Читать книгу Fizjologia człowieka w zarysie - Группа авторов - Страница 41

Jednostkę motoryczną mięśnia stanowi grupa komórek mięśniowych oraz unerwiający je neuron. Miocyty wchodzące w skład jednostki motorycznej są rozmieszczone na dużym obszarze i przemieszane z miocytami należącymi do innych jednostek. W czasie fizjologicznego skurczu tylko część jednostek motorycznych zostaje aktywowana. Im silniejszy bodziec, tym więcej jednostek motorycznych ulega pobudzeniu i tym silniejszy skurcz mięśnia poprzecznie prążkowanego.

Stopniowanie siły skurczu zależy od następujących mechanizmów:

– aktywacji zmiennej liczby jednostek motorycznych;

– zmiennej częstotliwości impulsów wysyłanych do miocytów przez moto-neurony;

– liczby tworzących się mostków poprzecznych aktynowo-miozynowych;

– stężenia jonów Ca²⁺ w cytozolu komórki mięśniowej;

– ilości ATP lub substratów energii zmagazynowanych w mięśniu (zawartości mioglobiny dla procesów aerobowych oraz zawartości glikogenu dla procesów beztlenowych);

– zmiany stopnia wstępnego rozciągnięcia mięśnia.

Rycina 3.11. Wykresy różnych skurczów w zależności od siły stymulacji

(autor ryciny: M. Mazur).

Optymalny układ miocytów powoduje optymalne ułożenie włókien aktyny pomiędzy włóknami miozyny. W miarę biernego rozciągania włókna aktyny stopniowo wysuwają się spomiędzy włókien miozyny, co zwiększa rezerwę skurczową sarkomeru. Optymalna konformacja miocytów występuje, gdy końce włókien aktyny znajdują się po stronie właściwej sarkomeru na zewnętrznej krawędzi prążka H. Wtedy wszystkie główki miozyny łączą się z miejscami aktywnymi na aktynie i powstaje największa liczba mostków poprzecznych dla danej konformacji.

Zwiększenie siły skurczu dokonuje się przez:

– zwiększenie częstości wyładowań pojedynczej jednostki (sumowanie skurczów);

– rekrutację nowych jednostek, które dotychczas pozostawały w stanie spoczynku.