Читать книгу Fizjologia człowieka w zarysie - Группа авторов - Страница 26

Komórki glejowe stanowią drugi, obok neuronów, główny element składowy tkanki nerwowej. Występują zarówno w ośrodkowym, jak i obwodowym układzie nerwowym. System tworzony przez różne komórki glejowe nazywamy neuroglejem. Tworzą go komórki pochodzące z dwóch listków zarodkowych – ektodermy i mezodermy. W skład neurogleju wchodzi wiele rodzajów komórek, pełniących wiele różnych funkcji. Część z nich mimo długoletnich badań nadal nie została zdefiniowana. Szacuje się, że ich liczba może nawet 15–50-krotnie przekraczać liczbę neuronów. Morfologicznie i czynnościowo można wyróżnić dwie grupy komórek glejowych: komórki makrogleju (ependymocyty, astrocyty i oligodendrocyty) oraz komórki mikrogleju (mikrocyty). Podział komórek nerwowych oraz ich podstawowe funkcje przedstawiono na rycinie 2.4.

Do kluczowych funkcji makrogleju, poza udziałem w tworzeniu bariery krew–mózg, należy oddzielanie neuronów i stanowienie ich podpory, pośrednictwo w wymianie produktów metabolicznych między krwią a neuronami (funkcja odżywcza), oddzielanie sąsiadujących synaps i włókien bezrdzennych (pozbawionych otoczki mielinowej), wychwytywanie i metabolizm transmiterów uwolnionych do przestrzeni synaptycznych, ochrona neuronów przed czynnikami chemicznymi i mechanicznymi oraz udział w wytwarzaniu płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR). W odróżnieniu od makrogleju komórki mikrogleju mają zdolność do poruszania się i fagocytozy, pełniąc tym samym ważną funkcję obronną, tym istotniejszą, że ośrodkowy układ nerwowy pozbawiony jest infiltracji naczyń limfatycznych. Niektóre z mikrocytów układają się w sąsiedztwie naczyń krwionośnych, gdzie jako perycyty oddzielają ścianę naczyń krwionośnych od komórek nerwowych. Mikrocyty mają również zdolność do wytwarzania interleukiny 1 (IL-1), która bierze udział w ośrodkowej regulacji temperatury ciała w podwzgórzu.