Читать книгу Neistaflug - Tracy Chevalier - Страница 10

FJÖGUR

Maggý Butterfield tók strax eftir komufólkinu. Fátt fór framhjá henni á svæðinu – ef einhver flutti inn eða út kom Maggý og stakk niður nefi sínu í eigur þess, spurði spurninga og safnaði saman upplýsingum til að koma síðar til föður síns. Það var nánast innbyggt í eðli hennar að laðast að léttivagni herra Smarts, sem nú hafði stöðvast við hús númer 12 í Herkúlesarþyrpingunni, og stúdera fjölskylduna sem affermdi hann.

Herkúlesarþyrpingin stóð saman af röð tuttugu og tveggja múrsteinshúsa sem voru römmuð inn af krám í sitthvorum enda, Ananas-kránni og Herkúlesarkránni. Hvert um sig var þrjár hæðir auk kjallara, með litlum forgarði og mun stærri garði bakatil. Gatan sjálf var fjölfarin hjáleið Lambethbúa sem vildu komast yfir Westminsterbrúna án þess að þurfa að þræða eymdarlega, hrörlega slóðana meðfram ánni, frá Lambeth-höll að brúnni.

Húsið númer 12 í Herkúlesarþyrpingunni státaði af axlaháu, svartmáluðu járnhliði með broddfleinum. Forgarðurinn var þakinn rúnnuðum steinvölum og skorinn af hnéháu, hringlaga og snöggklipptu hekki en í miðjunni stóð runni sem einhver hafði lagt mikla natni við að klippa til í kúlu.

Framglugginn var að hálfu skyggður með appelsínugulum gluggatjöldum. Þar sem Maggý nálgaðist sá hún karl og konu ásamt strák og stelpu á hennar aldri bera stóla inn í húsið á meðan lágvaxin kona í fölgulum slopp hringsnerist í kringum þau.

„Þetta er frekar óvenjulegt!“ hrópaði hún. „Mjög svo óvenjulegt! Herra Astley veit fullvel að ég vel sjálf mína leigjendur, og hef alltaf gert. Hann hefur engan rétt til að neyða upp á mig fólk. Heyrirðu það, herra Fox? Alls engan rétt til þess!“ Hún stóð beint í vegi fyrir John Fox sem hafði gengið út úr húsinu með uppbrettar ermar og nokkra sirkusstráka á hælunum.

„Afsakaðu mig, fröken Pelham,“ sagði hann um leið og hann steig framhjá henni. „Ég er bara að framfylgja því sem maðurinn sagði mér að gera. Ég býst við að hann komi fljótlega sjálfur til að útskýra þetta.“

„Þetta er mitt hús!“ hrópaði fröken Pelham. „Ég er húsráðandinn. Hann er bara eigandinn og hefur ekkert með það að gera hvað gerist hérna inni.“

John Fox tók upp kassa með trésögum og virtist sjá eftir að hafa sagt nokkurn skapaðan hlut. Tónninn í rödd fröken Pelham virtist líka fara fyrir brjóstið á hestinum sem beitt var fyrir vagninn, en eigandi hans var kominn inn í húsið ásamt hinum til að hjálpa við að bera upp eigur Kellaway-fjölskyldunnar. Hesturinn hafði staðið auðsveipur, hófsár og undirgefinn eftir vikulanga ferðina til Lundúna, en eftir því sem rödd fröken Pelham óx skræki og styrkur tók hann að ókyrrast og stappa niður fótum.

„Þú stelpa!“ kallaði John Fox á Maggý. „Þú færð penní fyrir að halda hestinum stöðugum.“ Hann hraðaði sér gegnum hliðið og inn í húsið með fröken Pelham kvartandi á hælum sér.

Maggý stóð fúslega upp og tók í taum hestsins, hæstánægð með að fá borgað fyrir útsýnissæti yfir umstanginu. Hún strauk snoppuna á hestinum. „Svona nú, karlinn, gamli sveitahestur,“ muldraði hún. „Hvaðan ertu þá? Frá Jórvík, er það? Lincolnskíri?“ Hún nefndi þessa tvo staði á Englandi sem hún vissi eitthvað um, sem var ákaflega lítið – aðeins það að foreldrar hennar höfðu komið þaðan fyrir tuttugu árum þegar þau fluttust til Lundúna. Maggý hafði aldrei komið út fyrir Lundúnir; raunar fór hún sjaldnast yfir brúna inn í miðbæinn og hafði aldrei verið meira en eina nótt að heiman.

„Dorsetskíri,“ heyrðist einhver segja.

Maggý sneri sér við og brosti við glymnum og sönglandanum í rödd stúlkunnar sem hafði haldið á stólnum sínum inn í húsið en var nú komin út aftur og stóð við hliðina á vagninum. Hún var ekki ófríð, björt í andliti með stór blá augu, þótt yfir öxlunum bæri hún reyndar fáránlega blúnduhettu sem hún hlaut að ímynda sér að yrði smart í borginni. Maggý glotti. Hún þurfti ekki að fylgjast lengi með þessari fjölskyldu til að vita allt sem hún þurfti að vita: Þau voru úr sveitinni, komin til Lundúna af sömu ástæðu og allir – til að eignast betra líf hérna en heima. Sumum tókst þetta, það sönnuðu dæmin. En í önnur skipti – „Hvar er heima þá?“ spurði hún.

„Piddletrenthide,“ svaraði stelpan og teygði á síðasta sérhljóðanum.

Maggý hnussaði. „Piddle-dí-dí, hvílíkt nafn! Aldrei heyrt um það.“

„Það eru þrjátíu hús við Piddle-ána. Það er sko í Piddle-dalnum, nálægt Dorchester. Það var svo fallegur staður.“ Stúlkan brosti við einhverju hinum megin götunnar, líkt og hún kæmi þar auga á Dorchester.

„Og hvað heitirðu, fröken Piddle?“

„Maisie. Maisie Kellaway.“

Dyrnar að húsinu opnuðust og móðir Maisie birtist aftur. Anne Kellaway var hávaxin og beinaber og hafði tekið dökkleitt hárstrýið í hnút aftur á langan hálsinn. Hún leit á Maggý full grunsemda, líkust kaupmanni sem heldur að einhver hafi stolið frá sér. Maggý kannaðist vel við þann svip.

„Vertu ekki að tala við ókunnuga, Maisie,“ skammaðist Anne Kellaway. „Var ég ekki búin að vara þig við London?“

Maggý hristi beislið. „Sjáðu til, frú, Maisie er alveg örugg með mér. Öruggari en sumir.“

Anne Kellaway horfði stíft á Maggý og sagði: „Heyrirðu það, Maisie? Meira að segja heimafólkið segir að hér sé alls konar óþjóðalýður á ferli.“

„Það er rétt. London getur sko verið óþverrastaður,“ stóðst Maggý ekki mátið að segja.

„Hvað þá? Hvers konar óþverrar?“ spurði Anne Kellaway.

Maggý yppti öxlum og var andartak slegin út af laginu. Hún vissi ekki hverju hún átti að svara. Eitt gæti hún auðvitað sagt sem myndi sannarlega ganga fram af konunni, en það fengi Maggý aldrei af sér að segja við Anne Kellaway. „Kannastu við litla stíginn yfir Lambeth-garðinn sem liggur frá ánni yfir vellina upp á Konungsstíg?“

Maisie og Anne Kellaway komu af fjöllum. „Það er ekki langt héðan,“ hélt Maggý áfram. „Bara rétt þarna.“ Hún benti yfir veginn þar sem gresjurnar teygðu sig nær óhindrað að ánni. Í fjarskanum mátti sjá glitta í rauða múrsteinsturna Lambeth-hallarinnar.

„Við vorum bara að koma,“ sagði Anne Kellaway. „Við höfum ekki séð mikið.“

Maggý andvarpaði enda slagkrafturinn á undanhaldi í sögu hennar. „Þetta er bara lítill slóði, mjög góður til að stytta sér leið. Hann var kallaður Ástarstígur um tíma út af –“ Hún stöðvaði mál sitt þar sem Anne Kellaway hristi höfuðið ákaflega og gjóaði augunum á Maisie.

„Jæja, hann var kallaður það,“ hélt Maggý áfram, „en vitiði hvað hann er kallaður núna?“ Hún hikaði. „Hálsstyttingarstígur!“

Mæðgurnar hrylltu sig, sem kallaði fram vægðarlaust bros á Maggý.

„Það er nú ekkert,“ skaut einhver að. „Við erum með Dauðrakattastíg heima í Piddle-dal.“ Strákurinn sem borið hafði einn af stólunum inn í húsið stóð nú í dyragættinni.

Maggý ranghvolfdi augunum. „Dauður köttur, já? Ég býst þá við að þú hafir fundið hann?“

Hann kinkaði kolli.

„Jæja, en ég fann nú dauða manninn!“ hrópaði Maggý sigurreif, þótt um leið fyndi hún magann á sér herpast saman og vildi óska að hún hefði sleppt blaðrinu, ekki síst þar sem strákurinn fylgdist nú grannt með henni eins og hann vissi hvað hún væri að hugsa. En hann gat ekki vitað það.

Anne Kellaway bjargaði henni frá því að þurfa að segja meira. Hún hélt nú dauðahaldi í hliðið og hrópaði upp yfir sig: „Ég vissi að ég hefði aldrei átt að koma til Lundúna!“

„Svona nú, mamma,“ muldraði Maisie eins og hún væri að róa niður barn. „Nú skulum við koma þessu dóti inn fyrir. Hvað með þessa potta?“

Jem lét Maisie um að róa móður þeirra. Hann hafði heyrt nógu oft á leið þeirra til Lundúna hvílíkum kvíða þessir flutningar ollu henni. Hún hafði aldrei látið á slíku bera í Dorsetskíri og skyndileg umbreyting hennar úr ráðvísri sveitakonu í taugatrekktan ferðalang hafði komið honum á óvart. Ef hann veitti henni of mikla athygli fór hann sjálfur að finna fyrir kvíða. Í stað þess kaus hann að virða fyrir sér stelpuna sem hélt um beislið. Hún var fjörmikil að sjá, með svartan flóka og brún augu með löngum augnhárum. Bros hennar var V-laga svo hakan á henni varð eins og á ketti. Það sem vakti mestan áhuga hjá honum var að sjá hryllinginn og eftirsjána sem gagntók andlit hennar þegar hún minntist á dauða manninn; hann var viss um að hún fyndi gallbragð þegar hún kyngdi. Þrátt fyrir kokhreystina fann Jem til með henni. Eftir allt saman var alveg ábyggilega verra að finna dauðan mann heldur en dauðan kött – þótt hann hefði sjálfur átt köttinn og þótt vænt um hann. Hann hafði til dæmis ekki komið að bróður sínum, Tommy; sá vægðarlausi fundur hafði verið eftirlátinn móður hans sem hafði hlaupið inn á vinnustofuna úr garðinum með skelfingarsvip á andlitinu. Kannski útskýrði það kvíða hennar gagnvart öllu síðan þá.

„Hvað eruð þið annars að gera í Herkúlesarþyrpingunni?“ spurði Maggý.

„Herra Astley sendi okkur,“ svaraði Jem.

„Hann bauð okkur til London!“ greip Maisie fram í. „Pabbi lagaði stól fyrir hann og núna er hann kominn til að smíða stóla í London.“

„Minnstu ekki á þennan mann,“ sagði Anne Kellaway og nánast spýtti út úr sér orðunum.

Maggý starði á hana. Fáir báru Philip Astley illa söguna. Hann var auðvitað fyrirferðarmikill, uppvöðslusamur og þvermóðskufullur maður, en hann var líka höfðinglegur og góðhjartaður við alla. Ef honum varð uppsigað við einhvern var hann búinn að gleyma því andartaki síðar. Maggý hafði tekið við óteljandi penníum af honum, oftast fyrir einföld verk eins og að halda hesti kyrrum stutta stund, og hún hafði fengið að koma frítt á sýningar eftir ábendingu Astleys til dyravarðanna. „Hvað hefurðu eiginlega á móti herra Astley?“ spurði hún, reiðubúin að koma honum til varnar.

Anne Kellaway hristi höfuðið, tók pottana upp úr kassanum og stormaði inn í húsið líkt og nafn mannsins hefði tekið á sig líkamlegt ófreski innra með henni. „Hann er einn besti maðurinn sem þú átt eftir að hitta í Lambeth!“ kallaði Maggý á eftir henni. „Ef þú þolir hann ekki muntu aldrei finna þér almennilegan selskap!“ En Anne Kellaway var þegar horfin inn í húsið.

„Eru þetta allir hlutirnir ykkar?“ spurði Maggý og nikkaði í átt að kerrunni.

„Meirihlutinn,“ svaraði Maisie. „Við skildum eitthvað eftir hjá Sam – hann er eldri bróðir okkar. Hann varð eftir. Og – ja – við áttum bróður líka, en hann dó fyrir ekki svo löngu. Svo ég hef bara átt bræður sko, þótt mig langaði alltaf í systur. Átt þú systur?“

„Nei, bara bróður.“

„Við höldum að okkar muni bráðum gifta sig, er það ekki, Jem? Lizzý Miller – hann er búinn að vera með henni í alveg mörg ár.“

„Komdu Maisie,“ greip Jem fram í, tregur til að gera fjölskylduhagina svo opinbera. „Við þurfum að fara með þetta inn.“ Hann tók upp viðargjörð.

„Til hvers er þetta nú?“ spurði Maggý.

„Stólamót. Maður sveigir við í kringum það til að móta stólbök.“

„Hjálparðu pabba þínum að smíða stóla?“

„Já,“ svaraði Jem stoltur.

„Svo þú ert botnreka!“

Jem roðnaði. „Hvað meinarðu?“

„Þjónustufólk er viðrekur, ekki satt, af því það rekur viðinn á eldinn? En þú rekur botninn í stólana þína!“ Maggý skellti upp úr en Jem varð eldrauður í framan. Það hjálpaði ekki til þegar Maisie tók undir hláturinn með klingjandi skríkjum sínum.

Reyndar hvatti systir hans Maggý til að staldra lengur við með því að kalla í átt til hennar þegar þau Jem gengu að húsinu með stólamótin rúlluð upp á handleggina: „Hvað heitirðu?“

„Maggý Butterfield.“

„Ó, svo þú heitir líka Margaret! Er það ekki sniðugt, Jem? Fyrsta stelpan sem ég hitti í London heitir það sama og ég!“

Jem velti því fyrir sér hvernig eitt og sama nafnið gæti átt við tvær jafn ólíkar stúlkur. Þótt Maggý notaði enn ekki lífstykki eins og Maisie var hún íturvaxnari og spengilegri, þrýstin eins og ferskja, en Maisie var mjóvaxin með beinabera ökkla og úlnliði. Þótt þessi Lambeth-stelpa vekti áhuga hans treysti hann henni ekki. Hún gæti jafnvel stolið einhverju, hugsaði hann með sér. Það er eins gott að fylgjast með henni.

Hann skammaðist sín að vísu fyrir að hugsa svona, þótt það kæmi ekki í veg fyrir að hann gægðist út um opinn framgluggann á íbúðinni þeirra nokkrum mínútum seinna til að sannfæra sig um að Maggý væri ekki að gramsa í vagninum þeirra.

Hún var ekki að því. Hún hélt hesti herra Smarts stöðugum og strauk honum um hálsinn um leið og flutningavatn ók hjá. Síðan flissaði hún að fröken Pelham sem var aftur komin út í forgarðinn og lét gamminn geisa um nýju leigjendurna sína. Maggý virtist fyrirmunað að vera kyrr. Hún hoppaði stöðugt af einum fæti á annan og gjóaði augum á gangandi vegfarendur. Gömul kona gekk hjá hrópandi: „Gamalt járn og brotnar glerflöskur! Komið með þær til mín!“ Ung stúlka hélt í gagnstæða átt með fulla körfu af maríulyklum. Karlmaður neri saman tveimur hnífsblöðum og hrópaði yfir glymjandann og skröltið: „Hnífar brýndir, látið brýna hnífa ykkar! Þeir bíta á allt þegar ég er búinn að eiga við þá!“ Hann otaði hnífnum framan í Maggý svo hún vék sér undan og hoppaði aftur um leið og hann skellti upp úr. Hún stóð og horfði á eftir manninum fara, skjálfandi þannig að hesturinn beygði höfuðið til hennar og hneggjaði.

„Jem, opnaðu þennan glugga betur,“ sagði móðir hans fyrir aftan hann. „Mér líkar ekki lyktin af fólkinu sem var hér á undan okkur.“

Jem lauk upp gluggafaginu og Maggý leit upp og kom auga á hann. Þau störðu hvort á annað, eins og til að ögra hinu til að líta undan fyrst. Á endanum þvingaði Jem sig til að stíga aftur úr gluggagættinni.

Þegar eigum Kellaway-fjölskyldunnar hafði verið haganlega komið fyrir fóru allir út á götuna til að kveðja herra Smart. Hann hafði þegar séð nógu mikið af Lundúnum til að geta sagt frá þeim vikum saman á kránni og ætlaði ekki að gista, enda orðinn óþreyjufullur að halda aftur heim til Dorsetskíris. Hann hafði engan áhuga á að dvelja þarna fram í myrkur þegar hann var viss um að djöfullinn tæki á leita á íbúa Lundúna – þótt hann léti ekki þá skoðun sína í ljós við Kellaway-fólkið. Öll voru þau þó treg til að sjá á eftir síðasta hlekknum sem tengdi þau við Piddle-dal og töfðu herra Smart eins og mest þau máttu með spurningum og uppástungum. Jem hélt í hliðina á vagninum meðan faðir hans ræddi hvaða gistiheimili væru nú best á heimleiðinni; Anne Kellaway sendi Maisie til að gramsa eftir fáeinum eplum handa hestinum.

Á endanum lagði herra Smart af stað. „Gangi ykkur vel og Guð blessi ykkur!“ kallaði hann um leið og hann hóf vegferð sína í burt frá húsi númer 12 í Herkúlesarþyrpingunni, muldrandi ofaní barm sér: „Og Guð hjálpi ykkur líka.“ Maisie veifaði vasaklúti á eftir honum, en hann sneri sér ekki við. Þegar vagninn beygði til hægri við endann á götunni og hvarf saman við umferðarþungann fékk Jem hnút í magann. Hann sparkaði í tað sem hesturinn hafði skilið eftir sig og leit ekki upp, þótt hann fyndi að Maggý horfði á sig.

Fáeinum andartökum síðar varð hann var við hárfínan blæ- brigðamun á erli götunnar. Glymjandi hestanna, vagnanna og flutningakerranna var reyndar samur við sig, og það sama átti við um skarkala fisksalanna, eldfærasalanna og kústasalanna, og hrópin í skósólurunum og pottaviðgerðarmönnunum. Þó var eins og andartakskyrrð færðist yfir fólkið á götunni um leið og athygli þess beindist upp eftir Herkúlesarþyrpingunni. Meira að segja fröken Pelham var ekki ósnortin af þessu og heldur ekki Maggý, sem hætti að stara á Jem. Hann leit því upp og beindi augum sínum að manninum sem hún fylgdist með. Hann var miðlungshár og kubbslegur í vexti, með hvítt, kringlótt andlit, þungur á brún með áberandi grá augu og þá fölu ásjónu manns sem eyðir meirihluta tíma síns innandyra. Maðurinn var látlaus til fara, klæddur hvítri skyrtu, svörtum buxum og hnésokkum, og í lítils háttar gamaldags svörtum frakka. Það sem mesta athygli vakti þó í fari hans var rauði hatturinn á höfðinu. Jem hafði aldrei séð þvílíkt höfuðfat fyrr, með háum toppi og uppábrettum börðum og áfastri rósettu öðrum megin, rauðri, hvítri og blárri. Hatturinn var úr ull sem varð til þess að sviti lak niður andlit mannsins í óvenjulegum marshitanum. Hann virtist dálítið meðvitaður í því hvernig hann bar höfuðið, líkt og hatturinn væri nýr eða dýrmætur og hann yrði að passa vandlega upp á hann; líkt og hann vissi að augu allra myndu beinast að honum – eins og Jem tók raunar eftir að þau gerðu.

Maðurinn beygði inn um hliðið á húsinu næst þeirra, gekk upp slóðann, flýtti sér inn og lokaði á eftir sér dyrunum án þess að líta í kringum sig. Þegar hann var horfinn inn var eins og gatan hristi sig eins og hundur að loknum blundi, og allt fór á kreik af endurnýjuðum krafti.

„Sérðu bara, þetta er ástæðan fyrir því að ég þarf að tala strax við herra Astley,“ sagði fröken Pelham við John Fox. „Nógu er nú slæmt að búa við hliðina á uppreisnarmanni, en að vera síðan neydd til að taka inn á sig fólk frá Dorsetskíri – það er hreinlega of mikið!“

Maggý tók til máls. „Dorsetskíri er nú ekki beinlínis París, frú. Ég þori að veðja að þetta Dorsetfólk veit ekki einu sinni hvað bonnet rouge er – er það nokkuð, Jem, Maisie?“

Þau hristu hausinn. Þótt Jem væri Maggý þakklátur fyrir að koma þeim til varnar óskaði hann þess að hún neri þeim ekki vanþekkingunni um nasir.

„Þú þarna, litla ótuktin þín!“ hrópaði fröken Pelham og tók nú í fyrsta sinn eftir Maggý. „Ég vil ekki sjá þig hérna í kring. Þú ert jafnslæm og faðir þinn. Þú skalt láta leigjendurna mína í friði!“

Faðir Maggý hafði eitt sinni selt fröken Pelham blúndu sem hann hélt fram að væri flæmsk en hafði raknað upp eftir nokkra daga og reynst vera komin frá gamalli konu í nágrenninu, í Kennington. Þótt hún hefði ekki látið handtaka hann – af ótta og skömm yfir því að nágrannar hennar kæmust að því að hún hefði látið Dick Butterfield gabba sig – þá notaði fröken Pelham hvert færi sem gafst til að tala illa um hann.

Maggý hló; hún var vön því að fólk baktalaði föður hennar. „Ég læt pabba vita að þú biðjir að heilsa,“ sagði hún glottandi og sneri sér síðan að Jem og Maisie. „Bless í bili.“

„Sjáumst!“ svaraði Jem og fylgdist með henni hlaupa niður götuna og hverfa inn í sundið milli húsanna. Núna þegar hún var farin vildi hann að hún kæmi aftur.

„Myndirðu vera svo vænn, herra,“ sagði Maisie við John Fox, sem var að gera sig kláran til að halda aftur í hringleikahúsið ásamt sirkusdrengjunum, „að segja mér hvað bonnet rouge er?“

John Fox stansaði. „Það myndi vera svona rauðskúfur eins og þú sást á höfði nágranna þíns, ungfrú. Þeir ganga með þá sem styðja byltinguna í Frakklandi.“

„Ó! Við vorum búin að heyra eitthvað um það, er það ekki, Jem? Það var þarna þar sem öllum var hleypt út úr Bastillunni, er það ekki?“

„Það var lóðið, ungfrú. Það hefur lítið með okkur að gera hér innfrá, en sumir vilja sýna hvað þeim finnst um þetta.“

„Hver er þá nágranninn okkar? Er hann franskur?“

„Nei, ungfrú. Þetta myndi vera Willam Blake, borinn og barnfæddur í Lundúnum.“

„Þið látið hann eiga sig, krakkar,“ skaut fröken Pelham að. „Þið viljið ekkert eiga saman við hann að sælda.“

„Hvers vegna ekki?“ spurði Maisie.

„Hann prentar bæklinga með alls konar róttæku bulli í þeim, það er ástæðan. Hann er vandræðagemsi, þessi maður. Svo ég vil ekki sjá neina bonnet rouge í mínum húsum. Er það skilið?“