Читать книгу Medycyna estetyczna - Группа авторов - Страница 31

Toksyna botulinowa typu A jest bezpieczną i skuteczną substancją stosowaną powszechnie w zabiegach z zakresu medycy estetycznej, które cieszą się coraz większą popularnością wśród pacjentów. Działania niepożądane zazwyczaj związane są z samym sposobem podania i powstaniem odczynów w miejscu wstrzyknięcia. Niepożądane miejscowe skutki uboczne mogą utrzymywać się przez kilka dni, są łagodne i mają charakter przejściowy. Zaliczamy do nich: ból i dyskomfort w miejscu iniekcji, zaczerwienienie, rumień, zasinienie, świąd, mrowienie i obrzęk okolicy poddawanej terapii oraz pojawienie się zasinienia, krwiaków, kiedy dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych. Nieprzestrzeganie zasad aseptyki może wiązać się z wystąpieniem zakażeń wirusowych i bakteryjnych leczonej okolicy.

Podanie toksyny botulinowej w zbyt dużych jednostkach do mięśnia, który miał być poddany terapii, lub iniekcja czy dyfuzja do pobliskiego mięśnia leczonej okolicy niesie ze sobą skutki uboczne, jakimi są nadmierne osłabienie mięśni i niepożądany efekt zabiegu. Podanie preparatu zbyt blisko oczodołu podczas terapii zmarszczek gładzizny czoła może wywołać opadanie powieki. Zbyt niskie podanie toksyny w trakcie korekcji zmarszczek poprzecznych czoła spowoduje obniżenie brwi i zmęczony wyraz twarzy. W trakcie terapii mięśnia czołowego możemy również uzyskać tzw. efekt Mefistofelesa – nadmierne uniesienie brwi, asymetryczne ustawienie brwi, niedomykalność powiek. Podczas leczenia okolicy oka możemy doprowadzić do ektropii, podwójnego widzenia i innych zaburzeń widzenia, łzawienia lub zespołu suchego oka, a także opadnięcia brwi. Iniekcja przeprowadzana w okolicach ust może być związana z wystąpieniem nadmiernego ślinienia się, asymetrii ust oraz problemu z mową, jedzeniem i piciem, co ważne jest dla osób, które w pracy muszą używać głosu.

Toksyna botulinowa może również wywołać reakcje alergiczne pod postacią anafilaksji, wysypek skórnych i pokrzywki. Bardzo rzadko opisywane były działania niepożądane w miejscach odległych od iniekcji toksyny botulinowej, takie jak: zaburzenia połykania, mowy, trudności w oddychaniu i zachłystowe zapalenie płuc, które mogą zakończyć się zgonem pacjenta.

Przed zabiegiem zawsze należy dokładnie zebrać wywiad lekarski, dokonać odpowiedniej klasyfikacji pacjenta i przestrzegać zasad bezpieczeństwa związanych z procedurą podania toksyny, co pozwoli uniknąć większości niepowodzeń terapeutycznych i uzyskać satysfakcjonujący efekt terapii.

Piśmiennictwo

1. Barankin B., Wasel N. Treatment of inguinal hyperhidrosis with botulinum toxin type A. Int. J. Dermatol. 2006; 45: 985.

2. Benedetto A.V. (red.). Botulinum toxin in clinical dermatology. Taylor & Francis, London 2006; 66–67.

3. Carruthers A., Carruthers J. (red.). Procedures in cosmetic dermatology: Botulinum Toxin. Elsevier Saunders, 2005: 52–53.

4. Carruthers A., Carruthers J.D. Botulinum toxin type A in facial aesthetics – an update. US Dermatol. Rev. 2006; 1–5.

5. Carruthers J., Carruthers A. Aesthetic botulinum A toxin in the mid and lower face and neck. Dermatol. Surg. 2003; 29: 468.

6. Carruthers J., Carruthers A. History of the cosmetic use of Botulinum A exotoxin. Dermatol. Surg. 1998; 24: 1168.

7. Carruthers J., Fagien S., Matarasso L. i wsp. Consensus recommendations on the use of botulinum toxin type A in facial aesthetics. Plast. Recontr. Surg. 2004; 114: 1S.

8. Coleman Moriaty K., Kaszuba A. (red. wyd. pol.). Zastosowanie toksyny botulinowej w zabiegach odmładzania skóry twarzy. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2004; 100–101.

9. De Almeida A.T., De Boulle K. Diffusion characteristics of botulinum neurotoxin products and their clinical significance in cosmetic applications. J. Cosmet. Laser Ther. 2007; 9(suppl 1): 17.

10. Freitag F.G., Diamond S., Diamond M. i wsp. Botulinum toxin type A in the treatment of chronic migraine without medication overuse. Headache 2008; 48: 201.

11. Goldman A. Treatment of axillary and palmar hyperhidrosis with botulinum toxin. Aesthetic Plast. Surg. 2000; 24(4): 280.

12. Huang W., Foster J.A., Rogachefsky A.S. Pharmacology of botulinum toxin. J. Am. Acad. Dermatol. 2000; 43(2 Pt 1): 249–259.

13. Klein A.W. Complications, adverse reactions, and insight with the use of botulinum toxin. Dermatol. Surg. 2003; 29(5): 549–556.

14. Kurzen H., Kari U. Novel aspects in cutaneous biology of acetylocholine synthesis and acetylocholine receptors. Exp. Dermatol. 2004; 13(supl. 4): 27.

15. Lipton R.B., Bigal M.E. Migraine: epidemiology, impact and risk factors for progression. Headache 2005; 45(supl. 1): S3.

16. Mahant N., Clouston P.D., Lorentz I.T. The current use of botulinum toxin. J. Clin. Neurosci. 2000; 7(5): 389–394.

17. Matarasso S.L. Complications of botulinum A exotoxin for hyperfunctional lines. Dermatol. Surg. 1998; 24(11): 1249–1254.

18. Ozsoy Z., Genc B., Gozu A. A new technique applying botulinum toxin in narrow and wide foreheads. Aesthetic Plast. Surg. 2005; 29(5): 368–372.

19. Savardekar P. Botulinum toxin. Indian J. Dermatol. Venereol. Leprol. 2008; 74(1): 77–79.

20. Wise J.B., Greco T. Injectable treatments for the aging face. Facial Plast. Surg. 2006; 22(2): 140.