Читать книгу Fizjologia żywienia - Группа авторов - Страница 19
2
Fizjologia tkanki tłuszczowej
2.2. Biała tkanka tłuszczowa
ОглавлениеBiała tkanka tłuszczowa stanowi zdecydowaną większość wszystkich depozytów tłuszczu w organizmie. Będąc obecną w tkance podskórnej, współtworzy barierę mechaniczną organizmu i bierze pasywny udział w termoregulacji. Otaczając narządy w fizjologicznych ilościach, np. w postaci tłuszczu okołonerkowego, amortyzuje je i chroni przed urazami, ustalając jednocześnie ich położenie anatomiczne. Białe adipocyty spotykane są również wokół naczyń krwionośnych, stanowią wypełnienie pustych przestrzeni ciała, a także zastępują tkanki degenerujących narządów, jak w przypadku inwolucyjnej grasicy. Niezależnie od umiejscowienia komórki białej tkanki tłuszczowej magazynują lipidy, głównie triglicerydy, gromadząc w ten sposób ponad 90% zapasów energetycznych organizmu. Biała tkanka tłuszczowa wydziela też wiele substancji o działaniu auto-, para- lub endokrynnym, zwanych adipokinami lub adipocytokinami, co wraz z faktem, że pula triglicerydów białej tkanki tłuszczowej odnawia się co 2–3 tygodnie, dowodzi jej wysokiej aktywności metabolicznej.
Nadmierna ekspansja rezerwuarów białej tkanki tłuszczowej, zarówno poprzez hipertrofię (powiększenie się rozmiarów istniejących komórek), jak i hiperplazję (proliferacja komórek) adipocytów, stanowi nieodłączny element etiopatogenezy wielu chorób. Wśród nich prym wiedzie otyłość, która jest ogniwem łączącym naczelnych schorzeń cywilizacyjnych. Myśląc o otyłości, należy pamiętać o jej układowych powikłaniach, do których zalicza się m.in.: dyslipidemię, miażdżycę, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2, obturacyjny bezdech senny czy chorobę zwyrodnieniową stawów, a pośrednio także niealkoholową chorobę stłuszczeniową wątroby.
Poza otyłością jako pierwszoplanowym rezultatem, rozprzestrzenianie się białych adipocytów może stać się przyczyną otłuszczenia1 narządów wewnętrznych, takich jak serce czy wątroba. W efekcie prowadzi to do zaburzenia funkcji danego narządu. Z kolei odkładanie się tłuszczu trzewnego zakłóca homeostazę nie tylko przyległych tkanek, lecz także całego ustroju, ze względu na wydzielanie przez tłuszcz wisceralny dużych ilości adipokin o niekorzystnym działaniu.
Co więcej, również infiltracja tkanek i zastępowanie ich prawidłowego utkania przez białe adipocyty występują w historii naturalnej niektórych chorób, np. w genetycznie uwarunkowanej arytmogennej kardiomiopatii prawokomorowej.
1
Nie należy mylić otłuszczenia ze stłuszczeniem. Otłuszczenie polega na odkładaniu się tłuszczu zgromadzonego w adipocytach na zewnątrz komórek danego narządu, natomiast stłuszczenie jest procesem, w którym nadmierne ilości lipidów są gromadzone bezpośrednio wewnątrz właściwych komórek danego narządu, np. w hepatocytach.