Читать книгу Ena Murray Omnibus 33 - Ena Murray - Страница 7

Hy antwoord nie, staan en kyk haar net aan en Elske sê met soveel stille oortuiging dat ook Pieter vinnig na haar kyk: “Jy hardloop verniet weg, Vegter. Op ’n dag gaan jy ingehaal word.”

Sy frons is hewig, sy stem bot: “Ek hardloop g’n weg nie, vir niks en niemand nie.”

Maar sy glimlag. “Hoekom hardloop jy dan weg wanneer jy my … ons gewaar? Hoekom is jy bang om na ons te luister?”

Pieter trek sy asem in. ’n Mens noem nie een van die Vlermuise bang nie. Elske se oorgretigheid gaan haar nog in groot moeilikheid bring. Hy wil vinnig tussenbeide tree, maar Vegter spring hom voor: “Ek luister nie na snert nie.” Hy kyk uitdagend af na haar. “Hierdie heilige praatjies is maar net ’n ander soort drug wat julle die mense voer om die werklikheid te ontvlug.”

“Hoekom probeer jy dan nie ’n slag óns drug nie? Joune help tog nie regtig nie. En jy weet hoe meer jy dit gebruik, hoe minder help dit; hoe meer het jy daarvan nodig om aan die werklikheid te ontsnap. Maar óns drug werk anders. As jy dit een keer gebruik het, is dit vir altyd. En dit maak nie dood soos joune nie, Vegter, dit bring lewe.” Die sagte oë pleit. “Wil jy dit nie probeer nie … asseblief?”

Hy weet wat sy van die dwelms sê is waar. Dit maak dood. Teen die einde. Maar eers gaan jy deur ’n hel. Hy is van die enkeles wat dit nog altyd versigtig hanteer het. Hy is nie ’n daaglikse pyproker nie en weet goed dat dié wat met dagga begin, nooit daar eindig nie. Die gestel skreeu later om meer. Dan kom die pil by. Later die binneaarse inspuiting. En dit is die begin van die einde. Een of ander tyd gaan jy waansinnig word van die dwelmhonger en bereid wees om moord te pleeg om dit in die hande te kry – dis asof jou liggaam net nie genoeg daarvan kan kry nie. Dan bly nog net die dood oor …

Hy kyk haar vas in die oë. “As jy van myne sal probeer.”

“Elske …” Pieter tree nader. Die gesprek ruk nou handuit.

“Ek kan dit nie doen nie,” spring sy hom voor. “As jy eers die hemelse drug gebruik het, het jy geen behoefte aan ’n ander nie. Dis die moeite werd om dit op die proef te stel, Vegter. Kom sluit by Jesus se bende aan en oortuig jouself.”

Sy mond smaal. “Wil jy my nou regtig probeer wysmaak as ek vanaand Jesus se gang join, sal die res van my lewe net maanskyn en rose wees?”

“Nee. Só maklik is dit nie. Soos julle Bats jul boek van reëls het, het Jesus syne. Maar hoe kan jy weet dat jy nie te vinde vir Jesus se gang is as jy nie eers sy boek wil lees nie? Kom saam, Vegter, en laat ons jou vertel wat daarin staan. As jy dan regtig nog voel jy wil liewer ’n lid van die Vlermuise bly … Maar gee ons eers ’n kans, sal jy? Gee Jesus ’n kans.”

Daar is meteens ’n vreemde onrus in hom, ’n gevoel asof hy deur hierdie meisietjie in ’n hoek vasgekeer word. Die uitdaging is baie reguit gestel. Hy begin retireer, sy houding skielik aggressief.

“Los my uit! Jy mors jou tyd en myne. Ek wil niks anders wees as wat ek is nie. Ek …”

“Jy jok, Vegter.”

“Na die duiwel met jou, vroumens! Los my uit!”

Met lang, woedende treë stap hy weg. Hoekom het hy in die eerste plek toegelaat dat hulle in ’n woordewisseling betrokke raak? Vegter was nog nooit te vinde vir die straatwerkers se gepreek nie. Hulle weet dit ook, los hom uit. En nou kom hierdie snip van ’n meisiekind – hy wonder of sy al twintig is – en daag hom uit … sê hy is bang … bang om Jesus se boek te lees … bang om Jesus se gang te join …

Hy is in ’n slegte bui toe hy by die ander lede van die bende kom. Hy is ook nie tevrede met die voorstel vir vannag se bedrywighede nie. Waarom sal hy deel hê aan ’n inbraak wat hulle miskien ’n paar honderd rand of meer in die sak sal bring en die risiko loop dat hulle gevang word, en dalk ’n paar jaar hardepad kry? Dit terwyl hy binnekort duisende sal hê? Maar dit kan hy hulle nie vertel nie. Wat hy binnekort gaan kry, gaan sy persoonlike eiendom wees. Hy het klaar besluit. Sodra hy die rykste man in die land klaar afgepers het, gaan hy padgee en nie eens The Bats sal hom kry nie. Hy sal genoeg hê om ver genoeg weg te vlug – waar niemand hom kan opspoor nie. Want hy is moeg vir hierdie soort lewe …

’n Gesiggie verskyn voor hom; stemme sê: Ek wil niks anders wees as wat ek is nie! Jy jok, Vegter. Jy jok …

Ja, hy het gelieg. Hy ís moeg van hierdie soort lewe. Vannag veral is hy siek en sat daarvan. Elke nag kan die laaste wees. Jy weet nooit of jy die son môre sal sien opkom nie. Dalk nog agter tralies … En dis baie jare wat wag as hy weer gevang word …

“Wat makeer jou?”

Hy ruk sy gedagtes terug. “Hoekom?”

“Jy sê niks. Chicken?”

“Luister, jou …”

“Los!” Die bendeleier tree tussenbeide. Maar terselfdertyd gaan sy blik speurend oor Vegter. “Jy was eergisteraand ook teësinnig. Daar skort iets met jou.”

“Daar skort niks.”

“Dan gaan jy saam?”

Vegter aarsel, erken dan reguit: “Ek het nie lus om vanaand ’n move te gaan trek nie.”

“O, ek sien.” Die eerste bendelid kom nader, dik gerook van die dagga, en kyk Vegter vas in die oë. “As ons vannag gevang word, wag daar vir jou ’n carry on, dis ’n promise.”

“Wil jy sê ek sal my eie bende verraai?”

“Stop it!” Weer moet die bendeleier intree, maar ook sý stem is waarskuwend: “Daar is nie plek vir softies in The Bats nie. Jy moet jou regruk óf … Kom, manne. Daar’s werk.”

Hy staan en kyk hulle agterna: sy enigste vriende, want die lede van jou bende is al vriende wat jy veronderstel is om te hê. Maar hy weet hulle is nie. Hy ken die nyd en afguns onder hulle. Jy kan niemand vertrou nie. Mac het hom gewaarsku. Mac is die laksman van die Vlermuise. En hy ken sy werk. Dis een van die nagte wat Vegter, soos so baie ander, ontvlugting in dwelms soek. Want daar is spoke wat hom rondjaag. Spookstemme. Ja, dis Midas Hammond wat praat. Ek betaal nie geld as ek nie waarde terugkry nie. Waarde terugkry! Dis om van te lag! Midas Hammond wil waarde hê as hy geld in ruil vir sy seun betaal. As hy maar net weet waarvoor hy gaan betaal, sal hy nie eens ’n sent vir sy seuntjie wil gee nie!

Tussendeur ’n ander stem: Jy wil nie regtig leef soos jy leef nie. Diep in jou hart soek jy na iets beters. Kom na Jesus se bende.

Dan is daar ’n ander spookgesig, ’n ander spookstem – ’n vergane vrou, verteer deur dwelms en die soort lewe wat sy gelei het. Jou regte naam is Sean Hammond. Onthou: Hammond. Vertel vir Zia ook. Hammond is julle van. Jul pa … Dit was haar laaste woorde.

Flitse van herinnering sukkel tussen die newels deur. Hy onthou hy het weggestap, byna dadelik vergeet wat sy gesê het. Wat is ’n naam? Dit beteken niks in sy wêreld nie. Net jou bynaam tel in hierdie skemerwêreld. Vegter is sy naam. Vegter beteken iets. Almal ken die naam, weet waarvoor dit staan. Daardie vreemde van op die sterwende vrou se lippe was betekenisloos … tot ’n paar aande gelede.

Ek soek na Sean Hammond – sy pa sal hom graag wil sien, het die vreemdeling gesê.

Die naam het nie dadelik ’n klokkie gelui nie. Nie voordat die man al om die hoek was nie. Toe het die verlede skielik in hom wakker geword. ’n Stem het hom aangespoor om die man te volg. Met elke tree het die gevoel sterker in hom gegroei: dis na hóm wat hierdie vreemde man soek. Hy moes weet waarom.

Daar op die balkon het hy na die telefoongesprek gestaan en luister, verstar van skok, want die man het met Midas Hammond van Babel gepraat. Die moontlikheid van verwantskap het hom soos ’n LSD-hou getref. Dit het gevoel asof hy vasgevang was in daardie helwêreld van sinsbedrog. Hammond en Hammond. Dieselfde van. Dit was Midas Hammond wat na sy seun soek … en die seun se naam is Sean Hammond … en iemand het jare gelede vir hom vertel sý naam is Sean Hammond.

Hy het padgegee van die balkon af. Sy gevoelens in die daaropvolgende ure was ’n onbeskryflike warboel van twyfel en sekerheid, opgewondenheid en wanhoop. Maar soos ’n paal bo water het dié twee feite uitgestaan: Hy kan nie bewys hy is Midas Hammond se verlore seun nie, maar hy wéét hy is. En: Midas Hammond sal hom nie aanvaar nie, al glo hy ook hy is sy seun.

Hy wou daardie nag nie saam met die ander gaan nie. Hy het ’n flou verskoning uitgedink. Hy moes dink. Hy moes sekerheid kry oor wat hy gaan doen. Toe het hy na die telefoon gestap, na Babel geskakel. Hy het besef hy sal nie die erfgenaam van Babel kan word nie, maar hy kon dalk ’n paar rand verdien. Al is dit net genoeg sodat hy kan wegkom van die lewe waarin hy vasgevang is. Dan, later … miskien …

In die volgende paar dae moes Vegter met nuwe sienswyses, nuwe gevoelens kennis maak. ’n Bitterheid het in hom gegroei. ’n Gevoel van veronregting en verwyt wat hom wou verwurg.

As Midas Hammond sy pa is, waarom is sy seun vandag waar hy is? Waar was sy pa al die jare, al daardie bitter kinderjare, toe hy hom so nodig gehad het? Hoekom moes hy eers as volwasse man sy regte van hoor? En waarom soek Midas Hammond nóú eers na sy seun?

Hy is gekul. Deur die lewe en Midas Hammond. Hy is uit sy geboortereg gekul – om as Midas Hammond se seun groot te word en só deur almal geken te word. Hy gaan nie soebat om geglo te word nie. Hy gaan nie voor sy wettige pa kruip en soebat om brood wat na regte syne is nie.

Hy sal betaal. Vir daardie swaarkryjare in die donker wêreld van agterstrate, dwelms, mishandeling, hongerpyne. Hy gaan betaal …

Hy gaan ook betaal vir wat sy seun vandag is.

Hy word eers bewus van hulle toe die eerste skoenpunt hom genadeloos teen die kop tref.

“Ek het jou ’n carry on belowe as ons gevang word! Ons is betrap. Hulle het Jake gaan bêre.”

“Ek het nie …”

Die volgende skoenpunt tref en die kring om hom trek nouer. Nie eens die dwelms in sy liggaam kan die pyn versag en die bloed keer nie. Toe hulle hom eindelik los, stik hy van die bloed in sy mond.

Deur sy gedagtes maal die verwyt, pols dit ritmies saam met die bloed wat uitstroom: Dis Midas Hammond se skuld. Dis Midas Hammond se skuld! Hy sal betaal … betaal … betaal!

Die straatwerkers se kombi is op pad terug ná die nag se werk toe hulle die strompelende gestalte op die sypaadjie sien. Die voertuig kom onmiddellik tot stilstand.

“Hy is die ene bloed. Hy is voos geslaan.”

Hy word ingehelp en in die lig van die straatlamp herken sy hom.

“Dis Vegter!”

Hy hoor haar nie. Soos ’n geknakte riet lê hy voor hul voete. Haar oë pleit met die leier van hul groepie. “Kan ons hom huis toe neem, asseblief?”

Hy glimlag. “Natuurlik.”

Ure later laat die pyn dwarsdeur sy liggaam en kop hom uit die wêreld van bewusteloosheid terugkeer. Sy regteroog is heeltemal toegeswel en deur die ander een kan hy skaars sien. Hy roer, voel hoe die pyn soos ’n rooiwarm mes deur hom sny.

“Hoe voel jy?”

Hy hoor haar, weet hy ken die stem. Dit behoort aan iemand … iemand met sagte oë … ’n sagte glimlag. Waar … waar het hy haar gesien … gehoor?

“Vegter, kan jy my hoor?” Haar stem is vol pyn. “Lê net stil. Moenie probeer roer nie. Het jy baie seer?” Die een oog sukkel oop, gaan byna dadelik weer toe. Hy wil sy lippe van mekaar dwing, maar dit voel asof hulle vasgegom is. Hulle moet erg geswel wees.

“Waar …?”

Dis meer ’n sug as ’n woord, maar die gerusstelling kom dadelik: “Jy is veilig. Ons het jou langs die straat gekry en jou toe saamgebring. Moenie jou oor enigiets bekommer nie. Ek kyk na jou. Wil jy nie ’n bietjie dun sop probeer drink nie?”

Dun sop … Wanneer laas het hy dun sop gedrink? As kind, onthou hy. Hy het dit self gekook van bene wat hy uit vuilgoedblikke gehaal het. En ou brood daarin gekrummel … vir hom en sy sussie. Hulle was nog klein … en so honger. Hy onthou … die bleek waterigheid. Hy wil nooit weer in sy lewe dun sop sien nie.

“Goed dan. Rus maar eers. Probeer slaap.” Daar is ’n koel hand op sy brandende voorkop. En vingers deur syne gestrengel.

Toe hy wakker word, brand ’n flou lig, waarby ’n meisie uit ’n dik, swart boek sit en lees.

Sonder om ’n geluid te maak, lê hy na haar en kyk. Hy weet nie of hy al ooit ’n mooier, rustiger prentjie gesien het nie. ’n Sagte vrede straal uit haar.

“Elske …”

Hy het nie eens geweet hy onthou haar naam nie. Dit glip sommer net uit, en sy kyk onmiddellik op. Hy lees die besorgdheid in haar oë. Dan die blydskap.

“Vegter!”

Sy dikgeswelde lippe sukkel met die woorde toe sy langs sy bed kom staan. “My naam is Sean.”

Hoekom sê hy dit? Tot ’n paar dae gelede het hy daardie naam nie geken nie. Hy was Vegter. Ís Vegter.

Sy glimlag na hom met daardie teer trek om die mondhoeke wat iets in hom wakker maak – wát weet hy self nie.

“Hallo, Sean. Voel dit al ’n bietjie beter?”

“Ek … weet nie …” Hy probeer hom oplig, kreun en sak weer terug. Dit voel asof ’n trein oor hom geloop het. Hulle het hom pap gemoker en geskop, die vuilgoed.

Haar hand is weer sag op sy voorkop, sy voorarm. “Toe maar. Dit sal van nou af elke dag ’n bietjie beter gaan. Jy lewe, en dis die belangrikste. God was goed.”

Was Hy? Het hierdie meisie se God iets daarmee te doen dat hy nog lewe? Hoekom sou ’n God wat hy nie ken nie, Hom oor hom ontferm? Dit was sy sterk gestel wat hom dit laat oorleef het. Maar dié meisie se God het miskien wel iets daarmee te doen dat sy nou langs sy bed staan …

“Watter plek is dit hierdie? ’n Hospitaal?”

“Nee. Jy is in Trovato. Dis die tuiste van ons straatwerkers. En jy lê nou in my bed,” vervolg sy met ’n vonkeling in die oog.

Hy frons verward. “Jul tuiste? Ek het nie geweet … Ek het gedink julle is sommer ’n paar mense wat saans die strate invaar omdat julle behep is met … godsdiens.”

“Nee. Ons is ’n erkende, georganiseerde liggaam van ons kerk. Daar is opgeleide, hoogs gekwalifiseerde persone aan die hoof en elke straatwerker wat snags die strate invaar, soos jy dit noem, word ook eers geskool vir dié soort werk.”

“Dan is dit ’n werk? Jy werk vir hulle?”

Sy skud haar kop. “Nee. Nie vir hulle nie. Ek is vrywillig hier. En ek word nie betaal nie. Ek kry slaapplek en kos in Trovato, maar vir al my ander behoeftes is ek op myself aangewys. Maar ons sien dit nie as ’n werk nie, Sean. Ons werk vir Jesus en vir ons naaste.” Hul oë ontmoet. “Vir mense soos jy en uit dankbaarheid vir wat Jesus vir ons gedoen het.” Weer die glimlag. “Ja. Omdat ek ’n lid van sy gang kan wees.”

“Hm.” Hy kyk weg. “Dit klink nie eintlik so lekker vir my nie. Ek bedoel, om ’n lid van jou gang te wees. Om net vir kos en slaapplek te werk …”

Sy verduidelik geduldig: “Hy dwing niemand nie. Ek het jou gesê dis vrywillig. Ons doen dit almal omdat ons dit wil doen, nie omdat ons moet nie. Dis die groot verskil tussen my bende en joune. Julle moet dinge in en vir jul bende doen. By ons is dit ’n spontane offer wat ons bring uit dankbaarheid omdat ons so ’n wonderlike Leier het.”

“Hm.” Hy klink weer skepties. “Dankbaarheid kan nie dinge koop nie. ’n Mens het geld nodig. Ek is nie te vinde vir net kos en slaapplek nie. Ek wil beter betaling as dit hê.”

“Maar ons kry betaling – baie meer as wat jy by enige bendeleier kan kry. Dis in die vorm van iets wat geld nooit kan koop nie – vrede en geluk, sinvolheid in jou bestaan. Jy kan al die skatte van die aarde besit, Sean, en jy kan steeds die ongelukkigste of bangste mens op aarde wees. Geld kan nie sin aan jou bestaan gee nie – ewe min as wat dwelms jou na ’n paradys kan wegvoer.”

Sy oë ontwyk hare. “Ek wil geld hê. Genoeg ook. Dan kan al die ander dinge maar bly.”

Sy skud haar kop bekommerd. “As jy eendag soveel geld kry, sal jy agterkom dat jy vanaand verkeerd was.”

“Nie as nie, ou girl, wanneer ek dit kry – en daardie is binnekort. Waar is my klere?”

“Daar lê dit: gewas en gestryk. Wat wil jy daarmee maak?”

Hy sukkel orent, ontwyk haar vraag. “Hoe laat is dit? Moet jy nie al gaan werk nie?”

“Ek het spesiale verlof gekry om tuis te bly.”

Sy oë is strak. “Moenie my oppas nie. Jy mors jou tyd. Ek het jou dit al tevore gesê. Gee my klere aan.”

“Sean …”

“Vergeet van Sean, Elske. Daar is nie so ’n mens soos Sean nie. Ek is Vegter. Dit sal ek bly. Gee aan my klere of ek klim uit hierdie bed!”

“Jy is nog nie gesond nie! Jy het nog nie eens geëet of … Sean, asseblief, ek smeek jou … bly!”

“Om jou gang te join … vir kos en klere? Jy moet mal wees!”

“Bly dan net totdat jy heeltemal gesond is! Kyk hoe lyk jy nog! Waarheen gaan jy as jy nou loop? Dis al nag en … hulle gaan jou doodmaak!”

“Dit sal nie so maklik gaan nie. Vegter chop nie só maklik af nie.” Hy gooi die beddegoed af, stap met kaal bolyf en duidelik nog vol pyn na sy hopie klere. Die merke op sy rug en bors het verkleur tot ’n sieklike persblou. Sy moet magteloos toekyk hoe hy sy T-hemp met duidelike inspanning oor sy kop trek, en sy hoor hom gedemp vloek. Dan keer sy haar rug vinnig op hom toe hy van die geleende pajamabroek ontslae raak.

“Sea- … Vegter, belowe my een ding, asseblief. Belowe my jy sal na ons koffiekamer gaan as jy hulp nodig het. Of hierheen. Asseblief!”

Hy kyk teen haar agterkop vas, gewaar die effense ruk in die skraal skouers. Met ’n magtelose gebaar maak hy sy skoene vas, kom orent.

“Waar is my messe … en my gun?”

Sy draai terug. “Dis … weggesluit.”

“Gaan haal dit.”

“Veg- …”

“Gaan haal dit!” Hy kom stadig nader, sy gesig verwronge. “Luister wat ek sê, vroumens! Ek kan nie weer sonder ’n wapen daar ingaan nie.”

“Asseblief! Ek smeek jou! Bly …”

Sy hande gryp haar skouerknoppe vas. “Dis nie my wêreld hierdie nie. Ek is nie van hierdie gang nie. Gee my messe en my gun!”

Sy draai stil om en verdwyn by die deur uit om sy goed te gaan haal. Sy hou die wapens na hom uit.

Hy neem dit, sit dit terug waar hulle hoort. Dan sê hy teësinnig: “Dankie. Wat skuld ek?”

“Niks.”

Hy frons vererg, dog selfbewus, ongemaklik. “Ek wil betaal.” Sy hand gaan na sy broeksak. Die geld wat hy by hom gehad het, het netjies in ’n koevert bo-op sy klere gelê.

“Jy skuld ons niks, Vegter. Jy skuld net jouself iets: ’n kans …”

Hy pers sy seer lippe styf op mekaar. Hierdie gepreek … Dit ontsenu hom. En hy kry dit ook nie reg om haar af te jak sodat sy daarmee kan ophou nie. Sy bedoel dit goed. Maar dis nie vir hom nie. Sy mors haar asem.

“Dan gaan ek maar.” Sy staan woordeloos opsy sodat hy kan verbykom. Hy kom regoor haar tot stilstand, word deur die stil, sagte oë vol deernis daartoe gedwing. Dit lyk asof hy nog iets probeer sê, maar die woorde nie kan uitkry nie. Dan soen hy haar onverwags sag op die lippe, stap vinnig die gang af na die voordeur sonder om links of regs te kyk. Hy draai terug toe hy by die straat kom en kyk terug. ’n Sagte lig skyn na buite uit die dubbelverdiepinghuis; val in bane oor die grasperk en pragtige groot bome. Rus en vrede. Hy sal hierdie prentjie nooit vergeet nie. Dan draai hy om en verdwyn die nag in … en weet nie dat iets veel meer as dié prentjie saam met hom gaan nie – die gebed van ’n jong meisie: “O, God van genade, ek bid U … gaan saam met hom!”

Elske het nog nie bed toe gegaan toe die straatwerkers terugkeer nie. Die meeste van hulle is studente wat vrywillig hul tyd opoffer om die naglopers van Jesus en ’n nuwe lewe te vertel. Party maak dié groot taak egter hul lewensroeping. Ander, soos Elske, gee ’n jaar of twee van hul lewens om, sonder enige vergoeding, dié grootse werk vir hul Here te doen.

“Hy is weg. Hy wou nie bly nie.”

Sy sê dit stil en die leier kyk haar met deernis aan. Hy is nie verbaas nie.

Die trane blink op die wange. “As hy net wou bly! As hy my net ’n kans wou gee!”

Maar hy het nie. Pieter hou haar teen hom vas, sê met innige deernis: “God het sy eie manier van doen, Elske. Ons moet waak om nie aan Hom voor te skryf hoe Hy te werk moet gaan nie.” Dan, steeds met begrip maar sonder omhaal van woorde: “Wou jy gehad het hy moes bly sodat jy hom vir die koninkryk kan wen … of hom hier hou ter wille van jouself?” Sy kan hom net aanstaar en hy gaan voort: “Dis belangrik dat jy eerlik met jouself sal wees, meisie. Jy het darem dié troos, Elske: Hy is uit jou oog, maar nie uit Syne nie.”

“O, Pieter, ek is só bang hulle sal hom doodmaak!”

Hy skud sy kop. “Nie as dit nie Gods wil is nie. En dit kan jy vir hom doen: bid. Kom ons vra Hom saam om Vegter te bewaar en vir sy koninkryk te red.”

Hulle kniel. Die hoofde buig … en op daardie oomblik verander Vegter van rigting, koers ’n ander straat in – onbewus van die wagtende skaduwee in een van die nou stegies, wat later moed verloor en verdwyn. Hy sal later met Vegter afreken …