Читать книгу Panorama współczesnej filozofii - Группа авторов - Страница 13

Wszelako koszt naturalizmu w wersji proponowanej w zakończeniu poprzedniego podrozdziału jest dość wysoki. Trzeba porzucić przesłankę (3) w argumencie AN postulującą traktowanie epistemologii jako jednej z nauk szczegółowych. Filozof analityczny nie musi być zakłopotany obraniem opcji antyscjentystycznej w epistemologii (to samo dotyczy innych dziedzin filozofii). Może akceptować naturalizm ontologiczny i naturalizm epistemologiczny jako poglądy trafne ze względu na ich związek z nauką. Inaczej mówiąc, naturalistyczna filozofia analityczna rezygnuje z ambicji bycia philosophia prima wobec nauki i godzi się na rolę philosophiae secundae, zgodnie z ogólną tendencją naturalistyczną. Naturalistom umiarkowanym, tj. w sensie (A), obranie tej opcji metafilozoficznej przychodzi łatwiej niż tym, którzy opowiadają się za naturalizmem globalnym. Reasumując, filozof analityczny akceptujący naturalizm analizuje problemy, które powstają na gruncie tego poglądu. Czy czyni to poprawnie ex definitione? Oczywiście, że nie, bo taka jest natura refleksji filozoficznej. Tedy, różnice w ramach analitycznego naturalizmu filozoficznego są zrozumiałe, podobnie jak reakcja antynaturalistyczna. Może to nie zadowalać bardziej ambitnych filozofów. Tak jest tylko wtedy, gdy oczekujemy konkluzywnego rozstrzygnięcia, w tym wypadku na rzecz naturalizmu lub na rzecz antynaturalizmu. Możemy jednak ograniczyć nasze nadzieje i poprzestać na tym, że dyskusja filozoficzna ma nie tyle rozwiązać problem, ale go rozjaśnić, np. w postaci zarysowania możliwych dróg rozwiązania go i wskazania trudności, jakie nas czekają. I tak już chyba pozostanie.