Читать книгу Fizjologia człowieka w zarysie - Группа авторов - Страница 39

Pod względem metabolizmu komórki mięśni szkieletowych można podzielić na:

– typ I – komórki powolne (czerwone), z przewagą metabolizmu tlenowego;

– typ II a – komórki szybkie (białe), z przewagą metabolizmu beztlenowego;

– typ II b – grupa pośrednia komórek szybkich, z przewagą metabolizmu tlenowego.

Włókna białe charakteryzują się:

– większym rozmiarem niż włókna czerwone;

– jaśniejszą barwą niż włókna czerwone, ze względu na niższe stężenie mioglobiny;

– małą liczbą otaczających kapilar;

– obecnością nielicznych mitochondriów;

– wysoką zawartością glikogenu;

– wykorzystywaniem procesu glikolizy.

Rycina 3.9. Klasyfikacja komórek mięśni szkieletowych

(autor ryciny: M. Mazur).

Włókna białe są wykorzystywane podczas wykonywania wysiłków wymagających dużej siły i prędkości w krótkich odstępach czasu. Tworzą szybkie cykle mostków miozynowo-aktynowych (w efekcie powstają szybkie skurcze) z dużą liczbą miofilamentów, zapewniając większą siłę. Mięśnie te cechuje szybkie męczenie się wskutek narastania stężenia kwasu mlekowego do wysokich wartości oraz zużycia glikogenu.

Włókna czerwone charakteryzują się:

– mniejszymi rozmiarami niż włókna białe (½ długości);

– czerwonym kolorem, związanym z dużą zawartością mioglobiny;

– dużą liczbą otaczających kapilar;

– obecnością licznych mitochon-driów;

– niską zawartością glikogenu;

– wykorzystywaniem cyklu Krebsa.

Włókna czerwone są wykorzystywane do wykonywania wysiłków, w których potrzebna jest stała praca mięśnia i wytrzymałość (np. mięśnie osiowe kręgosłupa). Tworzą wolne cykle mostków miozynowo-aktynowych, w efekcie czego powstają wolne skurcze. Mięśnie te cechuje odporność na zmęczenie i ponadprzeciętna wytrzymałość. Czerpią energię z procesów tlenowych. Indywidualny trening siłowy buduje w mięśniach włókna białe i zwiększa zawartość glikogenu, podczas gdy trening wytrzymałościowy buduje w mięśniach głównie włókna czerwone, ze zwiększoną zawartością mioglobiny. Sarkopenia jest jednostką chorobową związaną ze zmniejszeniem masy mięśni szkieletowych i ze współwystępującym osłabieniem mięśniowym lub zmniejszeniem sprawności fizycznej.

Częstość występowania sarkopenii wynosi od około 10% w populacji osób między 60. a 70. rokiem życia do ponad 50% wśród osób powyżej 80. roku życia. Choroba jest efektem zaburzenia homeostazy mięśni szkieletowych i całego organizmu oraz względnej przewagi procesów katabolicznych nad anabolicznymi w starzejącym się organizmie. W etiopatogenezie sarkopenii uczestniczą różne procesy na poziomie biochemicznym, molekularnym, komórkowym i narządowym.

Ważnym zadaniem profilaktyczno-terapeutycznym w sarkopenii jest zmiana stylu życia polegająca na zwiększeniu aktywności fizycznej w połączeniu z właściwie dobranym pod względem jakości sposobem żywienia. Efektywnym sposobem walki z chorobą jest trening oporowy (siłowy).