Читать книгу My Archive of Languages (2021 Edition) - Timo Schmitz - Страница 14
Azerbaijani – Azərbaycanca
Оглавление1 - Xoş gəlmişsiniz!
Xoş gəlmişsiniz! – Welcome!
Salam əleyküm – Hello!
Əleyküm salam – Hello! (Reply)
Necəsiz? – How are you? (polite)
Sən necəsən? – How are you? (to friends)
Yaxşıyam – i am fine
Sizin adınız nədir? – What’s your name? (polite)
Sənin adın nədir? – What’s your name?
Mənim adım ... – My name is…
hə – yes
eledir - this is so, that’s right
mənim .... yaşım var – I am ... years old
mən – I
mənim – my, mine
e.g. mənim itim – my dog
yaş – year
yaşım – my years
-ım, -im – suffixes showing the possession
Possesive pronouns
mənim – mine
sənin – yours
onun – his
onların – theirs
Suffixes: - im - ım - un -ın
Usage: The suffixes are added to the personal pronouns making them possesive pronouns.
If there is an ə, i, ü in the last syllable then -im is used, e.g. the word mən contains an ə so the ending has to be -im: mənim, but after a, o, u the ending is either -un or –ım
Sağ ol! - Thank you! (informal)
Sağ olun! – Thank you (formal)
minnətdaram – I am grateful to you (most respectful)
Grammar note: the –m in the word minnətdaram already means “I am”, so there is no need to add mən in front of it!
Görüşərik! – See you!
2- Çox maraqlı məktub yazıbsan
Təzə nə xəbər var? – Are there any news?, Is there any news?
təzə – new
nə – what
xəbər – news
Xəbər varmı? – Are there any news
var – there is/ are
-mı – is there? (question particle)
Sən dünən nə etmisən? – What did you do yesterday?
sən – you (informal)
dünən – yesterday
nə – what?
etmək – to do
Həftəsonunu necə keçirmisən? – How was your weekend?
həftə – week
son – end
həftəsonu – weekend
necə – how
-mi – past suffix
Bu gün çox məşğulam – I am very busy today
bu – this
gün – day
bugün – today
çox – very
məşğul olmaq – to be busy, məşğulam – I am busy
(I is shown at the last suffix -m, this -m means mən)
olmaq – to be
such as in: məşğul olmaq – to be busy, xəstə olmaq – to be sick, evdə olmaq – to be home
Hava necədir? – What’s the weather like?, How is the weather?
hava – weather
Possible replies:
günəşli – sunny (günəş – sun)
yağışlı – rainy (yağış – rain)
soyuq – cold
bu gün istidir – It is warm today (isti – warm)
soyuqdur – It is cold
qar yağır – it is snowing (qar – snow)
Conjugating the verb ‘to do’ (etmək)
mən etmişəm
sən etmisən
o edib
biz etmişik
siz etmişsiniz
onlar ediblər
Çox maraqlı məktub yazıbsan – You wrote a very interesting message/ letter
Keçək suallarına – Let’s move on to your questions
keçək – let’s move
sual – question
lar – plural suffix
suallar – questions
-ına (sənin) – yours
suallarına – your questions
3- Bu dəfə sən Azərbaycan dilindən çox az şey soruşdun
Bu dəfə sən Azərbaycan dilindən çox az şey soruşdun – This time you asked very little about Azerbaijani language
bu – this
dəfə – time
sən – you
-dən – from
çox – very
az – little
O nə vaxt gələcək? – At what time he will come?
o – he
vaxt – time
gəlmək – come
gələcək – will come
Conjugation of the verb ‘to come’ (gəlmək)
mən gələcəm
sən gələcəksən
o gələcək
biz gələcəyik
siz gələcəksiniz
onlar gələcəklər
Axırıncı mailimi oxuyubsan? – Have you read my last E-mail?
axırıncı – last
oxuyubsan – have read
oxu – read
oxumaq – to read
məktub – letter
mesaj – message
4 – Ümid edirəm ki hər şey yaxşıdır
Ümid edirəm ki hər şey yaxşıdır - I hope that everthing is okay!
ümid – hope
ümid etmək – to hope (literally: do hope)
ki – that
hər – every
şey – thing
hər şey – everything
yaxşı – good
-dır – is
yaxşıdır – is good
... hardan tapa bilərəm? – Where can I find...?
harda – where from
tap – find
tapmaq – to find
bilmək – can, know
Mən hər şeyi bilirəm – I know everything.
In this case “bilmək” means “to know”.
Neçəyədir? – How much costs?
neçə – how much
Be careful, if it is written neçə it means ‘how much’, but if it is written necə it means ‘how’!
pomidor – tomato
By adding -lar, one can build the plural, pomidorlar – tomatoes
kartoflar – potatoes
salat – lettuce
çiyələk – strawberrys no plural
limonlar – lemons
portağal – oranges
Həmişə təmizlikdə! – Be always clean and pure!
Possessive pronouns (overview)
mənim (which consists of mən + im)
sənin (which consists of sən + in)
onun (which consists of o + nun)
bizim (which consists of biz + im)
sizin (which consists of siz + in)
onların (which consists of onlar + ın)
1) If there is e, ə, i, in the last syllable, you use –in
Examples: sənin, müəllimin (müəllim – teacher, müəllimin – the teacher’s), elmin (elm – science, elmin – of science)
2) If there is ö or ü, you use -ün
Examples: öküzün (öküz – bull), ütünün (ütü – iron).
3) If there is a or ı, you use -ın
Examples: ayının (ayı –bear)
4) If there is o or u, you have to use use -un
Examples: duzun (duz – salt, duzun – of salt), otun (ot – grass, otun – of grass)
If the word ends with a vowel you should add -nın, -nin, -nun, -nün.
Possession is also shown in the word that is possessed, so one does not have to add the possessive pronoun always.
For instance, one can say “kitabım” (my book), instead of “mənim kitabım”, or “kitabımız” (our book) instead of “bizim kitabımız”.
qapının açarı – key of the door
qapı – door
açar – key
qapının – of the door
To make “qapı” possessive, one has to add –nın, thus it is “qapının”.
However, the second word has to be transformed into possessive, too: thus it is açarı (by adding the -ı).
məktəbin binası – building of school (= school building)
məktəb – school
bina – building
Let’s take an overview over the suffixes that have to be added:
-ın
-in
-un
- ün
-nın (for vowel endings)
-nin (for vowel endings)
-nun (for vowel endings)
-nün (for vowel endings)
1st person sg.: -ım, -im, -um, -üm (kitabım, məktəbim)
2nd person sg.: -ın, -in, -un, -ün (kitabı, məktəbi)
3rd person sg.: -ı, -i, -u, -ü (kitabı, məktəbi)
1st person pl.: -mız, -miz, -muz, müz (kitabımız, məktəbimiz)
2nd person pl.: -nız, -niz, -nuz, nüz (kitabınız, məktəbiniz)
3rd person pl.: -ları, -ləri (kitabları, məktəbləri)
5 - Sən haralısan?
Sən haralısan? – Where are you from?
Mən Lüksemburqadanam – I am from Luxembourg
Lüksemburq is the country, -dan means from and -am is refering to “I” (mən)
Sənin neçə yaşın var? – How old are you?
Hansı rəngi sevirsən? – Which is your favorite color?
hansı – which
rəng – color
sevmək – to love, to like
sevirsən – you like
yaşıl – green
sarı – yellow
mavi – blue
qırmızı – red
ağ – white
qara – black
qəhvəyi – brown
narıncı – orange
boz – grey, gray
Almaniya – Germany
Avstriya – Austria
Fransa – France
Belçika – Belgium
Niderland – The Netherlands
Ermənistan – Armenia
Helelik – See you!
heç nə – nothing
Dünən qonaqlarımız var idi – Yesterday we had guests
qonaq – guest
qonaqlar – guests
qonaqlarımız – our guests
6 - Mən səni gözlədim
Mən səni gözlədim – I have waited for you
işləmişəm – I was working
Hələ yoxdur – No news yet
Nə ile meşqulsan – What are you doing?
Mən de soruşuram – I am also busy
hem de yaxşı gezmişəm – I also came well
gelmişdi – had come
Sənin keçən həftə etməli çox işin var idi? – There were many things you had to do in the last days?
Bəli etməli çox işim var idi – Yes, there were many things to do
Sən məşqulsan? – Are you busy?
Mən səni narahat etmirəm? – Am I disturbing you?
Check yourself (Paragraphs 1-5)
I. Translate into English.
1. Necəsiz?
2. Sən necəsən?
3. Sənin adın nədir?
4. Mənim adım ...
5. Haralısan?
6. Mən Lüksemburqadanam.
7. Tanış olmağıma çox şadam
8. Sağ olun
II. Translate into Azeri.
1. Are there any news?
2. How was your weekend?
3. You are very busy.
4. How is the weather?
III. Vocabulary
1. cold
2. time
3. (to) read
4. hope
5. everything
6. (to) find
7. potatoes
8. oranges
IV. possessive pronouns
1. After e, ə, i one uses ____.
2. After ö and ü, one uses ______.
3. After a or ı, one uses ____.
4. After o and u, one uses ____.
V. Translate into Azeri.
1. It is cold.
2. it is warm.
3. It is good!
4. How much costs this?
Solutions:
Task 1:
1. How are you? (formal)
2. How are you? (informal)
3. What’s your name?
4. My name is …
5. Where are you from?
6. I am from Luxembourg.
7. Nice to meet you.
8. Thank you! (formal)
Task 2:
1. Təzə nə xəbər var?/ Xəbər varmı?
2. Həftəsonunu necə keçiribsən?
3. Sən çox meşqulsən.
4. Hava necədir?
Task 3:
1. soyuq
2. vaxt
3. oxumaq
4. ümid
5. hər şey
6. tapmaq
7. kartoflar
8. portağal
Task 4:
1. -in
2. –ün
3. –ın
4. –un
Task 5:
1. Soyuqdur!
2. Istidir!
3. Yaxşıdır!
4. Neçəyədir?
7 - Nə gülürsən?
Nə gülürsən? – Why do you laugh?
gülüş – laugh
xoşbəxtlik – happiness
indi – now
yoxdu xəbər? – No news?
əla – super
həmişə yaxşı – always good
həmişə - always (compare Turkmen: hemishe)
Salamatlıqdır – I’m alive (it means that one is doing fine).
Köhnə hamam köhnə tas - old bathroom, old pan (proverb meaning that everything is as always)
Nə var nə yox? – lit.: What do you have and what not; Are there anynews?
Soyuq adamı kəsir. – The cold cuts a man (proverb meaning that it is very cold)
Hava cok maraqlidir. (Iran) – The weather is really fine.
Sagdilik (Iran) – Everything is fine, I am fine
Bəli – yes
Mən gözələm? – Am I beautiful?
Gözələm mən? – Am I beautiful?
gözəl – pretty, beautiful
yaraşıqlı – handsome
Yaraşıqlıyam mən? – Am I handsome?
Mən yaraşıqlıyam? – Am I handsome?
əlbəttə – sure
Ad günün mübarək – Happy birthday!
Check yourself (Paragraphs 6-7)
I. Vocabulary test.
1. laugh
2. happiness
3. always
4. yes
5. beautiful, pretty
6. handsome
II. Translate into Azeri.
1. Everything is always fine.
2. The weather is fine today.
3. Mən yaraşıqlıyam?, Yaraşıqlıyam mən?
4. Yoxdu xəbər!
Solutions:
Task 1:
1. gülüş
2. xoşbəxtlik
3. həmişə
4. bəli
5. gözəl
6. yaraşıqlı
Task 2:
1. Həmişə sağdilik.
2. Bu gün hava çox maraqlidir.
3. Am I handsome?
4. I have no news.
8 - səndə vəziyyət necədir?
Conversation:
Sevda: Salam əleyküm.
Sabrina: Əleyküm salam.
Sevda: Necəsən?
Sabrina: Mən yaxşıyam, sağ ol. Sən nəcəsən?
Sevda: Yaxşıyamç teşekkür.
Sabrina: Təzə nə xəbər var?
Sevda: Yox xəbər. Xəbər varmı?
Sabrina: Yox, sağdilik. Hava necədir?
Sevda: Güneşli.
Sabrina: Əla! Həmişə yaxşı!
Sevda: Bu gün mən gözələm?
Sabrina: Əlbəttə! Həmişə!
Sevda: Sağ ol! Salamatlıqdır!
həmişə yaxşı ol – always fine
məndə təzə xəbər yoxdur – I also haveno news
səndə vəziyyət necədir? – How’s your condition?
vəziyyət, hal – condition
hal-vəziyyət – condition
və – and
bəs səndə – and you?
bəs sən? – and you?
bəs səndə vəziyyət necədir? – And how’s your condition?
şükür hər şey yaxşıdır – Thank God, everything is fine
şükür allaha – Thanks God!
şükür – Thanks God!
dost –friend
dostum – my friend (written form )
dosdum – my friend (speaking form)
It is written dostum, but pronounced dosdum!
sevda is written form, more times it is pronounced soda
Qafqazları sevirsən? – Do you like the Caucasus?
Sən nə yazırdın? – What do you write?
Yazmaq mənim işimdir. – Writing is my work.
niyə? – why?
yazı yazırdım – I am writing
mən ateistəm – I am Atheist
yaz – summer
gecə - night
gecələr – nights
xəyal – dream, dreaming
xəyalım – my dream
arzum – my dream, my wish
arzu – desire, wish
yuxu- dream, sleep
getmək istəyirəm – I want to go
Azərbaycana getmək istəyirəm – I want to go to Azerbaijan
çox yorğunam – I’m very tired
yata bilməmişəm – I could not sleep
yorğun – tired
Məzun oldum – I graduated
məzun – graduate
Təbrik edirik! – Congratulations!
Sağ olasın – Thank you!
Osmanlıca – Ottoman (language)
Sağ olasın eski türkçe (osmanlıca) – “Sağ olasın” is Old Turkish (Ottoman)
eski – old
eski türkçe – Old Turkish
Sağ olun yeni türkçe – “Sağ olun” is New Turkish
yeni - new
Ailəniz necədir? – How’s your family?
ailə - family