Читать книгу Doping w sporcie - Группа авторов - Страница 58

Stosowanie β₂-mimetyków obarczone jest ryzykiem wystąpienia wielu działań niepożądanych, które u zdrowych sportowców w trakcie wysiłku fizycznego mogą prowadzić do poważnych następstw zdrowotnych, w tym zgonu. Do najważniejszych należą działania niepożądane ze strony układu sercowo-naczyniowego, takie jak: rozszerzenie naczyń i zmniejszenie obwodowego oporu naczyniowego, tachykardia odruchowa i w wyniku pobudzenia receptorów β₁ w mięśniu serca, działanie inotropowe dodatnie, arytmie spowodowane wpływem na receptory β₁ w kardiomiocytach i hipokaliemią. Działania te są szczególnie niebezpieczne u osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego. U osób z nadczynnością tarczycy leki te mogą nasilać objawy związane z tym schorzeniem poprzez zwiększenie obwodowej konwersji hormonów tarczycy i bezpośredni, wspomniany powyżej, wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Dodatkowo leki z tej grupy mogą powodować drżenie mięśni szkieletowych, bóle głowy, wzrost stężenia kwasu mlekowego w osoczu oraz hiperglikemię, które mogą niekorzystnie wpływać na aktywność sportową.

Udowodniono, że stężenie β₂-mimetyków w surowicy po inhalacji wynosi ok. 20% wartości stężenia po podaniu dożylnym dawki wywierającej ten sam efekt bronchodylatacyjny. Niższe stężenia w surowicy po podaniu wziewnym w stosunku do drogi doustnej lub dożylnej przyczyniają się do zmniejszenia systemowych działań niepożądanych β₂-mimetyków.

Piśmiennictwo

1. Andersen K.F., Kanstrup I.-L.: Effects of acute oral administration of 4 mg salbutamol on exercise performance in non-asthmatic elite athletes. J. Exerc. Physiol. Online 2009; 12: 36–47.

2. Barisione G., Baroffio M., Crimi E. i wsp.: Beta-Adrenergic Agonists. Pharmaceuticals (Basel) 2010; 3: 1016–1044.

3. Billington C.K., Penn R.B., Hall I.P.: β₂ Agonists. Handb. Exp. Pharmacol. 2017; 237: 23–40.

4. Cazzola M., Page C.P., Calzetta L. i wsp.: Pharmacology and therapeutics of bronchodilators. Pharmacol. Rev. 2012; 64: 450–504.

5. Cazzola M., Page C.P., Rogliani P. i wsp.: β₂-agonist therapy in lung disease. Am. J. Respir. Crit. Care Med. 2013; 187: 690–696.

6. Collomp K., Candau R., Lasne F. i wsp.: Effects of short-term oral salbutamol administration on exercise endurance and metabolism. J. Appl. Physiol. 2000; 89: 430–436.

7. Gawlik R., Kurowski M., Kowalski M. i wsp.: Asthma and exercise-induced respiratory disorders in athletes. The position paper of the Polish Society of Allergology and Polish Society of Sports Medicine. Post. Dermatol. Alergol. 2019; 36: 1–10.

8. Hostrup M., Kalsen A., Auchenberg M. i wsp.: Effects of acute and 2-week administration of oral salbutamol on exercise performance and muscle strength in athletes. Scand. J. Med. Sci. Sports 2016; 26: 8–16.

9. Kalsen A., Hostrup M., Bangsbo J. i wsp.: Short-term ingestion of salbutamol increases isometric muscle power in endurance athletes. Eur. Resp. J. 2012; 40(supl. 56): 853.

10. Kindermann W., Meyer T.: Inhaled β₂-agonists and performance in competitive athletes. Br. J. Sports Med. 2006; 40(supl. I): i43–i47.

11. Kitaura T.: How β₂-adrenergic agonists induce skeletal muscle hypertrophy. J. Phys. Fitness Sports Med. 2013; 2: 423–428.

12. Lynch G.S., Ryall J.G.: Role of β-adrenoceptor signaling in skeletal muscle: implications for muscle wasting and disease. Physiol. Rev. 2008; 88: 729–767.

13. McGraw D.W., Liggett S.B.: Molecular mechanisms of β₂-adrenergic receptor function and regulation. Proc. Am. Thorac. Soc. 2005; 2: 292–296.

14. Schmidt E.W., Ulmer W.T., Rominger K.L.: Pharmacokinetics and pharmacodynamics of β₂-agonists (in the light of fenoterol). Respiration 1995; 62: 190–200.

15. Węglarz L., Grzanka A., Rogala B. i wsp.: β₂