Читать книгу Filozofia religii - Группа авторов - Страница 30

Powyżej omówiłem dwa zestawy argumentów za istnieniem Boga. Z jednej strony za metafizycznie głębszy i dowodowo silniejszy uważam zestaw pierwszy (argument kosmologiczny w kilku wersjach). Z drugiej jednak – zestaw drugi (korzystający z zasady najlepszego wyjaśnienia w odniesieniu do różnych fenomenów rozpatrywanych przez filozofię) ma większą moc przekonywania w stosunku do odbiorców o mentalności bardziej naukowej. Namysł nad nim pozwala wnosić, że kumulatywne wiązanie argumentów teistycznych ze sobą oraz unifikowanie za ich pomocą wiedzy filozoficznej stanowi najbardziej obiecującą strategię obrony teizmu.

Lektura tekstów oponentów argumentacji teistycznej nauczyła mnie, że choć przynajmniej niektóre argumenty teistyczne są formalnie poprawne, są one dialektycznie nieskuteczne (Oppy 2007, s. 198–199). Znaczy to, że oponent nie musi się zgodzić z (przynajmniej niektórymi) ich przesłankami. Niezgoda ta może opierać się na wyborze innej aparatury pojęciowej lub innego zestawu przyjętych danych czy intuicji, względnie innej ich interpretacji lub oszacowaniu (pod tym względem argumenty teistyczne nie różnią się od pozostałych argumentów filozoficznych). Przypuszczam jednak, że w niektórych wypadkach – zwłaszcza w wypadku negowania każdej wersji (MIR) i (MIP) – motywy tej niezgody bywają motywami ad hoc. Gdyby to przypuszczenie się potwierdziło, należałoby przypisać większą dialektyczną wartość określonej argumentacji teistycznej. Sądzę przy tym, że i tak wystarcza ona, by opierać na niej stosowne przekonania. Oczywiście, w takim stopniu, w jakim w ogóle możemy przyjmować swe przekonania na podstawie jakiejkolwiek argumentacji filozoficznej.

Jakie jest znaczenie argumentów teistycznych dla wiary religijnej? Człowiek wierzący ich nie potrzebuje, może jednak dzięki nim pogłębić swoja wiarę i zwiększyć stopień jej racjonalności. Prawdą jest też, że argumenty teistyczne nie wystarczają do przyjęcia jakiejkolwiek religii monoteistycznej. Mogą jednak otworzyć drogę do jej przyjęcia lub usunąć intelektualne przeszkody do niej wiodące. Aby wejść na drogę religii, potrzebne jest dodatkowo doświadczenie religijne, rozpoznanie religijnego autorytetu lub osiągnięcie pewnego rodzaju życiowej mądrości.