Читать книгу Morawiecki i jego tajemnice - Tomasz Piątek - Страница 6

Spryt to za mało. Tomasz Misiak, czyli brakujące ogniwo. Towarzyskie i biznesowe więzi Misiaka i Falenty. Dom maklerski wychwala firmę aferzysty. Jak Falenta wkradł się w łaski syberyjskich władców węgla. Misiak, Szustkowski i wspólni znajomi z Rosji

Skąd jednak Robert Szustkowski miałby wiedzieć, jak i których polskich polityków da się zwabić na cyniczne pogaduszki nad ośmiorniczkami? Skąd miałby wiedzieć, że nawet osoby najwyżej postawione są na tyle nieostrożne, aby dać się nagrać? Skąd wiedziałby, jak i kto powinien ciągnąć za język lekkomyślnych mężów stanu? Skąd wiedziałby, jak uśpić czujność swych ofiar, żeby beztrosko jadły i plotkowały?

Szustkowski prowadził bujne życie towarzyskie w Warszawie i luksusowym podwarszawskim Konstancinie. Ale otaczał się tam głównie celebrytami i biznesmenami, nie posłami i ministrami. Jeśli chodzi o polityków, to – jak się zdaje – znał lepiej rosyjskich niż polskich. Co prawda, były wiceminister obrony Jacek Kotas przez 14 lat pracował u Szustkowskiego jako prezes spółek Grupy Radius. Ale Kotas związany był z PiS, a w aferze taśmowej nagrywano głównie polityków PO (przynajmniej o ile wiemy). A wbrew temu, co przez ostatnie lata pisał ten czy ów rozczarowany publicysta, nie każdy spośród liderów PO jest nierozgarniętym naiwniakiem. Gdyby wszystkich ich zaczęto równocześnie zapraszać do jednej zacisznej restauracji, niektórzy z nich mogliby wyczuć podejrzany swąd w aromacie duszonych ośmiorniczek. Aby przeprowadzić taką operację, trzeba było działać przemyślnie. Trzeba było wiedzieć, która z potencjalnych ofiar łatwo się rozluźnia, nie jest podejrzliwa i nie trzyma języka za zębami. Cała akcja byłaby bardzo trudna bez kogoś, kto by znał członków ówczesnej elity władzy, cieszył się ich zaufaniem, zapraszał do restauracji, oswajał ich z nią, wyrabiał w nich nawyk odwiedzania lokalu, a w razie potrzeby – ciągnął za język.

Ci, co go znają, przedstawiają Szustkowskiego jako spryciarza, zarazem groźnego i ujmującego. Jednak, jak się zdaje, daleko mu do mistrza wyrafinowanych psychologicznych operacji.

– Sprytny jest, ale to nie mózg – mówi Ewa Domżała, która razem z nim zakładała Grupę Radius. – Przez lata Robert robił u „sołncewskich” za takiego „przynieś-wynieś-pozamiataj”.

Jeszcze niżej – i to znacznie niżej – wszystkie moje źródła oceniają kompetencje intelektualne Marka Falenty. Nie wierzą, aby on sam mógł wymyślić i przeprowadzić operację z nagraniami.

– On nawet swoich spółek często nie umiał poprowadzić. Nieraz bywało tak, że ktoś musiał mu tłumaczyć, o co chodzi w jego własnym biznesie – mówi jeden z informatorów.

Dlatego należy wykluczyć, że Robert Szustkowski i Marek Falenta byli pomysłodawcami i autorami skomplikowanej, brawurowej operacji podsłuchowej na szczytach władzy. Wypadałoby raczej przypisać im rolę wykonawców. Wykonawców, którzy posiłkują się doświadczeniem mafii sołncewskiej w wabieniu polityków do skrycie okablowanych lokali i przeszczepiają to doświadczenie na polski grunt.

Przez dłuższy czas w tę drugą możliwość też powątpiewałem ze względu na ograniczone rozpoznanie środowiska polskich dygnitarzy przez Roberta Szustkowskiego (nie mówiąc już o znacznie mniej zdolnym i obytym Falencie). Jednak wątpliwości się rozwiały, kiedy się dowiedziałem o znajomości Szustkowskiego i bliskiej zażyłości Falenty z pewnym biznesmenem i byłym senatorem. To bywalec platformerskich kręgów, doskonale wtajemniczony w obyczaje polskich polityków. Jak również – odnotujmy – dobry znajomy Mateusza Morawieckiego.

Chodzi oczywiście o wspomnianego wcześniej Tomasza Misiaka.

Misiak to przebojowy założyciel firmy Work Service (wielka agencja pracy tymczasowej), który wprowadził Falentę do świata wielkiego biznesu.

– Widziałem, że wszędzie go za sobą ciągnie, przedstawia ważnym ludziom. Nie bardzo wiedziałem, po co Misiak to robi. Przecież ludzie zwykle przyjaźnią się z osobami równymi sobie intelektualnie – mówi źródło, które obserwowało z bliska tę dziwną relację. W 2012 r. Misiak wszedł na dwa lata do rady nadzorczej Hawe SA. W spółce tej Falenta był jednym z najważniejszych akcjonariuszy aż do 2015 r.27, kiedy to pozbył się akcji firmy28.

Aczkolwiek nieraz wyglądało to tak, jakby Falenta poniekąd ukrywał swoją władzę nad firmą. Zobaczmy, jak nieprzejrzysta była struktura własnościowa Hawe SA w 2012 r., gdy były senator Misiak wszedł do jej rady nadzorczej. Niezależny raport Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych tak opisywał akcjonariat spółki:

„Dominującym akcjonariuszem jest TrinityBay Investments Ltd. – spółka zarejestrowana na Cyprze, który posiada 28,22% akcji. Poprzedni bezpośredni posiadacz Presto Sp. z o.o. – spółka zajmująca się zarządzaniem aktywami oraz doradztwem finansowym, drogą darowizny przekazała powyższy pakiet akcji swojej spółce córce, w której posiada 100% udziałów. Prezesem Presto jest Krzysztof Rybka [szwagier Marka Falenty – T.P.] – obecny wiceprezes zarządu Hawe oraz członek rad nadzorczych spółek zależnych. Z kolei posiadaczem blisko 100% udziałów w Presto Sp. z o.o. jest Irena Falenta [matka Marka Falenty – T.P.]. Drugim co do wielkości akcjonariuszem jest Marek Falenta z pakietem 9,58%”29.

Żeby jeszcze bardziej skomplikować sprawę, w tym samym 2012 r. do Komisji Nadzoru Finansowego wpłynął na przykład raport takiej treści: „Marek Falenta dokonał darowizny w wykonaniu której przeniósł 3.523.340 akcji Hawe (dalej „Akcje Hawe”) na rzecz spółki FALENTA INVESTMENTS LIMITED utworzonej i działającej zgodnie z prawem cypryjskim […] mającej siedzibę: Arch. Makariou III, 33 Frixos Court, 6017, Larnaca, Cypr (dalej „Falenta Investments”). Falenta Investments jest podmiotem zależnym od Marka Falenty, w którym Marek Falenta posiada bezpośrednio 100% udziałów w kapitale zakładowym”30.

Czy członek rady nadzorczej Tomasz Misiak umiał się orientować w tej plątaninie? A może to on podszeptywał mniej doświadczonemu koledze, jak to wszystko misternie splątać?

Pytanie zasadne o tyle, że według wszystkich moich źródeł inicjatywa w tandemie Misiak–Falenta zazwyczaj należała do Misiaka. On też zdawał się odgrywać rolę protektora Falenty w 2014 r., gdy wszedł do rady nadzorczej Domu Maklerskiego IDM SA31.

Dom ten wcześniej oferował akcje Hawe SA i innych spółek Falenty, a nie ostrzegał nabywców, że jest z tymi spółkami powiązany32. W „Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Domu Maklerskiego IDM SA w roku 2007 r.” czytamy, że Dom Maklerski IDM SA od grudnia 2006 r. posiadał 100 proc. akcji spółki Electus SA (wcześniej miał 50,05 proc. akcji, ale w grudniu wykupił brakujące 49,95 proc. od Marka Falenty, jego ojca Waldemara i jego siostry Jolanty Falenty-Rybki). We wrześniu 2007 r. Dom Maklerski IDM SA od spółki Electus SA kupił spółkę Electus Hipoteczny Sp. z o.o.33 Jeden i drugi Electus zostały założone przez Marka Falentę i jego ojca Waldemara (z tym że drugi Electus w chwili założenia nazywał się SCF)34.

Po przejęciu Electus SA przez Dom Maklerski IDM SA Falenta pozostał jego prezesem przez następne trzy lata35. Co do Electusa Hipotecznego Sp. z o.o., to w 2008 r. Marek Falenta wszedł do rady nadzorczej tej firmy razem z prezesem Domu Maklerskiego IDM SA, Grzegorzem Leszczyńskim. W tym samym 2008 r. Grzegorz Leszczyński zasiadał również w radzie nadzorczej Hawe SA. Dom Maklerski IDM SA pominął tę informację w prospekcie emisyjnym z 7 lipca 2008 r., za co został upomniany przez Komisję Nadzoru Finansowego (i słusznie: klient, któremu makler zachwala akcje firmy, ma prawo wiedzieć, że makler jest w tej firmie). Później, w latach 2014–2018 Grzegorz Leszczyński zajmował stanowisko wiceprezesa zarządu Electus SA.

Dom Maklerski IDM SA został zlikwidowany we wrześniu 2014 r., zatem osiem miesięcy po wejściu Misiaka do rady nadzorczej36. Dlaczego go zlikwidowano? Ze względu na liczne nieprawidłowości Komisja Nadzoru Finansowego w lecie 2014 r. odebrała domowi IDM SA zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej, a Giełda Papierów Wartościowych wykluczyła go z obrotu giełdowego37.

Czyżby wchodząc do rady nadzorczej domu maklerskiego IDM SA na krótko przed jego likwidacją, Misiak próbował ratować ten dom przychylny Falencie? A może miał przypilnować, żeby przy okazji likwidacji nie wypłynęły kolejne kompromitujące informacje?38

Aczkolwiek według jednego z informatorów w przypadku rosyjskiego węgla stosunki między Misiakiem a Falentą wyglądały odwrotnie: to Marek Falenta wykazał się inicjatywą i przybiegł do Tomasza Misiaka z informacją, że jest węgiel do wzięcia. Misiak postanowił wejść z Falentą w rosyjsko-węglowy biznes, ale powstrzymała go żona, która na wieść o takiej „okazji” zareagowała bardzo gwałtownie – twierdzi informator.

Skąd Falenta mógł się dowiedzieć, że w Rosji czeka na niego atrakcyjna, węglowa oferta?

Przypomnę: z doniesień „Polityki” wynika, że to Robert Szustkowski zarekomendował Marka Falentę jego późniejszym rosyjskim kontrahentom.

Nasuwa się więc pytanie, czy mamy do czynienia z tandemem Misiak–Falenta, czy raczej z trójkątem Szustkowski–Falenta–Misiak.

Jak zatem wyglądały relacje Tomasza Misiaka i Roberta Szustkowskiego?

– Misiak i Szustkowski się znali, a przede wszystkim mieli tych samych znajomych w Moskwie – mówi jedno z moich źródeł. Dodaje, że w latach 2014–2015 Misiak i Szustkowski planowali nawet wspólną podróż do Rosji, ale w momencie wyjazdu doszło do różnicy zdań.

Co to znaczy: „wspólni znajomi w Rosji”? Kogo w tym kraju mógł znać Misiak?