Читать книгу Skepelinge - Karel Schoeman - Страница 5

‘Dít was my droom. Ek was in ’n huis wat vir my vreemd was, wat twee verdiepings gehad het. Dit was “mý huis”. Ek was op die boonste verdieping. Dáár was daar ’n soort woonkamer waarin daar fraai ou meubelstukke in rokokostyl gestaan het. Aan die mure het daar kosbare ou prente gehang. Ek was verwonderd oor die feit dat dit veronderstel was om mý huis te wees en het by myself gedink: Glad nie sleg nie! Maar toe val dit my by dat ek nog nie geweet het hoe dit op die onderste verdieping lyk nie. Ek het by die trap af gegaan en op die grondverdieping beland. Dáár was alles veel ouer, en ek kon sien dat hierdie deel uit ongeveer die vyftiende of sestiende eeu dateer. Die inrigting was Middeleeus, en die vloer het uit rooi baksteen bestaan. Alles was nogal donker. Ek het van een kamer na die ander beweeg, en gedink: Nou moet ek die huis tog heeltemal verken!

‘Ek het by ’n swaar deur gekom, wat ek oopgemaak het. Daaragter het ek ’n kliptrap gevind wat na die kelder lei. Ek het afgedaal en my in ’n mooi gewelfde, besonder ouderwetse vertrek bevind. Ek het die mure ondersoek en vasgestel dat daar tussen die gewone messelklip lae baksteen aanwesig is; die messelkalk het baksteenfragmente bevat. Daaraan het ek herken dat die mure uit die Romeinse tyd dagteken. My belangstelling het nou sy toppunt bereik. Ek het ook die vloer ondersoek, wat uit plaveiklippe bestaan het. In een daarvan het ek ’n ring ontdek. Toe ek daaraan trek, het die klipplaat opgelig en opnuut was daar ’n trap. Dit was smal kliptreë wat in die diepte gelei het. Ek het afgedaal en ’n lae grot betree. Dik stof het op die grond gelê, met beendere en erdewerkskerwe daarin soos oorblyfsels van ’n primitiewe kultuur. Ek het twee klaarblyklik baie ou en half vervalle mensskedels ontdek.—Toe het ek wakker geword.’2

Hoe wetenskaplik my oorspronklike bedoelings ook was, kan die boek waarin hierdie proses vasgelê is dus nie anders as subjektief, eensydig en willekeurig wees nie, en die proses self is tentatief en aarselend, ’n huiwerige afdaal in die skag van die verlede. Werktuiglik het ek gaan sit om eenvoudige familiememoires op te teken, en tog is dit eggo’s van D.H. Lawrence wat dramaties of melodramaties by my opkom waar ek begin:

Reach me a gentian, give me a torch

let me guide myself with the blue, forked torch of this flower

down the darker and darker stairs, where blue is darkened on blueness,

even where Persephone goes …3

‘Hoe dieper ek kom,’ het Jung oor sy droom geskryf, ‘des te vreemder en donkerder het dit geword.’4