Читать книгу Panorama współczesnej filozofii - Группа авторов - Страница 6

Naturalizm zdobywa sobie coraz większe znaczenie we współczesnej filozofii. Naturalizm – tj. pogląd odrzucający istnienie bytów transcendentnych, np. Boga, rzeczy samych w sobie w sensie Kanta i ponadempirycznych rodzajów poznania, np. apriorycznej intuicji w sensie Kartezjusza – w konsekwencji powiada, że każde prawdziwe stwierdzenie jest konstatacją na temat natury. Jest kilka przyczyn tego stanu rzeczy. Po pierwsze, naturalizm doby obecnej jest kontynuacją określonej tradycji filozoficznej. Po drugie, naturalizm (razem z antynaturalizmem, czyli jego przeciwieństwem) niejako konsumuje tradycyjne opozycje filozoficzne, np. materializm/idealizm czy empiryzm/racjonalizm, a ponadto dostarcza nowych interpretacji tradycyjnych poglądów. Po trzecie, naturalizm jest obecny nie tylko w tradycyjnie podstawowych działach filozofii, tj. ontologii (metafizyce), epistemologii (w szczególności program epistemologii znaturalizowanej) i aksjologii, lecz także problemach należących do tzw. filozofii czegoś, np. filozofii matematyki i logiki, filozofii umysłu, filozofii języka, filozofii religii, filozofii Boga itd. Po czwarte, spór naturalizmu z antynaturalizmem dostarcza interesujących argumentów filozoficznych, które dobrze odsłaniają naturę filozoficznego sporu, przy czym, z uwagi na koncepcję błędu naturalistycznego przedstawioną przez George’a E. Moore’a, szczególnie ważny jest spór dotyczący natury wartości i sposobu ich definiowania (będzie o tym mowa później). Okazuje się przy tym, że kontrowersję zarysowaną przez Moore’a można uogólnić za pomocą precyzyjnego aparatu formalnologicznego. Rozdział ten jest poświęcony przede wszystkim epistemologii, ale także dotyka innych zagadnień filozoficznych. Przedstawia nie tylko blaski naturalizmu, lecz także i jego trudności. Niemniej jednak broni naturalizmu argumentując, że antynaturalista proponuje bardzo mocne argumenty, które są na ogół znacznie bardziej wątpliwe od sugestii przedkładanych przez naturalistów. Równocześnie zaznaczam, że wiele kwestii pozostawiam otwartych, np. naturalistyczną interpretację logiki i matematyki (szersze omówienie rozmaitych kwestii związanych z naturalizmem znajdzie się u Woleńskiego – praca w przygotowaniu).