Читать книгу Płazy świata - Joanna Mazgajska - Страница 5

Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce pierwszą w Polsce książkę, w tak szerokim zakresie przedstawiającą nowoczesną systematykę i biologię płazów świata.

Zawarte są w niej opisy wszystkich współczesnych rodzin i ich przykładowych przedstawicieli, w tym dużej części gatunków europejskich oraz całej polskiej batrachofauny. Niewątpliwą zaletą tej publikacji jest oddzielenie po raz pierwszy płazów od gadów, dwóch gromad zwyczajowo omawianych razem, co prowadzi do utrwalania stereotypów i mylenia informacji na temat tych dwóch całkowicie odmiennych grup. Treść książki powstała na podstawie najnowszej wiedzy naukowej, zawartej w uznanych dziełach herpetologicznych, artykułach naukowych oraz stronach internetowych firmowanych przez uznane instytucje i organizacje. Korzystanie z sieci okazało się konieczne, z uwagi na szybko zmieniający się stan wiedzy i łatwość, z jaką można aktualizować wiadomości na stronach www.

Choć w książce wykorzystałam informacje z olbrzymiej ilości źródeł (nie wszystkie zostały wymienione w bibliografii), na szczególne wyróżnienie zasługują następujące książki: Duellman i Schlanger – Amphibians. Grzimek’s Animal Life Encyclopedia; Nollert i Nollert – Die Amphibien Europas; Cogger i Zweifel – Encyklopedia zwierząt. Gady i płazy oraz strony internetowe: Amphibia Web – redagowana przez University of California oraz Amphibian Species of The World – witryna należąca do American Museum of Natural History.

Większość zdjęć zamieszczonych w książce znalazłam i wybrałam osobiście.

Układ książki zgodny jest z systematyką płazów. Na początku znajduje się krótka charakterystyka ogólna gromady, zaś dalej książka składa się z trzech kolejnych części, zgodnie z podziałem na rzędy. W ich ramach omówione są poszczególne rodziny i ich przykładowi przedstawiciele. Podkreślić tu należy, że nie istnieje jedyny, ogólnie uznany podział systematyczny płazów w obrębie rodzin, rodzajów, gatunków i podgatunków. Każde źródło podaje inną wersję. Także układ taksonomiczny przyjęty w niniejszej publikacji jest oryginalny i niezgodny w stu procentach z żadną inną publikacją. Decydując się na taki lub inny alternatywny układ taksonomiczny, brałam pod uwagę, która opinia jest bardziej rozpowszechniona wśród specjalistów. Względnie, o ile było możliwe dotarcie do oryginalnych, najnowszych prac lansujących nowy pogląd (najczęściej na podstawie analiz genetycznych) decydowałam o jego odrzuceniu lub przyjęciu po przeczytaniu artykułu. Opisy poszczególnych gatunków ujęte są w jednorodnej, usystematyzowanej formie. Kierując się pragnieniem popularyzacji wiedzy o płazach, zadecydowałam, iż w książce znajdą się propozycje polskich nazw dla wszystkich szczegółowo opisanych gatunków, które do tej pory ich nie miały.

Łatwiej rozmawia się o gatunkach nazwanych po polsku, niż „łamiąc sobie język” na łacinie. Nazwy utworzone lub zmienione przeze mnie oznaczone są gwiazdkami *. Będą one oficjalnie obowiązywać w polskim piśmiennictwie wtedy, gdy zostaną użyte po raz drugi przez innego autora w tradycyjnej (nie internetowej) publikacji. Tworząc je brałam pod uwagę znaczenie nazwy angielskiej lub łacińskiej. W niektórych przypadkach konieczne było utworzenie nazw trójczłonowych, np. wtedy, gdy powszechnie używano tej samej polskiej dwuczłonowej nazwy dla dwóch lub kilku różnych gatunków (np. żaba rogata) lub gdy w obrębie jednego gatunku o nazwie dwuczłonowej wydzielono dwa oddzielne. Starałam się zachować dotychczasowe nazwy systematyczne, o ile tylko było to możliwe i sensowne.

Przy opisie każdego płaza, obok nazwy łacińskiej znajduje się nazwisko osoby, która opisała go po raz pierwszy i data, kiedy to nastąpiło. Jeżeli ten fragment tekstu ujęty jest w nawiasy, oznacza to, iż używana obecnie nazwa łacińska nie jest tą samą, którą zaproponował odkrywca, lecz przynajmniej jeden jej człon uległ zmianie.

Opisy płazów uporządkowane są według jednorodnego schematu: występowanie, cechy morfologiczne, preferowane siedliska, tryb życia, pożywienie, rozmnażanie, podgatunki oraz na końcu ewentualne ciekawostki ujęte w podrozdział „warto wiedzieć”. Na końcu książki znajdują się: słowniczek terminów oraz bibliografia. Polskie nazwy geograficzne użyte w książce zgodne są z Wielkim satelitarnym atlasem świata Wydawnictwa Naukowego PWN oraz dwupłytowym Atlasem świata PWN.

Wstępna wersja książki została wnikliwie przeczytana przez Tomasza Mazgajskiego oraz Pawła Szydłowskiego. Konsultacji przy poszczególnych problemach udzieliły mi także następujące osoby: Łukasz Kajtoch, John Measey, Robert Rutkowski i Justin Touchon. Bardzo dziękuję wszystkim za wszelkie uwagi i poświęcony czas.

Niewątpliwą zaletą książki są piękne zdjęcia autorstwa herpetologów i miłośników płazów z całego świata, ludzi wyjątkowych często podróżujących w odległe i egzotyczne miejsca, aby obserwować te niezwykłe zwierzęta. Jestem im niewymownie wdzięczna za okazaną mi bezinteresowną życzliwość i wzbogacenie książki swoim talentem. Dziękuję za cierpliwość podczas trwania korespondencji, nie ukrywam bowiem, że w trosce o ostateczny efekt byłam bardzo wymagająca. Starałam się, by wybrane przeze mnie zdjęcia jak najlepiej ilustrowały piękno i różnorodność płazów. Książka stała się dzięki temu projektem międzynarodowym. Serdecznie dziękuję za zgodę na publikację swoich zdjęć następującym autorom: Phil Bishop, Horia Bogdan, Tim Burkhardt, Jonathan A. Campbell, Jasper van Dalen, Robert Drewes, Jeremiah Easter, Chris Funk, Michael Graziano, Jerzy Grzesiak, Alexander Haas, Célio Haddad, Peter Janzen, Wanda Kula, Twan Leenders, Nathan Litjens, Paolo Mazzei, John Measey, Robert i Linda Mitchell, Gary Nafis, Kristiina Ovaska, Mirco Solé, Jeet Sukumaran, Włodzimierz Stanisławski, Marek Szczepanek,

Jan Van Der Voort, Henk Wallays i Jędrzej Tęczyński.

Mam wielką nadzieję, iż niniejsza książka przyczyni się do wzrostu zainteresowania płazami i obalenia wielu utrwalonych w powszechnej świadomości, stereotypowych poglądów na temat tej jakże różnorodnej grupy zwierząt.

Joanna Mazgajska

Warszawa, kwiecień 2009