Читать книгу Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży - Группа авторов - Страница 95

Badania pokazują, że prawie połowa dzieci doświadcza traumatycznych zdarzeń (klęski naturalne, wojna, terroryzm, choroba zagrażająca życiu, przemoc, nadużycia) w jakimś momencie swojego życia, a w następstwie mogą one doznawać psychologicznego dystresu. Diagnozowanie efektów traumy oraz identyfikowanie jej historii jest trudnym zadaniem, ponieważ i trauma, i jej konsekwencje mają różne oblicza (Price, 2007). Zadaniem dla klinicysty w tym obszarze jest wykrywanie traumy oraz symptomów potraumatycznych. Modele diagnozowania traumy (tamże) wskazują na następujące podejście do tego procesu: 1) rozumienie zdarzenia traumatycznego (np. typ, trwanie, powaga) głównie dzięki przeprowadzeniu wywiadu z dzieckiem i jego podstawowym opiekunem; najlepiej, jeśli możliwa jest bezpośrednia rozmowa; 2) diagnoza różnorodnych odpowiedzi na traumę (symptomy potraumatyczne) oraz czynników na nie wpływających (wiek rozwojowy, styl radzenia sobie) za pomocą skal skoncentrowanych na traumie oraz skal ogólnego funkcjonowania, a szczególnie obszaru przywiązania, regulacji emocji oraz reprezentacji siebie; ważna jest też wtedy ocena tendencji do dysocjacji; 3) ocena czynników obecnych w środowisku pomocowym (kultura, wsparcie społeczne).

Niekiedy do traumy trudno dotrzeć podczas sytuacji diagnostycznej (zarówno z powodów wstydu, jak i dysocjacji), dlatego czasami zaleca się stałe diagnozowanie młodych ludzi pod kątem występowania doświadczeń traumatycznych (dla wyznaczania grup ryzyka), a jeśli to nie jest możliwe, to chociaż prowadzenie badań przesiewowych pod kątem konsekwencji traumy (wczesne wykrywanie). Chociaż narzędzia niespecyficzne dla traumy bywają bogate informacyjnie (np. test Rorschacha), to jednak nie mogą być uznane za wystarczające dowody na istnienie doświadczeń traumatycznych, a jedynie jako wskazówki co do przebiegu reakcji adaptacyjnej (Price, 2007).