыалыы быһарынан

Кэпсэлгэ киирбит охсооччу.

Буор хаһан бурҕайар,

Оҕуруотун дьаһайар.

Көтөҕүүгэ-сүгүүгэ,

Көргө оонньоон тустууга

Көрүҥүттэн таһынан

Кини чахчы баардааҕа.

Өй үлэтигэр үтүрүйтэрбэт,

Саха тылын киэҥ эйгэтигэр,

Сэмсии сылдьан үөрэтэр.

Суруйбута элбэҕинэн,

Кинигэтэ үксүнэн,

Биллибитэ бэрдинэн

Бастыҥ буолуо оҥоробун.

Илиилэригэр күүстээхтэр,

Кыратытан сэнээннэр,

Илиилээри тииһэннэр

Эчэйэ сыһаллар.

Өйдөөхпүт дэнээччилэр,

Өс киирбэх сэнээннэр,

Өй былдьаһан,

Үөрбэ тылга түһэллэр.

Кырдьыгынан сылдьар

Кыһалҕата сүрдээх,

Кыаллыбата элбэх.

Лааһар онтон кыһаллыбат,

Сирэйинэн сылдьар,

Итэҕэһи көрөн кээспэт,

Тойон диэн толлубат,

Доҕорум диэн аһыммат.

Соҕотоҕун даҕаны

Солуу турар ыараханы.

Тэрис – үксү билээччи,

Инникини билгэлээччи,

Саҕалааччы, төрүттээччи,

Уһуйааччы, көҕүлээччи,

Сатабыллаах тэрийээччи,

Санаатын тиһэҕэр тиэрдээччи!

Тэрис – куолаһа кубулуйбат,

Иннинэн чугуйбат,

Кэннинэн кэхтибэт,

Этэр тылын эҕириппэт,

Саҕалаабытын энчирэппэт,

Санаатын булгуруппат

Туп-туруору киһи.

Тэрис – харса суох үлэһит,

Хайҕалга хараҥарбат,

Наҕараадаҕа наадыйбат,

Аакка-суолга тардыспат,

Солоҕо-чыыҥҥа суудайбат

Суп-судургу киһи.

Тэрис – саха Учуутала.

Соҕурууттан-хотуттан,

Илинтэн-арҕааттан

Эҥинэ бэйэлээхтэр

Үөрэттэрэн бараллар,

Сүбэлэтэн байаллар.

Айыытын балаҕана

Сабыллыбат аана.

Сайсарыга саха тыына

Салыйбаттыы сайа тыынар!

Саха аймах уруккутун,

Быралыйбыт былыргытын,

Устуоруйа чахчыларын,

Итэҕэлин, үгэһин,

Көнө төрүт майгытын,

Олох сиэрин, куолутун

Урутунан билбитэ,

Ону дьоҥҥо ууммута,

Уһуйааччы буолбута

Уларытыы таһаарбыта.

Тэрис моонньо суон,

Саха сойбут итэҕэлин

Уонна төрүт култууратын

Ыбыс-ыарахан сыарҕатын

Чугуйбакка дьүккүйэр!

Уҥа-хаҥас өттүгэр

Уҥмат-бүппэт уһун тыыннаах,

Улугурбат сындаалаах,

Уйарҕаабат уйулҕалаах,

Уурастаабат оҥоһуулаах,

Оҕуруктаах иҥэ өйдөөх,

Уорааннаах уһун олуктаах,

Охсор сата тыллаах

Уордаах боотур уолаттардаах,

Уххан курдук

Улуу суруналыыстардаах,

Дабыл курдук

Талба сэһэннэрдээх.

Сэлиитин сиппэккэ,

Сир-бырах хаалан иһэр,

Кэскилин өйдөөн,

Кэнниттэн сэнньэлиһэр

Сэпсигир оҕонньоттордоох,

Эрэллэрэ иннигэр

Эдэр ыччаттардаах —

Кини үөрэҕэ кэскиллээх!