Читать книгу Doping w sporcie - Группа авторов - Страница 44

Insulinopodobny czynnik wzrostu typu 1 (ang. insulin-like growth factor-1 – IGF-1) to peptyd zasadowy o masie cząsteczkowej 7,5 kD, złożony z 70 aminokwasów. Syntetyzowany jest głównie w wątrobie, a proces ten regulowany jest przez hormon wzrostu (GH), w mniejszym stopniu przez estrogeny, parathormon oraz glikokortykoidy. Swoją budową przypomina cząsteczkę insuliny, a w osoczu związany jest ze specyficznymi białkami nośnikowymi. Jego działanie zostało potwierdzone już w wieku płodowym, ponieważ odpowiada za rozwój organizmu w tym okresie. Fizjologicznie najwyższe stężenie obserwuje się w okresie dojrzewania i szybkiego wzrastania.

Działanie IGF-1 wiąże się ściśle z osią GH/IGF-1 (IGF-1 jest uważany za najważniejszy przekaźnik działań GH w ustroju). Rola IGF-1 polega na pobudzeniu wzrostu i regeneracji tkanek, zwłaszcza chrzęstnej. Poza tym zwiększa on glikolizę, zmniejsza lipolizę oraz hamuje apoptozę. Insulinopodobne działanie IGF-1 to przede wszystkim stymulowanie wychwytu glukozy przez adipocyty i komórki mięśniowe.

Insulinopodobny czynnik wzrostu typu 1 został zarejestrowany pod nazwą Increlex do leczenia dzieci z zaburzeniami wzrostu na tle niedoboru IGF-1. Działania niepożądane na podstawie charakterystyki produktu leczniczego obejmują: hipoglikemię, wymioty, reakcje alergiczne, wypadanie włosów, hipertrofię tkanek w miejscu wstrzyknięcia, bóle stawów, wysiękowe zapalenie ucha środkowego, przerost migdałków i grasicy, zaburzenia rytmu serca, wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego i obrzęk tarczy nerwu wzrokowego. W razie podejrzenia lub zdiagnozowania jakiejkolwiek choroby nowotworowej IGF-1 jest przeciwwskazany. Ostre przedawkowanie preparatu IGF-1 może prowadzić do ciężkiej hipoglikemii, natomiast przewlekłe stosowanie do objawów akromegalii i gigantyzmu.

Jako środek dopingujący jest aplikowany w celach anabolicznych, a ostatecznym efektem jego zastosowania jest wzrost objętości i masy włókien mięśniowych. Mechanizm działania polega na pobudzeniu wychwytu aminokwasów, przyspieszeniu transkrypcji i translacji mRNA oraz zwiększaniu ilości jąder w komórkach mięśni. Zwykle, na potrzeby dopingu, IGF-1 stosowany jest jednocześnie z innymi środkami o działaniu anabolicznym.