Читать книгу Über die Grundlehren der Glaubenswissenschaft - Origenes - Страница 33

Vor das Ende des sechsten Jahrhunderts gehört noch Leontius von Byzanz, der in seinen Schol. Act. 10 eine summarische Darstel- lung der Lehre des Or. von der προυπαρξις gibt, nach π. Α. I, 5. und III, 8., jedoch ohne namentliche Anführung des Werkes. Mit dieser hat Maximus, der Märtyrer, in seinen schol. zu Dionys. Areop. de hierarch. coel. c. 6. einige kurze Sätze desselben Werkes I, 4. 5. 6. 7., z. B. κατα την αναλογιαν της παρατροπης εκαστον των ουρανιων ταγματων σωμασιν ενδεθηναι λεπτοτεραις — — ο θεος προειδως αυτων την της εφεσεως κινησιν και τας αυτων ταξεις αξιας αυτων παρηγαγεν — μετα δε το επι πασι τελος παλιν απορρευσις και καταπτωσις γενεται — —.

Noch hat aus dem Werle π. Α. Einiges Johannes von Damask, in seinen sacra parallela: Ex Antip. Bostr. ²² adv. Origenem (Opp. Ed. Lequien II, p. 770.): υμων εστι φωνη· οτι ονομα ασωματου ουκ ισασιν ου μονον οι πολλοι αλλ’ουδε η γραφη (aus Vorr. §. 8.) και παλιν οτι εν τῳ κηρυγματι και το ειναι τινας αγγελους και δυναμεις κρειττονας λειτουργικας της σωτηριας των ανθρωπων παραδεδοται· ποτε δε εκτισθησαν και τινα τα περι αυτους, ουδαμως τις εσαφηνισεν (aus §. 10.) — Εν τῳ ουν εκκλησιαστικῳ κηρυγματι περιεχομενης της ακριβους ταυτης καταληψεως ορατε, οτι περ ουκ ηρξατο ο θεος δημιουργειν και τους νοας· πως τε ταξεως και γνωσεως μετεσχον, και πως μετεπεσον, και εις ποσας διαφορας διῃρεθησαν· μετα πασης αυθεντιας δογματιζοντες. Του δε κηρυγματος μη περιεχοντος ταυτα ουτως ακριβως, ειδεναι φαινεσθε· οτι περ της προτερας μακαριοτητος αποσταντες δια την του πρωτου ητταν την γενομενην εν αυτοις γεγονασιν απο νοων αγγελοι, αρχαγγελοι και τα εξῃς· αποσταντες δε (κατα την γενομενην νεαν γραφην) της του θεου ενωσεως, αρχειν τε και κυριευειν των επι πλειω σαλευθεντων λαχοντες, και εις διακονιαν αποστελλομενοι δια τους μελλοντας κληρονομειν σωτη- ριαν, αυτοι ταυτης σαλευθεντες και δεομενοι του επαναξοντος. Dieses Stück ist der Inhalt von II, 5. 2. (vergl. mit II, 9, 6. III, 2, 2. 11.), wo es jedoch mit andern Fragmenten aus Hieron. und Justinian zusammentrifft, mit denen es nicht verwoben werden kann. Da überhaupt Origenes in den 4 Büchern nie mehr ausdrücklich von dem öffentlichen κηρυγμα ausgeht, wohl aber an die Darstellung dieses in der Vorr. (§. 5.) schon Folgerungen anknüpft, so mag dieses Bruchstück zu §. 10. der Vorr. selbst gehören. Vielleicht aber hat der Verf. der Streitschrift einen Commentar (von Didymus oder Evagrius) zu dem Werke π. Α. zugleich im Auge: ich erlaube mir deswegen keine Einschaltung. Antipater führt hierauf gegen Orig. an: Ps. 109, 20. und schließt seine Widerlegung: ει δε μη γε „και αυτος“ διαρρηδην βοᾳ, διαμαρτυρομαι ενωπιον του θεου και των εκλεκτων αγγελων.

Aus demselben Antip. gibt Johannes ferner: και εν φωνῃ του αρχαγγελου φησιν (Origenes) σημαινεσθαι την του κυριου παρουσιαν· περι μεν γαρ τοι των Χερουβιμ και Σεραφιμ ουδεν δυναμεθα λεγειν, δια το μαθειν τον συγγραφεα παρα του Εβραιου (weil Orig. von seinem Hebräer gelernt hat, οστις και εστι ο παρ’αυτου σημαινομενος Εβραιος), „οτι ο υιος και το πνευμα το αγιον τουτοις (π. Α. I, 3. 4.) σημειουνται (so ist zu lesen für σεμνυνεται).“ In Bezug auf I, 7, 1. will der Verfasser einen Widerspruch bei Or. entdecken, wenn er sage: „αγγελους της ιδιας αξιας αποσταντες και καταπτωσιν υπομειναντας επι τοσαυτῃ δοξῃ μαρτυρεισθαι υπο του πνευματος του αγιου.“ Dann läßt er den Or. sagen: οτι της πρωτης μακαριοτητος αποσταντες εις διαφορα ταγματα σωματωθεντες απεμερισθησαν· αλλ’ο διαβολος, εφη, δεδεικται οτι τοιουτος μεν ουκ εκτισθη, εξ ιδιας δε πονηριας εις τουτο κατεπεσεν· δηλου ουν, οτι κακεινοι εξ ιδιας, ανδραγαθιας εις τουτο ηλθον.

Offenbar gehört diese Stelle zu I, 7, 2.

Johannes selbst wirft auch einen gehässigen Seitenblick, auf die Präexistenz, hom. in Sabb. S. VI, p. 818. την δε ψυχην τῳ θειῳ δημιουργησας και ζωοποιῳ εμφυσηματι (ο δη φημι το πνευμα το αγιον)· ου προτερον υπαρξουσαν εμπεδησας τῳ σωματι· απαγε της Ωριγενους φληναφιας το δυσηχες και ατοπον! und in seiner διηγησις της ορθοδοξου πιστεως spricht er mehrmals das Verdammungsurtheil über Orig. Ueberhaupt will Huet bemerkt haben, daß die Griechen viel wüthender gegen Origenes seyen, als die Lateiner; was er aus dem Widerstand der Letztern gegen das 5. allgem. Concil wegen der Verdammung der drei Kapitel erklärt, mit welcher Verdammung auch die des Origenes verbunden wurde. Ist diese Vermuthung richtig, so wäre die größere Nachsicht der Lateiner wirklich eine traditionelle Bestätigung der letztern Angabe, welche, wie oben gesagt, nicht völlig constatirt ist.