Читать книгу Medycyna estetyczna - Группа авторов - Страница 14

Fotostarzenie, czyli przedwczesne starzenie się skóry pod wpływem nadmiernej, przewlekłej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, głównie UVA, zależy od dawki promieniowania UV skumulowanej w ciągu całego życia oraz fototypu skóry. Osoby z fototypem I (karnacja bardzo jasna, rumień występuje nawet po krótkim pobycie na słońcu) są bardziej narażone na fotostarzenie aniżeli osoby z fototypem IV. W przebiegu posłonecznego starzenia się skóry dochodzi do zmian w obrębie naskórka i skóry właściwej. Obszary skóry eksponowane na promieniowanie słoneczne wyglądają zdecydowanie starzej niż obszary chronione przed nim. Skóra w tych okolicach jest atroficzna, sucha, zwiotczała, pokryta zmarszczkami, bruzdami i zmianami barwnikowymi z cechami rogowacenia słonecznego i łojotokowego.

Pod wpływem działania promieniowania słonecznego na skórę dochodzi do:

• zaburzeń działania melanocytów (komórek produkujących melaninę) – prowadzi to do zaburzeń pigmentacji, czyli pojawienia się na skórze, głównie w miejscach odsłoniętych, odbarwień, przebarwień czy plam soczewicowatych;

• uszkodzenia naczyń włosowatych w obrębie skóry – konsekwencją są teleangiektazje (plamica starcza);

• powiększenia ujść gruczołów łojowych i pojawiania się zaskórników;

• zaburzenia struktury włókien elastynowych i powstawania nowych zdegenerowanych włókien elastynowych, niespełniających swojej funkcji – na nagromadzenie nieprawidłowych mas elastyny w skórze właściwej, tzw. elastozę, charakterystyczną dla słonecznego starzenia się skóry, mają również wpływ zaburzenia syntezy fibryliny, która odpowiada za prawidłowe usieciowanie włókien elastynowych; klinicznie elastoza manifestuje się obecnością na skórze zmian przerostowych o charakterze grudek i guzków;

• zmniejszenia liczby włókien kolagenowych macierzy zewnątrzkomórkowej w skórze właściwej i ich degradacji – włókna te są odpowiedzialne za elastyczność i wytrzymałość skóry; degradacja jest związana z miejscowym uwalnianiem cytokin, które aktywują enzymy proteolityczne z grupy metaloproteinaz.

Promieniowanie słoneczne wraz z innymi towarzyszącymi mu czynnikami, takimi jak zaburzenia hormonalne, stany zapalne skóry czy stosowane leki fotouczulające, może prowadzić do przewlekłej nabytej hipermelanozy skóry (melazmy), charakteryzującej się nieregularnymi brązowymi plamami, symetrycznie rozmieszczonymi w obszarach narażonych na promieniowanie, głównie na twarzy. W zapobieganiu tej chorobie i jej leczeniu oprócz różnorodnych metod depigmentacji zasadniczą rolę odgrywa ochrona przeciwsłoneczna.

Ochrona przed promieniowaniem ultrafioletowym powinna być stosowana już w młodym wieku i powinna być podstawą postępowania nie tylko jako metoda zapobiegająca starzeniu się skóry, lecz także jako działanie chroniące przed powstawaniem nowotworów skóry i fotodermatoz.