Читать книгу Ut mien Festens-Tiet - Fritz Reuter - Страница 19

Kapitel 7

Vun mien Herrgott un mien Snieder sien Mookwârk. Worum ėn Schildwach vun ėn Gefangen för ėn Taschenklock ansēhn wârrt. Worum dat âllgemēne Ēhrentēken för ėn Pund Tobak tōschannengohn kann. Un wat Dr. Martin Luther persȫȫnli in dėn dēpen Snēē tō stohn hârr.

Dėn annern Dağ kēmen wi no Mağdeborğ. Un dat wēēr ōōk de hȫȫchste Tiet, sunst wēērn wi wull för’t Ēērste ni^X20 hėnkomen. Dėnn nu fung dat grulige Snēēwedder^X41d an, wat anno 1837 in de ēērsten Dooğ vun’ April in Nōōrdüütschland âll de Weeǧ un Steeǧ dichtweih|verslōōt.

Wi fohren^X66 no’n Platzmajōōr, dē op de Zitadell wohnen dä. Hē wēēr vör mien Tieden Platzmajōōr tō Sülverbârğ ween^X82b, vun wō^X31 ik ēgentli herkēēm. Ik muss|musste ėm dėnn vertellen, wosück^X30 dat dor utsēhǧ^X58. Un dor kēēk ik bi ut’ Finster, wull|wollte sēhn, wosück^X30 dat hier wull utsēhǧ. As hē dat sēhǧ^X58, schüddel hē dėn Kopp un sä: „Hier bleiben Sie nicht, Sie kommen in das Inquisitoriat|in den Gefängnisbau.“

Dat wēēr bȫȫs! Ėn Festen|Festung mağ sō lēēǧ ween, as sē will; over ēēn|man hett doch Ruum in de ōlen Kase-matten|Festungsgewölben, wō doch noch ėn lütt^M3 beten Bewēgen** mȫȫǧli is. Ēēn kriǧǧt doch af un an mool ėn Minschen tō sēhn, un sōōn Festen is doch an’t Ėnn ni dortō buut^X55, um ėn Gefangen|Gefangenen op un dool|no alle Kanten tō piesacken. Man sōōn ēgens|extra inricht^M3 Ka-schott*|Gefangenhuus nimmt ēēn|einem ōōk noch dat letzte (ReF7.053) beten an Luft un Licht, an Bewegen** un Ōgenweid, wat ēēn|einem mit Schick|von Rechts wegen tōsteiht. Twoors wēērn wi tō ›Haft op ėn Festen‹ verōōrdēēlt. Man wat scheer sik dor de preus’sche Stoot um, wėnn dat in sien Kroom pass|passte, uns in ėn Zellenknast ünnertōbringen.

Wi gungen no dat Inquisitorioot un dor dör wücke Hööf bet no dat letzte Gebüüd, dat mit sien Finstern liek no’t Nōōrn lēēǧ. Dat hârr drēē Stockwârken mit gēgen twintig Zellen, hârr drēē lange Korridōōrs, dē langs dat hēle Gebüüd lēpen. Op jēēdēēn Stockwârk wēēr ėn Schildwach. (ReF2.4.053)

As de Platzmajōōr mi nu in mien niet^M3 Quartēēr aflevert hârr un gohn wēēr, stunn ik in dėn Inspekter sien Stuuv. Un disse Herr un sien Handlanger, de Sluter D-mann, stunnen vör mi un kēken mi an. Un ik kēēk süm^X05|ehr wedder^X41a an, dat wēēr je ni^X20 verboden. – „Jetzt müsste ich Sie aber bitten …“, sä de Inspekter un hēēl wedder op. – „Wat?“, frooğ ik. – „Es ist Vorschrift vom Kommandanten …“, stomer|stammelte hē wieder (Ik wuss|wusste ni, wat hē vun mi wull, un kēēk ėm un D-mann an.), „… dass Sie sich nackt ausziehen“, sä de Sluter. Ik kēēk ėm dor verwunnert op an, dėnn dat wēēr noch nârms, sülvst in dėn Ünnersȫȫk-Arrest ni, vun mi verlangt worrn. Man vun dėn Keerl sien dummdriest^M3 Gesicht blėnker sōōn smerig^M3 Grientje, as wēēr ėm dat Muul mit suur^M3 Gōōssmolt insmeert. – Wat Fettiǧs hett de dor’ Slağ Lüüd överâll un ōōk wat Suurs. Man disse hârr ōōk noch wat vun ėn driesten Snattenlėcker|Speichellecker. Hē wuss je, datt^X24 hē tōvör bi dėn Herrn Generool Groof H., dėn ēērsten Kummandant, Uniformen putzt hârr un dat ›allgemeine Ehrenzeichen‹ in’t Knōōplock drōōğ. Dat hârr hē mool för sien Verdēēnsten um dėn preus’schen Stoot un um de Steveln vun dėn ēērsten Kummandant kregen.

Wat holp|half dat âll? – Ik muss|musste süm^X05 wiesen, wosück^X30 de lēve Gott mi mookt hârr. Un as süm^X04|sē sik mien Herrgott sien Mookwârk ankeken hârrn, visitēren süm^X04 ōōk mien Snieder sien. Süm^X04 kēhren âll mien Taschen in de Kledojen|Kleidung um un ünnersöchen de Nöht, watt ik dor ni Pistōlen, Messen un anner Rēēdschop|Rēē’schop^X60|Gerätschaft ōder gor Geld in hârr. (ReF7.054)

As dat afmookt|erledigt wēēr, kunn ik mi wedder^X41a antrecken. Nu gungen süm^X04|sē op mien Kuffer dool. – Ėn ōle ēēnhüsige, sülvern’ Taschenklock, dē al^X27 sō lang stillstohn hârr, as ik sēēt (ik hârr|hätte je mien Dooğ ni^X20 dat Geld för’t Reparēren opbringen kunnt un mi lēēǧ opstunns ōōk gor nix an de Tiet), dē worr as ēērste mit Beslağ beleǧǧt. Nȫȫss’ kēēm ėn ōlen Piependeckel tō’n Vörschien, sōōn ōlen Klemmdeckel. – „Ist das Silber?“, frooğ de Inspekter. – „Jo“, sä ik, (ReF2.4.054) dėnn mi fohr^X66 dat sō dör dėn Sinn, datt^X24 dissen sülvern’ Piepenbeslağ ėn Gleem|Schimmer vun Riekdōōm op mi smieten kunn. Un lēgen|lügen dä ik dor ōōk ni bi, dėnn hē wēēr würkli vun Sülver, over man vun Niesülver|Kupfer-Nickel-Zink-Legierung. Un süm^X04 nēhmen mi dėnn ōōk noch ėn lütte gollen Dōōknodel af, dē ik vun mien Süster tō Wiehnachten kregen hârr, un mien Schriev- un Tēkengeschirr|Schreibtischgarnitur. Un as süm^X04 dat âllns orntli un schier tō mien Personoolakten leǧǧt hârrn, dō kunn ik je dėnn mit dėn Sluter no mien Nummer|Zell gohn.

Dē lēēǧ in dėn ünnersten Stock un wēēr in’t hēle Huus dor bekannt för, datt^X24 de Sünn un de Moon (sō veel Mȫhǧ süm^X04 sik ōōk gēḃen) noch mien Dooğ ni|niemals dat Glück hatt hârrn, ōōk man ėn wietleftigen|flüchtigen Gluup op de Inrichten**|dat Inventoor tō smieten. Man dat wēēr je ōōk hēēl natüürli. Dat lütte Lock vun Finster, wat annerthâlf Fōōt hōōch un annerthâlf Fōōt brēēt boḃen ünner dėn Böhn|ünner de Deek sēēt, dat kēēk no’t Nōōrn. Rechts un links wēērn brēde Schuklappen |Scheuklappen vun Breed anbrocht, datt wi un de beiden Stēērns an’ Heḃen doch jo un jo ni um’e Eck kieken kunnen. Un wėnn an de langen Summerdooğ de Sünn dat doch meist dörsetten dä un sō wiet rumkēēm, dėnn schōōv sik de hōge Müür vun dėn Hoff un de Wâll vun de Festen|Festung vör ehr lēēf^M3 Angesicht, un unsen Herrgott sien schȫȫnst^M3 Mookwârk muss vör sōōn lachhaftig^M3|schnödem Minschenwârk schoomrōōt versacken. Wėnn ik mien Hüker|Buck op dėn Disch stellen dä|stellte un dor ropklattert wēēr|war, dėnn hârr|hatte ik de frie’e Utsicht op ėn lütten vēērkantigen|rechteckigen Hoff, op ėn rentlige, witte Müür un op ėn swatt un witt anstreken^M3 Schillerhuus. De ēēnziǧste Afwesseln** in disse Slichtheit wēēr, datt^X24 ėn Suldoot bi Schietwedder^X41d (ReF7.055) in dat Schillerhuus stunn un bi schȫȫn^M3 Wedder^X41d dorvör op un dool gung.

Mien Nummer|Zell, un sō wēērn süm^X04|sē âll, kunn|könnte sō bi twölf Fōōt lang un süss brēēt ween^X82b hėbben|gewesen sein. Ėn Oḃen stunn dor ni^X20 in, wi worrn mit wârme Luft versorğt. Dē strȫȫm|strömte vun boḃen dör ėn Lock in de Wand. Kōle|Kalte Luft strȫȫm dör ėn anner Lock vun ünnen rin. Sō hârrn wi ümmer^X21 kōle Fȫȫt un ėn recht wârmen Kopp, wat för de Sundheit^X38 bȫȫs^X90 ›tōdreeǧli‹|(ironisch) ween^X82a schâll. Man (ReF2.4.055) wokēēn^X33|’kēēn kunn dor wat för? Dat hârr sik ėn bȫȫs^X90 plietschen Bumeister utklamüüstert|utknüvelt, dē sik sünnerli|speziell op dėn Kaschott*-Bu smeten hârr. Un um uttōprobēren, watt de Sook ōōk sund^X38 is, kunnen süm^X04 je gor kēēn passender’ Lüüd finnen as uns: Wi hârrn ėn schȫne Rēēǧ vun Johren vör uns, un wėnn wi dat uthēlen, dėnn wēēr de Sook bruukbor. In de Döör wēēr ėn lütt^M3 vēērkantig^M3 Lock mit ėn Klapp. Tō mien Tiet is dē, Gott wees|wee’^X60 Dank, ni mēhr openmookt worrn. Over mien Kameroden vertellen|erzählten, datt de frȫhere twēte Kummandant, Oberst von Bieberstein, sik foken|veelmools dat Privoot-Vergnȫgen günnt hârr, sik de Gefangen’ dör de Klapp tō bekieken. Ōōk gōde^X50 Frünnen hârr hē mitbrocht hatt, um süm^X05|ehr dē Gefangen’ tō wiesen. (Disse Oberst kēēm nȫȫssen sülvst för sien schabbig^M3|schäbiges un veniensch^M3|niederträchtiges Verhōlen op Festen|Festung, frieli ni^X20 op dörtig Johr.) – Dissen Kiek- un Klappen-Spoos|Peepshow-Pläsier hett sō lang duurt, bet mool de ›beschränkte Gustav‹, de Herr Minister Exzellenz von Rochow*, sülvst op ėn Dörreis op dėn Infâll komen is, sik de natüürligen Folgen vun sien kraftvull^M3 Regēren tō bekieken. Un as dē dėnn dör sōōn Klapp sien smuck^M3 Kunstwârk sēhn dä, dō worr hē wies, datt hē dör ėn gründli^M3 un vēērjöhrig^M3 Beârbeiden** ut ėn rōōtbackigen, frischen Burschen ėn blēēk^M3 Stēēnbild mookt|fabrizēērt hârr. Dō hett hē sik för sien ēgen Mookwârk schoomt un hett disse Klappen-Kiekerie verboden. De Oberst von Bieberstein hett sik twoors ni schoomt, hē hett dat Klappenkieken over ›op hȫgern Befehl‹ instellen musst.

Jo, blēke, witte, griese Stēēngestâlten wēērn süm^X04|sē worrn, disse frischen, sunnen^X38 Lüüd. Dör süm^X06|ehr jungen Odern wēēr dat Blōōt mool lustig strȫȫmt, un nu wēērn süm^X06 junge Leden|Glieder stief (ReF7.056) worrn as bi stēēnōle Lüüd. Op süm^X06|ehrn Geist lasten|lasteten de Knastquolen un de minschlige Slechtigkeit, süm^X04 kēken ohn Höpen** in tōkomen Tieden.

As ik vun dat Visitēren bi dėn Inspekter mit dėn Sluter no mien Nummer|Zell gung, stunn ėn ōlen lēven^X59 Bekannten op dėn Korridōōr vör sien Döör, sien Lock worr jüst utfeeǧt. Ik hârr ėm sēhn un ėm kėnnt in âll sien Stoot|Pracht, dē dat Minschenfrȫhjohr ėn reinen un smucken jungen Mann um Hȫȫft|Kopp un Schullern un Lėnnen|Lenden leǧǧt. – Wat wēēr hē nu? De utbrėnnte Köhl|Kohle, de Asch vun sien vörig^M3 Leḃen! – Un wat sä|sagte hē tō mi, as hē mi weddersēhǧ^X58? „Unselige Minsch! Wosück^X30 kummst du hierher?“ (ReF2.4.056)

Dat wēēr de Begrȫten**, dē ik vun mien besten Frünnen krēēǧ. Och, ik kunn wull lachen, dėnn ik hârr dat doch beter hatt. Man mien Frünnen hier, süm^X04|sē sēten|saßen al^X27 över drēē Johr sō, un nix wēēr beter worrn in süm^X06|ehr Looğ.

As ik no mien Lock rinkēēm, kēēk ik mi um: Vēēr kohle|kahle, witte Wannen, ėn Disch, ėn Schēmel, ėn Bettstell un dor ėn Sēēgras-Matratz op un hēēl boḃen in de Wand dat lütte Finster. Dat Överige wēēr mi al bekannt; blōōts wat vun’t Finster ut tō sēhn wēēr, kėnn ik noch ni^X20. Ik sett sōdennig dėn Schēmel op dėn Disch un klatter op mien Kiekut|Ausguck rop: Snēē, vēēr Fōōt hōgen Snēē op dėn lütten Hoff, un dor ėn Schillerhuus in, un dor ėn griesen Worm vun Schildwach in, dē sō still stunn as mien Taschenklock. Un för de Gefangen’ sünd de Schildwachen würkli Taschenklocken, dē bi Dooğ|dooğsöver|dağöver un bi Nacht|nachtöver de Tiet angēēḃt un âll twēē Stunnen frisch optrocken wârrt. Dooğsöver sünd süm^X04 hēēl pläsēērli, man nachtöver sünd süm^X04 ėn beten unkommōdig, wėnn süm^X04 „’kēēn^X33 dor?“ schrieġt|schreien un op de Korridōōrs de Gewehren fâllen loot|lassen un sik ėn Lēēd fleut|pfeifen, um sik dėn Grugel|dat Gruun tō verdrieḃen.

„Na, stoh du man!“, sä ik, „no twēē Stunnen wârrst du aflȫȫst, dat höllst du sachs|wull ut.“ Un as ik noch sō över sien un mien Soken in’t Nodėnken stunn, dō worr de Döör opensloten, un de Sluter broch mien Kuffer rin. – „Na“, sä hē, „dat nȫȫm ik driest|frech, gliek in de ēērste Vėddelstunn dor (ReF7.057) boḃen roptōklattern!“ – „Wat?“, sä ik, „dörv ik dat ni?“ – Dor hârr hē nix vun seǧǧt, sä hē, un dorbi blėnker ėm dat sure Gōōssmolt wedder^X41a vun de Snuut|Gesicht. Ik schien ėm ēēn vun dat Slağ tō ween^X82a, dē sik wat veel ruutnehmen wullen.

Dunner, wat wēēr ik fix vun mien Thrōōn dool un stunn vör ėm un sä: Hē hârr mi gor nix tō sėggen! Un wėnn ik wat dä|täte, wat ni^X20 ween^X82a schull, dėnn hârr hē dat tō mellen. Hē hârr |hätte mi optōwohren|zu versorgen, sunst hârrn wi nix mitėnanner tō kriegen|tun. – Ōh, mēēn|meinte hē, ik wēēr|wäre je ėn bȫȫs^X90 opsternootschen|aufsässiger Keerl. Man sō wēērn|wären vele ween^X82b, un süm^X04|sē hârrn|hätten süm^X05|ehr hier âll tamm|zahm kregen, süm^X04 worrn|würden mi ōōk wull kriegen|bikomen.

Jüst, as ik op dē Utverschoomtheit lōōsbreken wull, kēēm dor de Inspekter över tō un frooğ, wat hier lōōs wēēr. – Ik sä ėm (ReF2.4.057) sō un sō un frooğ ėm, watt dėn Sluter dat tōstunn, mi ohn Ōōrsook mit snodderige Reden ünner de Ōgen tō gohn|to provozēren. – Wėnn ik ni ut dat Finster snackt hârr, hârr hē mi nix tō sėggen, wēēr sien Antwōōrt. Un dormit wėnn|wandte hē sik an dėn Sluter un mook ėm för sien Dumm-driestiǧkeit ėn lütten Vers. – Man wat snēēd|snēē’^X60 de Keerl ėm för ėn Gesicht, sō recht vull Gift un Gâll! Un as hē ut de Döör gung, brummel hē wat vun ›Generool‹ un ›tō weten kriegen‹ in dėn Boort.

De Inspekter hârr drēē Pund Tobak ünner dėn Ârm un vertell mi, mien ōl’ Voder hârr al^X27 vör mien Ankunft|Ankumst för mi ėn hâlv’ Kist Tobak herschickt, un hē worr mi dorvun tōkomen loten, wėnn ik wat bruken dä. – Dat wēēr gōōt^X50; man eḃensō gōōt wēēr’t, datt^X24 ik tō weten kregen hârr, wosück^X30 de Inspekter un de Sluter mitėnanner stunnen. ›Wėnn dėn Düvel sien Riek unēēns is, dėnn hėbbt de ârmen Sēlen Fieroḃend‹, hēēt dat in ėn ōle Seǧǧwies.

Ik stēēk|steckte mi ėn Piep Tobak an, lä mi op de Matratz. Ik wēēr mȫȫd vun de Reis un slēēp tō|schlief ein. Un ik ver-brėnn|verbrannte mi mit mien Piependeckel (dėn ik för ėn sülvern’ utgeḃen hârr) mien Slooprock, dē sō|sowieso al^X27 ansēngelt wēēr. Ik verbrėnn ėm gliek dör nēgen Stock-wârken, dėnn mien Slooprock hârr mit de Tiet ümmer^X21 ēēn (ReF7.058) Huut över de anner kregen. Ik hârr ėm näämli ümmer wedder^X41a frisch övertrecken loten, un op dē Oort wēēr hē jüst sō as Achilles sien Schild mit de nēgen Ossenfellen.

Hē smööl|sėngel|brannte dėnn ōōk noch ümmer so eḃenweǧ, as de Sluter wedder rinkēēm, dē ēgentli nix bi mi tō dōōn hârr. – „Gotts Dunner“, rēēp hē, „Sē^X10 brėnnt|brėnnen!“ Un hē holp mi dat Füür utsloon|utslogen. – Na, dor bedank ik mi bi ėm dėnn för. Un nu krēēǧ hē Böverwoter|Boḃenwoter un worr sō vertruli, glatt un slierig|schmeichlerisch as ėn Hund, dē sien Rüüsch|Prügel kregen hett. Hē fung an, ik schull mi mit dėn Inspekter man ni^X20 inloten, dėnn dē wēēr wull fründli in de Ōgen, man fâlsch achter’n Rüch. Un wat hē dōōn kunn, dat wull hē sachs för mi dōōn; un ēērsten|vorhin hârr hē je man spoost, un worum ik kēēn Spoos verstohn hârr. (ReF2.4.058)

Kott, dat wēēr jüst sōōn Schubjack vun Keerl, as ik vun dē Oort al wücke kėnnenlēhrt hârr: Nēgenklōōk, fâlsch|hinterlistig, vull Schodenfreud, tō jēēdēēn Dēēnst för sien Vör-lüüd|Vorgesetzten paroot, un gung’t ōōk venienscher ni mēhr. Man dorbi wēērn sōōn Lüüd bangbüxig|feige as man wat, wėnn ēēn süm^X05|ehr de Tähn wiesen dä.

Mien Tobak stēēk|stach ėm in de Nöös: „Wull schȫnen To-bak?“, frooğ hē. – „Ih jo“, sä ik. „Wüllt|Wüllen Sē^X10 ėm mool probēren?“ – „Nä“, mēēn hē, „wō^X31 dėnkt|dėnken Sē^X10 hėn? Ik schull mi in sōōn Dörstekerie|Betrügerei im Dienst inloten?“ – „Schȫȫn“, sä ik, „dėnn loten S’t blieḃen.“

Herr D-mann kēēm wedder, hē hârr nix bi mi tō dōōn: „Na, wo^X30 geiht’t?“ – „Ōh, recht gōōt^X50.“ – „De Tobak smeckt Sē wull?“ – „Jo, bȫȫs^X90 gōōt.“ – „Na, wō^X31 Sē^X10 doch sō fründli wēērn …, probēren will ik ėm doch mool.“ – Herr D-mann stopp|stopfte sik ėn Piep: „Schȫȫn! Würkli schȫȫn!“ – „Na, dėnn nehmt|nehmen Sē^X10 sik ėn Pund mit“, sä ik. – Nä, dat kunn|könnte hē ni^X20. Ėn Piep Tobak, dat gung|ginge wull; over ėn Pund! Dat wēēr|wäre gēgen de Vörschrift, dat kunn hē ni dōōn. Wat ik vun ėm dėnken dä? – Over as Herr D-mann ut mien Döör gung, dō hârr hē mien Pund Tobak in de Hand, un ik dach|dachte wat vun ėm.

Dėn annern Dağ worrn Sträflingen no dėn lütten vēērkantigen (ReF7.059) Hoff kummandēērt, dē mussen de Weeǧ frieschüffeln, datt^X24|damit mien Kameroden doch wed-der^X41a mool an de Luft gohn kunnen. Âll, dē op ēēn Gang sēten, kēmen tōhōpen för ēēn Stunn dääǧli an de frische Luft.

Mien Gang kēēm tōēērst an de Rēēǧ; ik natüürli ni mit, ik hârr dor je noch kēēn Verlȫȫf|Erlaubnis tō. Ik klatter|kletterte bides op mien Disch, dėn Hüker rop, un kēēk mi de Lüüd dor buten ėn beten an.

Dicht ünner dat Duḃenslağlock, wat för mi as Finster gellen schull, stell|stellte sik ėn Poor hėn, wō ik dėn ēēn recht gōōt^X50 kėnnen dä. Hē wēēr ėn ōlen Bekannten ut Jēna; süm^X04|sē hârrn lütte, dünne Stöcker in de Hand un fechten|fochten sik dor op Stōōt|auf Stoß mit, as wi dat in Jēna op dėn Mârkt^X77 doon hârrn, over mit Iesen. Bi jēēdēēn Stōōt un jēēdēēn Parood flōgen mi wücke Wȫȫr tō: „Rechts vun di sitt|sitzen wi beiden, links vun di sitt|sitzt Gr.“ (ReF2.4.059) (dē mi, as ik ankēēm, al^X27 begrött hârr); „de ēērste Kummandant, Groof H., is de ēērste Minschenschinner gēgen uns; de twēte Kummandant, Oberst von B., dē hett wull gōden^X50 Willen, kann over nix moken, dorum datt^X25|weil Groof H. dat för sien Schülliǧkeit höllt (as Speelkamerood vun dėn Kȫnig), uns persȫȫnli sō wiet as mȫȫǧli tō schikanēren. De Platzmajōōr kann dorum ōōk nix moken. De Inspekter is ėn gōden^X50 Mann, leevt over in ēwige Angst vör dėn ēērsten Kummandant op de ēēn un dėn Sluter D-mann op de anner Siet; de Sluter is de hēēmlige Tōdreger no’n boḃen rop un is de lēēǧste vun süm^X05|ehr âlltōsomen. De Knastknecht K. bedrüǧǧt uns, un dorum mutt hē dōōn, wat wi wüllt|wööt|wollen; over D-mann sitt ėm tō dull op de Hacken, hē kann nix dōōn. Hȫȫd|Hȫȫ’^X60|Hüte di sōdennig vör D-mann! Hē hett ėn wohre Wōōt^X51|Hass op uns un is ėn hēēl slechten Patrōōn un worr sik seker ōōk besteken loten, wėnn wi ėm man ėn gōden^X50 Pries betohlen kunnen. Sō over, dorum datt^X25|weil wi nix hebbt, köönt wi ėm ni^X20 bikomen.“

Disse Norichten flōgen mi sō stückwies tō. Mien ōl’ Fründ Gr. gung an mien Finster vörbi: „Ėn Mess|Messer kannst du vun mi kriegen.“ – Dat wēēr doch ōōk al^X27 wat, wėnn ik’t man ēērst hârr|hätte. Dėnn hier wēēr’t jüst sō as in dėn Ünnersȫȫkarrest; (ReF7.060) Mess un Govel worrn gliek no’t Mėddağeten weǧnohmen, un ik hârr|hatte al wedder^X41a tō dat ōle Middel griepen musst un hârr dėn Stööl|Stiel vun mien ōlen blickern Lepel|Blechlöffel op de ēēn Siet schârp schüürt, datt^X24 ik mi doch slecht un recht ėn Stück Brōōt afsnieden kunn.

Over wat schull dat mit D-mann hēten? „Hȫȫd|Hȫȫ’^X60 di vör D-mann! Hē nimmt nix vun uns an.“ – De Mann hârr je vun mi ėn Pund Tobak annohmen. – Na, de Tiet muss dat lēhren.

Dėn Nomėddağ kēēm de Inspekter tō mi mit de Noricht, datt ik ōōk ėn Stunn op’n Hoff spazēren gohn kunn. Dat wēēr man noch ni vun de Kummandantuur anornt|angeordnet; over hē wull dat op sien Kapp nehmen; ik muss je doch an de Luft. – Ik nēhm dat dėnn gēērn an. Un as ik op dėn Hoff kēēm, mârk|merkte ik dėnn, datt dat Dauwedder^X41d wēēr un datt de Snēē back|klebte. Um mi nu düchtig^X90 tō bewegen, wülter|wälzte ik grōte (ReF2.4.060) Snēēbâllen tōhōōp un sett süm^X05|ehr opėnanner, bet ėn Oort vun Ünnerbu tōrecht wēēr. Dėnn nēhm ik ėn recht schȫnen, witten Snēēkluut|-klumpen un fung dormit an tō kneden un tō pusseln|formen, bet ik ėn Oort vun Bostbild tōrecht hârr. Un as ik mien Mookwârk nēger bekieken dä, dō sprung mi sō wat as ėn Afbild vun dėn ōlen, broven^X59 Dr. Martin Luther in de Mȫȫt. Ik mook|machte ėm de Backen ėn beten dicker un de Nöös ėn beten stuver|stumpfer, un dor stunn hē as echt. Dat wēēr nu jüst kēēn Kunstwârk; over jēēdēēn kunn doch sēhn, datt^X24 dat ėn Mannsminsch un kēēn Fruunsminsch ween^X82a schull. Dat sä ōōk nȫȫssen de Opwohrer K., um mi wat Schȫȫns tō sėggen.

Ik hârr disse Geschicht ni^X20 vertellt, wėnn dor ni wat för mi bi ruutbroodt wēēr|rausgesprungen wäre. De Platzmajōōr wēēr gliek no mien Friestunn komen un hârr mien Dr. Martin dor stohn sēhn. Hē lēēt sik alsō mien Döör opsluten un frooğ mi, watt^X26|ob ik ni gēērn mien Schriev- un Tēken-Materiool hėbben wull. Ik sä natüürli ›jo‹ un hē sä mi tō, dorför tō sorgen; un ik krēēǧ dat ōōk. (ReF7.061)

Ditschi-Platt,

wi truut sik dat!