Читать книгу Met liefde wat saamgaan en ander stories - Annalise Wiid - Страница 11

“Daar bestaan nie genoeg Afrikaanse woorde om te beskryf hoe ek my ma gehaat het nie.” Die woord “haat” sis soos spoegspatsels op gloeiende kole. Dit sidder deur ons almal. Die vrou uit wie se mond dit kom, is fyn. Mooi. Goed versorg. Elegant.

“Ek was agt jaar oud toe sy ons gelos het. My boetie was vyf. Sy het net haar tasse gepak en gegaan. Verdwyn. Ons het haar nooit weer gesien nie. Ek het myself as ’n aaklige onliefhêbare kind beleef. Ek kon nog verstaan dat sy mý gelos het. Maar my boetie? Hy was so klein!

“Ons het in Walvisbaai gewoon. Later jare het ek probeer uitvis by my pa. Hy het gesê ’n saak het altyd twee kante. Hy was bereid om sy kant te probeer vertel, maar haar kant … Hy wou nie waag om te begin nie. Hy het gesê ek kan haar soek as ek wil. Ek moet hom net uit die saak uithou.

“Op negentien is ek met Koos getroud. Ek is eintlik Portugees. Katoliek. Koos was Afrikaans, NG en net goed. Met die baie verskille tussen ons was die aanpassings aan die begin moeilik, maar hy is ’n wonderlike man. Ons het twee kinders. ’n Seun en ’n dogter. Ek het later ophou soek na my ma.

“En toe, in 2004 terwyl die Wêreldbekersokker aan die gang was, SMS ’n wildvreemde vrou my: “Jou ma lê in die Kaap in ’n ouetehuis. Sy is sterwend. As jy met haar wil kontak maak, bel hierdie nommer.” Ek skrik myself buite weste. Bel die plek. Ja, my ma is daar. Lê lankal op sterwe. Sy’s baie swak, maar sy sukkel om dood te gaan.

“Ek wou dadelik na haar toe gaan. My boetie het net gesê nee, hy wil niks van haar weet nie. Ons paspoorte was egter ingegee met visumaansoeke vir ’n ander reis wat ons beplan het, en met die sokker mag ’n mens daardie tyd glad nie met noodpaspoorte of emergency documents na Suid-Afrika gereis het nie. Ek kon haar dus nie gaan sien nie.

“Toe sê die suster by die tehuis sy sal die selfoon by my ma se oor hou. My ma is seniel en sy kan nie meer praat nie, maar sy sal my kan hoor. Ek moet met haar praat …

“Toe vertel ek vir haar wie ek is. Wie ek geword het. Ek vertel van Koos en my kinders. Waar ons woon. Wat ons doen. Dis ’n vreeslike ding om met jou mammie oor die foon te praat wat jy eintlik nie ken nie. En jy kan haar nie sien nie; nie aan haar raak nie. Ek huil. Ek sê vir haar: ‘Mamma, ek het jou vrééslik gehaat. Daar is nie woorde nie. Maar later, toe ek self kinders het, toe dink ek: Jy moes jou redes gehad het, al verstaan ek dit nie. En toe vergewe ek jou. Mamma, ek vergewe jou.’

“Die suster het gesê my ma het vreeslik gehuil.

“Ek vra toe my dogter wat op Stellenbosch is om na my ma toe te gaan. Sy het haar laptop saamgeneem waarop foto’s van ons familie is. Sy het vir my ma gaan wys hoe ons lyk. Ek. Koos. My broer. My kinders. Die suster sê sy dink my ma het gedink my dogter is ek. Ons lyk so baie na mekaar. My dogter het vier dae later weer gegaan. ’n Halfuur ná haar tweede besoek is my ma dood. Die suster sê sy het net haar hande, haar arms so in die lug opgesteek en gesterf. Sy was vol vrede. En sy was vry.

“Ek ook. Hartseer, maar wonderbaarlik vry.”